The European Green Deal and the Opportunities and Risks of Organic Farming in Poland

• Authors: Dagmara Hajdys

Title variants

PL

Europejski Zielony Ład a szanse i zagrożenia rolnictwa ekologicznego w Polsce

Abstracts

PL

Cel artykułu. Celem opracowania jest wskazanie kluczowych założeń strategii Europejskiego Zielonego Ładu w odniesieniu do rolnictwa ekologicznego. Szczególną uwagę zwrócono na szanse i zagrożenia wynikające z konieczności przejścia na „zielone” rolnictwo w Polsce. Założono, że przejście na ekologiczne rolnictwo w Polsce będzie wymagało zmiany architektury rolnictwa przy wypracowaniu kompromisu pomiędzy potrzebami środowiskowymi a sektorowymi. Metoda badawcza. Artykuł ma charakter przeglądowy, a do osiągnięcia zamierzonego celu wykorzystano następujące metody badawcze: przegląd literatury przedmiotu, regulacji unijnych oraz danych statystycznych dotyczących rolnictwa, w tym ekologicznego w Polsce, metodę opisową i indukcyjną. Wyniki badań. Europejski Zielony Ład to ambitna strategia dla Unii Europejskiej na współczesne wyzwania gospodarcze, społeczne, a przede wszystkim środowiskowe. Głównym celem dokumentu jest osiągnięcie do 2050 r. zerowego poziomu emisji gazów cieplarnianych, oddzielenie wzrostu gospodarczego od nadmiernego korzystania z zasobów naturalnych, przejście na czystą gospodarkę o obiegu zamkniętym, przeciwdziałanie utracie różnorodności biologicznej i obniżenie poziomu emisji zanieczyszczeń. Wszystkie wymienione cele bezpośrednio lub pośrednio powiązane są z sektorem rolniczym. Dla tego sektora najważniejsze znaczenie mają dwie strategie: „od pola do stołu” oraz unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030. Rolnictwo w Polsce przechodzi przeobrażenia. Pomimo stopniowego przechodzenia z rolnictwa konwencjonalnego na rolnictwo ekologiczne, dynamika przemian jest niezadawalająca. Cechą charakterystyczną gospodarstw ekologicznych jest ich towarowy charakter, z przewagą produkcji roślinnej. Gospodarstw specjalizujących się w chowie zwierząt lub mieszanych jest niewielki odsetek. Europejski Zielony Ład niesie dla polskiego rolnictwa ekologicznego zarówno szanse, jak i zagrożenia. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zdrowa żywność dla konsumentów to niewątpliwie zalety postulowanych zmian. Są także zagrożenia, których podłoże ma charakter ekonomiczny. Na rządzących ciąży ogromna odpowiedzialność przyjęcia takich rozwiązań, które pogodzą interes środowiskowy i społeczny.

EN

The purpose of the article. The aim of the study is to identify the key assumptions of the European Green Deal strategy with regard to organic farming. Special attention was paid to the opportunities and risks of the transition to "green" agriculture in Poland. It is assumed that the transition to organic farming in Poland will require a change in the architecture of agriculture with the development of a compromise between environmental and sectoral needs. Methodology. The article is a review and the following research methods were used to achieve the intended purpose: a review of the literature on the subject, EU regulations and statistical data on agriculture, including organic agriculture in Poland, the descriptive and inductive method. Results of the research. The European Green Deal is an ambitious strategy for the European Union to meet today's economic, social and, above all, environmental challenges. The main objectives of the document are to achieve zero greenhouse gas emissions by 2050, to decouple economic growth from the overexploitation of natural resources, to move towards a clean circular economy, to combat biodiversity loss and to reduce pollutant emissions. All of these goals are directly or indirectly related to the agricultural sector. Two strategies are particularly relevant to this sector: "From Field to Fork" and the EU Biodiversity Strategy 2030. Agriculture in Poland is changing. Despite the gradual transition from conventional to organic farming, the dynamics of the transformation are unsatisfactory. A characteristic feature of organic farms is their commodity nature, with a predominance of crop production. Farms specialising in livestock or mixed farming are a small percentage. The European Green Deal brings both opportunities and threats for Polish organic farming. The reduction of greenhouse gas emissions and healthy food for consumers are undoubtedly benefits of the proposed changes. There are also dangers of an economic nature. Those in power have a huge responsibility to adopt solutions that reconcile environmental and social interests.

Keywords

PL

Europejski Zielony Ład; gospodarka rolna; rolnictwo ekologiczne

EN

European Green Deal; agriculture; organic farming

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Finanse i Prawo Finansowe
• Year: 2024
• Volume: 2
• Issue: 42
• Pages: 171-190

Dates

published

2024

Contributors

author

Dagmara Hajdys

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Bankowości Centralnej i Pośrednictwa Finansowego

References

• AFQIS (2011). Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2009-2010. Warszawa.
• AFQIS (2021). Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2019–2020. Warszawa.
• Bańkowska, K., Jasiński, J. (2020). Ocena potencjału towarowości gospodarstw ekologicznych – na przykładzie województwa podlaskiego. Wieś i Rolnictwo, 1(186).
• Boell Heinrich Stiftung. (2020). Zielony Ład to szansa dla polskich rolników. https://pl.boell.org/pl/2020/05/07/zielony-lad-szansa-dla-polskich-rolnikow-zapewnia-komisarz-janusz-wojciechowski [Accessed: 17.03.2024].
• European Commission (2019). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów Europejski Zielony Ład. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex:52019DC0640 [Accessed: 17.03.2024].
• European Commission (2020a). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Strategia „od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego. https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:ea0f9f73-9ab2-11ea-9d2d-01aa75ed71a1.0015.02/DOC_1&format=PDF [Accessed: 17.03.2024].
• European Commission (2020b). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030. Przywracanie przyrody do naszego życia. https://eur-lex.europa.eu/PL/legal-content/summary/eu-biodiversity-strategy-for-2030.html [Accessed: 17.03.2024].
• European Commission (2021). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Droga do zdrowej planety dla wszystkich. Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby. https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:a1c34a56-b314-11eb-8aca-01aa75ed71a1.0014.02/DOC_1&format=PDF [Accessed: 17.03.2024].
• GUS (2021). National Agricultural Census 2020. Report on the results. Warszawa.
• GUS (2022). The Agricultural Census 2020. Characteristics of agricultural holdings in 2020. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/psr-2020/powszechny-spis-rolny-2020-charakterystyka-gospodarstw-rolnych-w-2020-r-,6,1.html [Accessed: 17.03.2024].
• Guzal-Dec, D. (2022). Recenzja raportu pt: Wpływ Europejskiego Zielonego Ładu na polskie rolnictwo. Economic and Regional Studies, Vol. 15, No. 3.2022. http://www.ers.edu.pl/pdf-154997-82126?filename=Review%20of%20the%20report.pdf [Accessed: 17.03.2024].
• Jaroszczyk, A. (2014). O badaniach żywności ekologicznej z prof. Ewą Rembiałkowską. https://nau-kawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C401285%2Co-badaniach-zywnosci-ekologicznej-z-prof-ewa-rembialkowska.html [Accessed: 21.03.2024].
• Kowalska, A., Bieniek M. (2022). Meeting the European green deal objective of expanding organic farming. Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 17(3). https://doi.org/10.24136/eq.2022.021
• Michalak, D., Rydz-Żbikowska, A. (2022). Jakie działania są niezbędne dla sprostania wyzwaniom Zielonego Ładu i uczynienia go szansą dla polskiego rolnictwa?, [in:] W poszukiwaniu zielo-nego ładu, Burchard-Dziubińska, M. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. https://doi.org/10.18778/8220-870-2.15
• Ministry of Development (2007). Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych progra-mów operacyjnych (Dz.U. 2007 nr 185 poz. 1317).
• Niewiadomski, A. (2021). Europejski Zielony Ład w świetle wyzwań polskiego prawa rolnego. STUDIA IURIDICA LXXXVIII. https://doi.org/10.31338/2544-3135.si.2021-88.15
• Nowak, A., Jarosz-Angowska, A., Klikocka, H., Krukowski, A., Kubik, R., Kasztelan, A. (2023). Potencjał polskiego rolnictwa na tle krajów UE w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego. Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”. Radom.
• Nowogródzka, T. (2012). Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego, Vol. 12(27). https://sj.wne.sggw.pl/pdf/PRS_2012_T12(27)_n2_s54.pdf [Accessed: 20.04.2024].
• PAP (2024). Dlaczego rolnicy protestują? Trzy główne powody. https://tvn24.pl/polska/protesty-rolnikow-dlaczego-rolnicy-protestuja-i-czym-jest-zielony-lad-st7793797 [Accessed: 07.05.2024].
• Polityka Insight (2021). Wpływ Europejskiego Zielonego Ładu na polskie rolnictwo. https://www.researchgate.net/publication/357909475_Wplyw_Europejskiego_Zielo-nego_Ladu_na_polskie_rolnictwo [Accessed: 17.03.2024].
• Prutis, S. (2013). Regulacje prawne produkcji ekologicznej w rolnictwie polskim. Studia Iuridica Agraria, t. XI. http://hdl.handle.net/11320/3169 [Accessed: 11.04.2024].
• Regulation (2021). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 „Europejskie prawo o klimacie” (Dz.U. L 243 z 9.7.2021).
• Smerczak, B., Ukalska-Jaruga, A., Ciepiel, J. (2021). Zrównoważone użytkowanie gleb rolniczych w polityce Unii Europejskiej do 2050 r. Studia i Raporty IUNG-PIB. Zeszyt 66(20). https://doi.org/10.26114/sir.iung.2021.66.01
• Tobaszewski, R. (2021). Współpraca FAO i UE w zapewnieniu Zielonego Ładu i realizacji Agendy 2030. Czasopismo Ubezpieczenia w Rolnictwie - Materiały i Studia. No 76. https://doi.org/10.48058/urms/76.2021.5
• Wiśniewski, P. (2018). Ocena wielkości emisji gazów cieplarnianych ze źródeł rolniczych na poziomie lokalnym w Polsce. Rocznik Ochrona Środowiska, No. 20. https://ros.edu.pl/images/roczniki/2018/107_ROS_V20_R2018.pdf [Accessed: 11.04.2024].
• Wiśniewski, P., Marks-Bielska, R. (2022). Znaczenie realizacji Europejskiego Zielonego Ładu dla polskiej wsi i rolnictwa. [in:] Polska wieś 2022: raport o stanie wsi. Wilkin, J., Hałasiewicz, A. (eds.). Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa. Wydawnictwo Naukowe Scholar. https://www.researchgate.net/publication/361426618_Znaczenie_realizacji_Europejskiego_Zielonego_Ladu_dla_polskiej_wsi_i_rolnictwa [Accessed: 17.03.2024].
• Wrzaszcz, W., Prandecki, K. (2020). Rolnictwo a Europejski Zielony Ład. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Problems of Agricultural Economics. No 4(365). https://doi.org/10.30858/zer/131841
• Zapała, C. (2016). Prawne aspekty obrotu żywnością genetycznie modyfikowaną w Unii Europejskiej i Polsce. Studenckie Zeszyty Naukowe. t. XIX, nr 30. http://www.zer.waw.pl/ROLNICTWO-A-EUROPEJSKI-ZIELONY-LAD,131841,0,1.html [Accessed: 11.04.2024].
• Zieliński, M. (2022). Kierunki i możliwości rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Warszawa.
• Ziętara, W., Mirkowska, Z. (2021). Zielony ład – w kierunku rolnictwa ekologicznego czy ekologizacji rolnictwa?. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. Problems of Agricultural Economics. Nr 3(368). https://doi.org/10.30858/zer/135520

Identifiers

DOI

10.18778/2391-6478.2.42.09

Biblioteka Nauki

36086876