Odpowiedzialność edukacji za kreowanie dialogu międzykulturowego

• Authors: Jerzy Nikitorowicz

Title variants

Odpowiedzialność edukacji za kreowanie dialogu międzykulturowego

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor zwraca uwagę, że idee wielokulturowości nie mogły przynieść oczekiwanych efektów, gdyż nie ukształtowano edukacyjnych mechanizmów dialogu międzykulturowego. W tym kontekście przedstawia odpowiedzialność edukacji za kształtowanie procesu dialogu, poczynając od niwelowania mitu o upadku idei multikulturalizmu, a kończąc na potrzebie rewitalizacji heterologii, kosmopolityzmu, transnarodowości. W pierwszej części tekstu podkreślono problem marginalizacji istotnych problemów, związanych z kształtowaniem się społeczeństw wielokulturowych i w tym kontekście z odpowiedzialnością edukacji za kreowanie kultury pokoju. Następnie zwrócono uwagę na potrzebę nadania znaczenia filozofii dialogu, prowadzenia dialogu wewnętrznego z samym sobą, aby „wyzwolić” się z myślenia militarnego. Wskazano na potrzebę aktywnego uczestnictwa w trzech rodzajach dialogu (informacyjnym, negocjacyjnym o kreującym rozwój ludzkości i zachowanie pokoju). W końcowej części podkreślono odpowiedzialność edukacji za kształtowanie i wspieranie w rozwoju człowieka będącego w ustawicznym dialogu kultur, człowieka transnarodowego i transkulturowego.

EN

The author points out that the idea of multiculturalism could not produce the expected effects, since the educational mechanisms of intercultural dialogue were not developed. In this context, the responsibility of education for shaping the process of dialogue is introduced. It starts with the abolition of the myth about the fall of the idea of multiculturalism and ends with the need to revitalize heterology, cosmopolitanism and transnationality. The first part of the text emphasizes the problem of marginalization of important problems related to the formation of multicultural societies and, in this context, also the responsibility of education for the creation of a culture of peace. Next, attention is paid to the need to give meaning to the philosophy of dialogue and to engage in internal dialogue in order to “liberate” oneself from military thoughts. It is pointed out that there is a need for active participation in three types of the dialogue (concerning information, negotiation and creation of humanity and peace). In the final part of the text, the Author emphasizes the responsibility of education for shaping and supporting the development of transnational and transcultural human beings in the ongoing dialogue of cultures.

Keywords

PL

wielokulturowość; edukacja; dialog międzykulturowy; transkulturowość; wielokulturowość; edukacja; dialog międzykulturowy; transkulturowość

EN

multiculturalism; education; intercultural dialogue; transculturalism

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2018
• Volume: 6
• Issue: 1
• Pages: 76-88

Dates

published

2018-06-30

Contributors

author

Jerzy Nikitorowicz

• Uniwersytet w Białymstoku, Katedra Edukacji Międzykulturowej

References

• Arendt H. (1991) Myślenie, przeł. Buczyńska-Garewicz, Warszawa, „Czytelnik”.
• Boniecki A. (2016) Nie załamię się w: J. Dąbrowska, Nie ma się czego bać. Rozmowy z mistrzami, Warszawa, Wydawnictwo „Agora”.
• Buber M. (1992) Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, tłum. J. Doktór, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
• Dyczewski L. (1996) Naród podmiotem kultury w: Tożsamość polska i otwartość na inne społeczeństwa, L. Dyczewski (red.), Lublin, Redakcja Wydawnictw KUL.
• Edukacja. Jest w niej ukryty skarb (1998) pod przew. Jacques’a Delorsa, Raport dla UNESCO, tłum. W. Rabczuk, Warszawa, Wyd. Stowarzyszenie Oświatowców Polskich.
• Finkielkraut A. (2004) Paraliżujący kompleks winy, rozmowa z Bronisławem Wildsteinem, „Rzeczpospolita”, 28–29 luty, nr 9 (581).
• Gadacz T. (2004) Chrześcijańskie korzenie Tischnerowskiej filozofii człowieka, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 5.
• Hołówka J. (2016) Krótkość życia mnie nie peszy w: J. Dąbrowska, Nie ma się czego bać. Rozmowy z mistrzami, Warszawa, Wydawnictwo „Agora”.
• Kim R., Gębura R. (2016) Szkoła w służbie PIS, „Newsweek”, nr 36.
• Kuligowski W. (2015) Ty śmieciu! Mowa potoczna jako narzędzie dehumanizacji w: Śmieć w kulturze, K. Kulikowska, C. Olbracht-Prondzyński (red.), Gdańsk, Wydawnictwo Naukowe „Katedra”.
• Lévinas E. (1994) O Bogu, który nawiedza myśl, przekł. M. Kowalska, Kraków, Wydawnictwo „Znak”.
• Nikitorowicz J. (2013) Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nikitorowicz J. (2016) Patriotyzm-Obywatelstwo-Kosmopolityzm. Progres czy regres? w: Edukacja w perspektywie wyzwań współczesności, A. Harbatski, E. Krysztofik-Gogol (red.), Toruń, Wydawnictwo „Adam Marszałek”.
• Ostrowska U. (2000) Dialog w pedagogicznym badaniu jakościowym, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Paleczny T. (2006) W poszukiwaniu nowych perspektyw badań i studiów nad wielokulturowością w: Wzory wielokulturowości we współczesnym świecie, K. Golemo, T. Paleczny, E. Wiącek (red.), Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Piejka A. (2015) Kultura pokoju podstawą humanistycznej alternatywy edukacyjnej w: Przyszłość. Świat–Europa–Polska, Biuletyn Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus”przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, nr 1, s. 36.
• Rutkowiak J. (1992) Pytanie, dialog, wychowanie, Warszawa, PWN.
• Stuhr J. (2016) Pomylony patriotyzm, „Newsweek”, 24–30 październik, nr 44.
• Sztompka P. (2002) Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków, Wydawnictwo „Znak”.
• Śliwerski B. (2015) Edukacja (w) polityce Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Tarnowski J. (1980) Martin Buber – nauczyciel dialogu, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 7.
• Tarnowski J. (2000) Postawa dialogu w pedagogice personalno-egzystencjalnej w: Pedagogika alternatywna. Dylematy teorii, B. Śliwerski (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Tischner J. (1995) Gra wokół odpowiedzialności, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 10.
• Tischner J. (2004) Inny, Kraków, Wydawnictwo „Znak”, nr 1.
• Wojnar I. (2016) Edukacja humanistyczna i trzy kręgi tożsamości człowieka w: I. Wojnar, Humanistyczne przesłanki niepokoju, Warszawa, Dom Wydawniczy ELIPSA.
• Wojnar I. (2000) Kształtowanie kultury pokoju zobowiązaniem edukacyjnym na XXI wiek w: I. Wojnar, Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.06.08