Experiencing Loneliness as a Source of Existential Suffering during Alzheimer’s Disease

• Authors: Arkadiusz Wąsiński

Title variants

Doświadczanie osamotnienia jako źródła cierpienia egzystencjalnego w sytuacji choroby Alzheimera

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The paper analyses the specificity of the phenomenon of loneliness experienced in Alzheimer’s disease. The theoretical part contains a discussion on the issue of solitude and loneliness as described in the scientific literature, as well as on the significance of various manifestations of loneliness for the possibility of achieving existential fulfilment. Particular attention has been paid to the context of unaccountable loneliness caused by destructive changes in Alzheimer’s disease. It disrupts the ability to remember and perceive oneself in relation to one’s social environment. In the empirical part which uses the qualitative research approach, an in-depth reflection on the multi-faceted, very complex nature of experiencing loneliness by an elderly woman with Alzheimer’s disease is presented. The analysis was conducted on the basis of her own entries in her daily notebook concerning the ways of experiencing loneliness as a source of existential suffering. The analysis of the collected research material enabled the identification of several manifestations of the loneliness of an elderly person which do not correspond with the typical image of loneliness experienced by an individual unaffected by dementia. The analysis captured the subtle nature of existential suffering, which reflects the specificity of the deepening personal degradation of an elderly person caused by Alzheimer’s disease.

PL

Artykuł dotyczy analizy specyfiki zjawiska samotności doświadczanego w sytuacji choroby Alzheimera. Część teoretyczna dotyczy dyskusji nad kwestią samotności i osamotnienia omawianą w literaturze naukowej, a także znaczenia różnych przejawów samotności dla możliwości osiągania spełnienia egzystencjalnego człowieka. Szczególną uwagę zwrócono na kontekst niezawinionego osamotnienia wywołanego przez destruktywne zmiany choroby Alzheimera, które zaburzają zdolność zapamiętywania oraz postrzegania siebie w relacji z własnym otoczeniem społecznym. W części empirycznej zrealizowanej w podejściu badań jakościowych rozwinięto pogłębiony namysł nad nieoczywistym, bardzo złożonym charakterem doświadczania osamotnienia przez starszą osobę chorą na Alzheimera. Poddano analizie własnoręcznie zapisywane przez nią w notatniku codziennym wpisy dotyczące sposobów doświadczania osamotnienia jako źródła cierpienia egzystencjalnego. Analiza zgromadzonego materiału badawczego pozwoliła na wyodrębnienie kilku przejawów osamotnienia Seniorki nieprzystających do typowego wyobrażenia osamotnienia doświadczanego przez człowieka niedotkniętego chorobą typu demencyjnego. W analizie uchwycono subtelny w swej złożoności charakter cierpienia egzystencjalnego będącego odbiciem specyfiki pogłębiającej się degradacji osobowej Seniorki powodowanej chorobą Alzheimera.

Keywords

EN

solitude and loneliness; Alzheimer’s disease; existential suffering; trauma of unaccountable loneliness; fear of the future; qualitative research, case study

PL

samotność i osamotnienie; choroba Alzheimera; cierpienie egzystencjalne; trauma niezawinionego osamotnienia; lęk przed przyszłością; badania jakościowe; studium przypadku; samotność i osamotnienie; choroba Alzheimera; cierpienie egzystencjalne; trauma niezawinionego osamotnienia; lęk przed przyszłością; badania jakościowe; studium przypadku

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2020
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 202-219

Dates

published

2020-06-24

Contributors

author

Arkadiusz Wąsiński

• University of Lodz, Faculty of Educational Sciences

• https://orcid.org/0000-0003-1867-8541

References

• Antoniak D. (2018) Podstawowe informacje na temat choroby Alzheimera w: Choroba Alzheimera, T. Parnowski (ed.), Warszawa, PZWL Wydawnictwo Lekarskie: 16–22.
• Bates A. T. (2016) Addressing Existential Suffering, “BC Medical Journal”, 58 (5): 268–273.
• Cackowski Z. (1997) Ból. Lęk. Cierpienie, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
• Ciesielska M., Wolanik-Boström K., Öhlander M. (2012) Obserwacja in: Badania Jakościowe. Podejścia i teorie, Vol. 2, D. Jemielniak (ed.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN: 41–67.
• Domeracki P. (2016) Filozoficzne aspekty, konteksty i wymiary fenomenu samotności in: Samotność – aspekty, konteksty, wymiary, Vol. 1, K. Arciszewska, L. Kalita, U. Patocka-Sigłowy (eds.), Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego: 11–22.
• Domeracki P. (2018) Horyzonty i perspektywy monoseologii. Filozoficzne studium samotności, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Dubas E. (2000) Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dubas E. (2006) Samotność – uniwersalny „temat” życia ludzkiego i wychowania in: Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne, P. Domeracki, W. Tyburski (eds.), Toruń, Wydawnictwo UMK: 329–349.
• Dyczewski L. (2006) Wartości w życiu człowieka starego in: Zostawić ślad na ziemi, M. Halicka, J. Halicki (eds.), Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku: 113–119.
• Fabiś A. (2018) Troski egzystencjalne w starości. Ujęcie geragogiczne, Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Fayyaz A., Waqar M. D. (2018) Classification of Alzheimer’s Disease Stages: An Approach Using PCA-Based Algorithm, “American Journal of Alzheimer’s Disease & Other Dementias”, 33 (7): 433–439.
• Frankl V. (1998) Homo patiens. Logoterapia i jej kliniczne zastosowanie. Pluralizm nauk a jedność człowieka. Człowiek wolny, transl. by R. Czernecki, J. Morawski, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
• Frankl V. (2010) Wola sensu. Założenia i zastosowanie logoterapii, transl. by A. Wolnicka, Warszawa, Wydawnictwo Czarna Owca.
• Fromm E. (2002) O sztuce miłości, przekł. A. Bogdański, Poznań, Dom Wydawniczy REBIS.
• Kaśkiewicz K. (2006) Samotność geniusza in: Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne, P. Domeracki, W. Tyburski (eds.), Toruń, Wydawnictwo UMK: 413–430.
• Lalak D. (2010) Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa, Wydawnictwa Akademickie “Żak”.
• Latawiec A. (2006) Destrukcyjny czy twórczy charakter samotności (ujęcie systemowe) in: Zrozumieć samotność. Studium interdyscyplinarne, P. Domeracki, W. Tyburski (eds.), Toruń, Wydawnictwo UMK: 83–92.
• Leszko M., Bugajska B. (2018) Impact of environmental design on psychological and physical well-being among people with Alzheimer’s Disease, “Polish Social Gerontology Journal. Exlibris”, 1–2 (15): 82–97.
• Łuczewski M., Bednarz-Łuczewska P. (2012) Analiza dokumentów zastanych w: Badania Jakościowe. Metody i narzędzia, Vol. 2, D. Jemielniak (ed.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN: 163–188.
• Marcel G. (1965) Od sprzeciwu do wezwania, transl. by S. Ławicki, Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX.
• Merton T. (1982) Posiew kontemplacji, transl. by M. Morstin-Górska, Kraków, Wydawnictwo Znak.
• Nawroczyński B. (1947) Życie duchowe. Zarys filozofii kultury, Kraków–Warszawa, Księgarnia Wydawnicza F. Pieczątkowski i S-ka.
• Nestorowicz J. (2018) Przebieg choroby Alzheimera in: Choroba Alzheimera, T. Parnowski (ed.), Warszawa, PZWL Wydawnictwo Lekarskie: 23–32.
• Silverman D. (2008) Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, transl. by M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Skibińska E. (2006) Mikroświaty kobiet. Relacje autobiograficzne, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji.
• Sławecki B. (2012) Znaczenie paradygmatów w badaniach jakościowych in: Badania Jakościowe. Podejścia i teorie, Vol. 1, D. Jemielniak (ed.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN: 57–87.
• Smith L. W., Amella E., Edlund B., Mueller M. (2014) A Dimensional Analysis of the Concept of Suffering in People With Dementia at End of Life, “Journal of Hospice & Palliative Nursing”, 16 (5): 263–270.
• Stochmiałek J. (2005) Samotność oraz starość w świetle koncepcji jakości życia in: Przeciw samotności, J. Twardowska-Rajewska (ed.), Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM: 29–45.
• Strumińska-Kutra M., Koładkiewicz I. (2012) Studium przypadku in: Badania jakościowe. Metody i narzędzia. Vol. 2, D. Jemielniak (ed.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN: 1–40.
• Sutin A. R., Stephan Y., Luchetti M., Terracciano A. (2018), Loneliness and Risk of Dementia, “Journals of Gerontology: Psychological Sciences”, XX, 1–9.
• Śmigórski K., Mydlikowska A. (2011) Doświadczanie bólu przez pacjentów z otępieniem – fakty i mity in: Człowiek z chorobą Alzheimera w rodzinie i środowisku lokalnym, A. Nowicka, W. Baziuk (eds.), Zielona Góra, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego: 59–78.
• Tischner J. (1982) Etyka wartości i nadziei in: D. von Hildebrand, J. Kłoczkowski, J. Paściak, J. Tischner, Wobec wartości, Poznań, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów “W drodze”: 51–148.
• Wałejko M. (2016) Osobno i razem. Personalistyczne wychowanie do samotności i wspólnoty, Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Wąsiński A. (2018) Autokreacja małżonków bezdzietnych do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego. Perspektywa pedagogiczno-antropologiczna, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Wilson R. S., Krueger K. R., Arnold S. E., Schneider J. A., Kelly J. F., Barnes L. L., Bennett D. A. (2007) Loneliness and Risk of Alzheimer Disease, “Archives of General Psychiatry”, 64: 234–240.
• Yalom I. (2008) Psychoterapia egzystencjalna, transl. by A. Tanalska-Dulęba, Warszawa, Instytut Psychologii Zdrowia.
• Zalewska S.L. (2015) Samotność i osamotnienie w doświadczeniach i narracjach małżeńskich, Warszawa, Wydawnictwo UKSW.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.10.14