„Gamebook” wzbogacony literacką przeszłością – analiza gry paragrafowej „Dziady część V. Dziady, które nie spieprzają” autorstwa Mikołaja Kołyszki

• Authors: Julia Sowa

Title variants

EN

A gamebook enriched with the literary past – an analysis of the paragraph game “Dziady Część V. Dziady, które nie spieprzają” by Mikołaj Kołyszko

Abstracts

EN

This article addresses issues showing the interconnectedness of the postmodern categories of pastiche and parody in relation to gamebooks. The first part of the text is a cross-section of the most important theoretical issues for the subsequent analysis of the gamebooks, starting with the presentation of their definitions, the most popular genres, and the basic division of such games. In relation to the issue of gamebooks, I also draw attention to the increasing intermediality of the contemporary works, as well as the importance of second-person narration. I also mention the genre of art games and briefly cite the work of one of their representatives, Anna Anthropy. I then discuss the postmodern categories of pastiche and parody and what they mean in relation to the past-present relationship. In the context of parody, I also mention Gérard Genette’s division of transtextual references between works. All the above-mentioned issues will be referred to when analysing the gamebook, which is a ‘semi-official’ continuation of Mickiewicz’s Dziady, combining a parodic take on folk culture with contemporary new media elements.

PL

Artykuł porusza zagadnienia ukazujące powiązania postmodernistycznych kategorii pastiszu i parodii w odniesieniu do gier paragrafowych. Pierwsza część tekstu stanowi przekrój najważniejszych kwestii teoretycznych dla późniejszej analizy paragrafówki, zaczynając od przedstawienia jej definicji, najpopularniejszych gatunków, a także podstawowego podziału gier. W związku z problematyką gamebooków zwracam również uwagę na zwiększającą się intermedialność współczesnych utworów, a także znaczenie drugoosobowej narracji. Wspominam również o gatunku gier artystycznych (art games) oraz krótko przytaczam twórczość jednej z ich przedstawicielek – Anny Anthropy. Następnie omawiam postmodernistyczne kategorie pastiszu i parodii wraz z ich znaczeniem w zestawieniu z relacją przeszłość-teraźniejszość. W kontekście parodii wspominam również o podziale Gérarda Genette’a na transtekstualne odniesienia między utworami. Wszystkie wymienione zagadnienia znajdą odniesienie podczas analizy gry paragrafowej stanowiącej „półoficjalną” kontynuację Mickiewiczowskich Dziadów łączących parodystycznie ujętą kulturę ludową ze współczesnymi elementami nowych mediów.

Keywords

EN

gamebooks; 'Dziady'; pastiche; parody; Adam Mickiewicz; immersion

PL

gra paragrafowa; 'Dziady'; pastisz; parodia; Adam Mickiewicz; immersja

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Replay. The Polish Journal of Game Studies
• Year: 2022
• Volume: 9
• Issue: 1
• Pages: 43-57

Dates

published

2022

Contributors

author

Julia Sowa

• Uniwersytet Łódzki

References

• Bernacki, P. (2017). Gry paragrafowe – relikt przeszłości czy nadzieja na przyszłość?, Folia Bibliologica, 49.
• Bourdieu, P. (2005). Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. P. Biłos, Warszawa.
• Brenskott, K. (2019). Od adaptacji, przez remake i sequel do crossoveru, czyli historia pewnej przeklętej kasety wideo. W Perspektywy Ponowoczesności, t. 9, red. K. Olkusz. Wrocław: Ośrodek badawczy Pacta Ficta.
• Costikyan, G. (2007). Games, Storytelling, and Breaking the String. W In Second Person: Role-Playing and Story in Games and Playable Media, red. P. Harrigan, N. Wardrip-Fruin. Cambridge: MIT Press.
• Dziamski, G. (2017). Sztuka wysoka i niska. Dyskurs: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu, 23.
• Eco, U. (1987). Dopiski na marginesie Imienia róży. W Imię róży, tłum. A. Szymanowski, Warszawa.
• Genette, G. (1982). Palimpsesty. Literatura drugiego stopnia, tłum. A. Milecki. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
• Godwin, A. (2019). The Culture of Pastiche, A Defense of Jamesonian Postmodern Depthlessness.
• Hutcheon, L. (1991). Historiograficzna metapowieść: parodia i intertekstualność historii, tłum. J. Margański, Pamiętnik Literacki, 82.
• Hutcheon, L. (2007). Teoria parodii. Lekcja sztuki XX wieku, tłum. A. Wojtanowska, W. Wojtowicz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
• Jameson, F. (1998). The Cultural Turn. Selected Writings on the Postmodern 1983–1998. New York: Verso.
• Jaworski, K. (2015). Wybór należy do Ciebie… Gry paragrafowe – druga młodość zapomnianej formy rozrywki. Studia Filologiczne Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 28.
• De Kloet, J., van Zoonen, L. (2007). Fan Culture – Performing Difference. W Media studies: Key issues and debates. London: Rotledge.
• Kołyszko, M. (2021). Dziady część V. Dziady, które nie spieprzają. Wydawnictwo Otwarte.
• Perzyńska, A. (2013). Opowiadać dalej – fanfiki, mashupy, uniwersa – alternatywa i konwergencja. W Problemy konwergencji mediów, red. M. Kaczmarczyk, D. Rott. Sosnowiec–Praga: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
• Strużyna, A. (2014). Artystyczne gry Anny Anthropy, Homo Ludens, 6.
• Wake, P. (2016). Life and Death in the Second Person: Identification, Empathy, and Antipathy in the Adventure Gamebook, Narrative, 24(2).
• Anthropy, A. (2011). Defend the Land.
• Anthropy, A. (2012). Dys4ia.
• Felluga, D. Modules on Jameson: On Postmodernity. Introductory Guide to Critical Theory. http://www.purdue.edu/guidetotheory/postmodernism/modules/jamesonpostmodernity.html (data dostępu: 20 stycznia 2023).
• https://wspieram.to/dziady?pokaz_projekt=1&active_tab=aktualizacje#a10072 (data dostępu: 20 stycznia 2023).

Identifiers

DOI

10.18778/2391-8551.09.03

Biblioteka Nauki

26072530