Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się

• Authors: Elżbieta Dubas

Title variants

Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł odnosi się do wyników projektu dotyczącego badania biografii, realizowanego w latach 2008–2010, pod nazwą „Uczenie się z własnej biografii”. Uczenie się z własnej biografii stanowi egzemplifikację biograficznego uczenia się. Tekst prezentuje wyniki badań projektowych opisujące uczenie się z własnej biografii w perspektywie: ontologicznej, epistemologicznej, metodologicznej i metodycznej; ukazuje człowieka jako istotę biograficzną. Przedstawia proces badania/poznawania własnej biografii oraz proces poznawania (rzeczywistości) poprzez biografię. Prezentuje trzy konteksty rozumienia i doświadczania uczenia się z własnej biografii. Zawiera metodyczne odniesienia dla edukacji dorosłych.

EN

This article presents the results of the biographical research project titled “Learning from One’s Own Biography” conducted in the years 2008–2010. Learning from one’s own biography is an exemplification of biographical learning. The text presents the results of the research project describing learning from one’s own biography in the following perspectives: ontological, epistemological, methodological and methodical. It shows a person as a biographical being and displays the process of studying/exploring one’s own biography and the process of cognition (of reality) through biography. Furthermore, the paper discusses three contexts of understanding and experiencing learning from one’s own biography and methodical implications for adult education.

Keywords

PL

uczenie się z własnej biografii; biograficzne uczenie się; badania empiryczne; andragogika; edukacja dorosłych; uczenie się z własnej biografii; biograficzne uczenie się; badania empiryczne; andragogika; edukacja dorosłych

EN

learning from one’s own biography; biographical learning; empirical studies; andragogy; adult education

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2017
• Volume: 4
• Issue: 1
• Pages: 63-87

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Elżbieta Dubas

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Zakład Andragogiki i Gerontologii Społecznej

References

• Alheit P. (1990) Biographizitat als Projekt Der „biographische Ansatz“ in der Erwachsenenbildung, Bremen.
• Alheit P. (2011) Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się, „Człowiek – Teraźniejszość – Edukacja”, nr 3 (55), s. 7–21.
• Bardziejewska M. (2005) Okres dorastania. Jak rozpoznać potencjał nastolatków? w: Psychologiczne portrety człowieka Praktyczna psychologia rozwojowa, A. I. Brzezińska (red.), Gdańsk, GWP, s. 345–377.
• Borowska-Beszta B. (2011a) „Sama sobie tak postanowiłam, bo miałam dosyć takiego życia…[…] Uczenie się z własnej biografii w badaniach andragogicznych w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.) seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 105–131.
• Bron A. (2009) Biograficzność w badaniach andragogicznych, „Dyskursy Młodych Andragogów”, nr 10, s. 39–53.
• Czerniawska O. (2000) Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Czerniawska O. (2007) Szkice z andragogiki i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Czerniawska O. (red.) (2011a) Andragogiczny wymiar wydarzeń osobistych i globalnych w badaniach biograficznych, Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Czerniawska O. (2011b) Nowe drogi w andragogice i gerontologii, Łódź, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Dominice P. (2006) Uczyć się z życia. Biografia edukacyjna w edukacji dorosłych, Łódź, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
• Dubas E. (2009) Refleksja autobiograficzna jako aktywność edukacyjna w kontekście całożyciowego uczenia się w: Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa dorosłych, A. Fabiś, S. Kędziora (red.), Mysłowice–Zakopane, Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Mysłowicach, s. 41–53.
• Dubas E. (2011a, 1) „Ja mam parę żyć – uczenie się z własnej biografii (w świetle analizy jednego wywiadu) w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 197–213.
• Dubas E. (2011a, 2) Uczenie się z (własnej) biografii – wprowadzenie w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 5–9.
• Dubas E. (2011b) Życie zdeterminowane historią. Uczenie się z biografii Innego. Na przykładzie relacji Renee Villancher „Moje skradzione życie” w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 77–92.
• Dubas E. (2014a) Edukacja w andragogicznych badaniach biograficznych – biografia edukacyjna w: Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut (red.), Lublin, Wydawnictwo Episteme, s. 17–31.
• Dubas E. (2014b) „Ja przez całe życie nie przeczytałem książki…” Nietypowa biografia edukacyjna – uczenie się „poza” książką w: Biografia i badanie biografii. Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–31.
• Dubas E. (2015a) Andragogiczne badania biografii – zakresy, trudności, etyka badacza (wybrane aspekty) w: Biografie i uczenie się, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 31–47.
• Dubas E. (2015b) Biograficzność w kontekście całożyciowego uczenia się w: Biografie i uczenie się, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–29.
• Dubas E. (w druku) Czas w andragogicznym podejściu biograficznym – wybrane konteksty w: Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, E. Dubas, A. Gutowska (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 5, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E., Gutowska A. (red.) (w druku) Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, seria: Biografia i badanie biografii, t. 5, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E., Stelmaszczyk J. (red.) (2014) Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, seria: Biografia i badanie biografii, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E., Stelmaszczyk J. (red.) (2015) Biografie i uczenie się, seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E., Świtalski W. (red.) (2011a) Uczenie się z (własnej) biografii, seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E., Świtalski W. (red.) (2011b) Biografia i badanie biografii. Uczenie się z biografii Innych, seria Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Frąckowiak A. (2011a) Studiować czy uczyć się z biografii? w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 215–229.
• Gajek K. (2011a) Biograficzna praca nad trajektorią jako sposób zdefiniowania tożsamości w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 43–50.
• Golonka J. (2011a) „Uczenie się z biografii” – indywidualna koncepcja wykorzystania wywiadu biograficznego w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 163–183.
• Illeris K. (2006) Trzy wymiary uczenia się, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej TWP we Wrocławiu, Wrocław.
• Jakubowska L. (2011a) Uczenie się z biografii. Badania auto/biograficzno-narracyjne w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 185–195.
• Kafar M. (2011) Biograficzne epifanie w kontekście tworzenia podstaw jakościowego kolektywu myślowego w: Biografie naukowe Perspektywa transdyscyplinarna, M. Kafar (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 37–66.
• Knowles M. S., Holton III E. F., Swanson R. (2009) Edukacja dorosłych. Podręcznik akademicki, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kostrzyńska M. (2011b) Ścieżki dochodzenia do bezdomności. Rekonstrukcja procesu na przykładzie badań biografii bezdomnych w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 157–173.
• Krawczyk-Bocian A. (2011a) Zdarzenia krytyczne w biografii indywidualnej młodych dorosłych w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 69–90.
• Krysztofik J., Walulik A. (w druku) Temporalny charakter synergii edukacyjnych w: Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne, E. Dubas, A. Gutowska (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 5, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Lalak D. (2010) Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
• Lasocińska K. (2014) Autobiografia jako autokreacja. Twórcze aspekty procesu myślenia autobiograficznego w edukacji dorosłych w: Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty, E. Dubas, J. Stelmaszczyk (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 3, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 33–46.
• Malewski M. (1998) Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Malewski M. (2010) Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Matlakiewicz A., Solarczyk-Szwec H. (2005) Dorośli uczą się inaczej. Andragogiczne podstawy kształcenia ustawicznego, Toruń, Wydawnictwo Centrum Kształcenia Ustawicznego w Toruniu.
• Mazurek E. (2011a) Biograficzne uczenie się kobiety doświadczającej choroby nowotworowej piersi w świetle teorii andragogicznych w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 51–68.
• Mazurek E. (2013) Biografie edukacyjne kobiet dotkniętych rakiem piersi, Wrocław, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
• Pietrasiński Z. (1990) Rozwój człowieka dorosłego, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
• Schlüter A. (2004) Einleitung w: Erfahrung mit Biographien. Tagungsdokumentation der Diusburger Tagungen zum Thema „Erfahrung mit Biographien“, A. Schlüter, I. Schell-Kiehl (red.), Bielefeld, s. 7–20.
• Schlüter A., Schell-Kiehl I., (red.) (2004) Erfahrung mit Biographien. Tagungsdokumentation der Diusburger Tagungen zum Thema „Erfahrung mit Biographien“, Bielefeld.
• Schütze F. (1983) Biographieforschung und narratives Inerview, „Neue Praxis”, nr 3.
• Schütze F. (1997) Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 11–56.
• Skibińska E. M. (2006) Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji Radom.
• Urbaniak-Zając D. (2011a) Biograficzna perspektywa badawcza w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–27.
• Wawrzyniak J. K., Wypiorczyk-Przygoda K. (2011b, 1) Pamięć i percepcja początku dorosłości w biografii osób starszych w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 217–224.
• Wawrzyniak J. K., Wypiorczyk-Przygoda K. (2011b, 2) Warsztaty biograficzne UTW. Rozważania na temat początku drogi życiowej w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 209–215.
• Wąsiński A. (2011a, 1) Autokreacja w perspektywie narracji i biograficzności w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 29–42.
• Wąsiński A. (2011a, 2) Proces dojrzewania autokreacyjnego do stworzenia rodziny adopcyjnej na przykładzie wywiadu narracyjnego z francuskim małżeństwem adoptującym dziecko w Polsce w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 133–162.
• Wnuk-Olenicz M. (2011a) Uczenie się z biografii. Próba analizy jednej biografii w: Uczenie się z (własnej) biografii, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 231–239.
• Wypiorczyk-Przygoda K., Wawrzyniak J. K. (2011b, 3) Wspomnienie jako obraz przeszłości zachowany w pamięci – skarbnicy przeżyć i doświadczeń w: Uczenie się z biografii Innych, E. Dubas, W. Świtalski (red.), seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 225–232.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.04.05