The Reception of Maria Montessori’s Pedagogical Theory in Pre-School Education in Interwar Poland

• Authors: Joanna Sosnowska

Title variants

Recepcja teorii pedagogicznej Marii Montessori w wychowaniu przedszkolnym w Drugiej Rzeczypospolitej

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The innovative tendency in pedagogy, called “new education”, which appeared in many European countries in the first half of the 20th century, aimed at reviving schooling, the conditions of education, and the process of learning; it also set a new role for the teacher and emphasized a new approach to the child. Maria Montessori (1870–1952), an Italian physician and educationalist, was one of the representatives of “new education”. Knowledge of the pedagogical theory developed by Montessori was spread in Poland through her books and the pedagogical-psychological literature of Polish educationalists, which referred to the Montessori educational concept. The purpose of this work is to present the reception of Montessori’s pedagogical theory in pre-school education in 1918–1939.

PL

Nowatorski nurt w pedagogice, określany mianem „nowego wychowania”, który pojawił się w wielu krajach Europy w I połowie XX w., zmierzał do odnowy szkoły, warunków nauki i procesu uczenia się, wyznaczał nową rolę nauczycielowi, akcentował także nowe podejście do dziecka. Jedną z wielu przedstawicieli „nowego wychowania” była Maria Montessori (1870–1952), włoska lekarka i pedagog. Poznaniu teorii pedagogicznej M. Montessori w Polsce służyły publikacje książkowe jej autorstwa oraz literatura pedagogiczno-psychologiczna polskich pedagogów, w której nawiązywano do koncepcji wychowania Montessori. Celem artykułu jest ukazanie recepcji teorii pedagogicznej M. Montessori w wychowaniu przedszkolnym w latach 1918–1939.

Keywords

EN

pedagogical theory of Maria Montessori; pre-school education in Poland; representatives of pre-school education in the interwar period; pedagogical journals

PL

teoria pedagogiczna Marii Montessori; wychowanie przedszkolne w Polsce; przedstawicielki edukacji przedszkolnej w okresie międzywojennym; czasopiśmiennictwo pedagogiczne; teoria pedagogiczna Marii Montessori; wychowanie przedszkolne w Polsce; przedstawicielki edukacji przedszkolnej w okresie międzywojennym; czasopiśmiennictwo pedagogiczne

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2020
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 106-124

Dates

published

2020-11-06

Contributors

author

Joanna Sosnowska

• University of Lodz, Faculty of Educational Sciences, Department of the History of Education and Pedeutology

• https://orcid.org/0000-0003-2622-0645

References

• Bogdanko A., Kowolik P. (2007) Polskie Towarzystwo Badań nad Dziećmi (powstanie, zadania, funkcje i działalność), “Nauczyciel i Szkoła”, 1–2: 20–32.
• Bogdanowiczowa Z. (1928a) Znaczenie metody Montessori, “Wychowanie Przedszkolne”, 6: 121–124.
• Bogdanowiczowa Z. (1928b) Znaczenie metody Montessori, “Wychowanie Przedszkolne”, 7/8: 145–149.
• Cicimirska N. (1928) Moja ochronka. Podręcznik metodyczny. Zbiór pogadanek i pieśni, Lwów–Warszawa, Nakładem Księgarni Gubrynowicza i Syna.
• Czerwiński S. (1929/1930) Ramy programowe nauczania w państwowych seminariach ochroniarskich, “Zagadnienia Przedszkolne”, 9: 6–10.
• Ćwiczenie zmysłów (1925a) “Wychowanie Przedszkolne”, 10: 29–30.
• Ćwiczenie zmysłów (1925b) “Wychowanie Przedszkolne”, 11–12: 39.
• Darewska A. M. (1925) O ćwiczeniu zmysłów, “Wychowanie Przedszkolne”, 8–9: 24–25.
• Drynda D. (2000) Geneza Nowego Wychowania w Polsce in: Galicja i jej dziedzictwo, vol. 14, Cz. Majorek, A. Meissner (eds.), Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej: 36.
• Gawin M. (2014) Bilet do nowoczesności. O kulturze polskiej w XIX/XX wieku, Warszawa, Teologia Polityczna.
• Gustowiczówna A. (1918) System wychowawczy Dr Maryi Montessori, “Czasopismo Pedagogiczne”, 1–3: 176–212.
• Guz S. (ed.) (1994) Metoda Marii Montessori. Historia i współczesność, Lublin, Wydawnictwo UMCS.
• Hessen S. (1935/1936) Pedagogika M. Montessori i jej losy, “Przedszkole”, 3–5.
• Hessen S. (1997a) O sprzecznościach i jedności wychowania, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
• Hessen S. (1997b) Podstawy pedagogiki, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
• Jamrożek W. (2011) Kongresy pedagogiczne w rozwoju myśli i praktyki edukacyjnej w II Rzeczypospolitej in: W kręgu dorobku edukacyjnego II Rzeczypospolitej, K. Jakubiak, T. Maliszewski (eds.), Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”: 15–28.
• Kabzińska Ł. (2002) Dziecko jako przedmiot poszukiwań badawczych w myśli pedagogicznej przełomu XIX/XX wieku in: Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne, vol. II, eds. K. Jakubiak, W. Jamrożek, Bydgoszcz, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego: 21–49.
• Korzeniowska W. (2011) Myśl pedagogiczna na przestrzeni wieków. Chronologiczny słownik biograficzny, Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Kupisiewicz Cz. (1984) Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa, PWN.
• Kupisiewicz Cz. (2012) Z dziejów teorii i praktyki wychowania. Podręcznik akademicki, Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Łatacz E. (1995a) Jak wychowywać dzieci? Zarys teorii pedagogicznej Marii Montessori, Warszawa, Pracownia AA.
• Łatacz E. (1995b) Życie i działalność pedagogiczna Marii Montessori po roku 1910, “Acta Universitatis Lodziensis, Folia Paedagogica et Psychologica”, 35: 45–61.
• Łatacz E. (1996) Recepcja teorii pedagogicznej Marii Montessori w Polsce do roku 1939, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Mackiewiczówna N. (1926) Ćwiczenia zmysłów, “Wychowanie Przedszkolne”, 2: 11–12.
• Marciszewska-Posadzowa S. (1924) Z metodyki wychowania przedszkolnego, Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin, Księgarnia św. Wojciecha.
• Miąso J. (ed.) (1980) Historia wychowania: wiek XX, t. 1, Warszawa, PWN.
• Międzynarodowy Kongres Nowego Wychowania w Nicei (1932) “Wychowanie Przedszkolne”, 6: 170–173.
• Miksza M. (2010) Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka, Kraków, Oficyna Wydawnicza “Impuls”.
• Montessori M. (2005) Domy Dziecięce. Metoda pedagogiki naukowej stosowana w wychowaniu najmłodszych dzieci, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie “Żak” [publication on the basis of an Italian language copy 1913].
• Montessori M. (2014) Odkrycie dziecka, Łódź, transl. by Aleksandra Pluta, Wydawnictwo Palatum [original published in Italian 1948].
• Od Redakcji (1926) “Wychowanie Przedszkolne”, 1: 1.
• Pawłowska J. (1935/1936a) Z życia przedszkoli. Ankieta w sprawie postępów dzieci szkolnych, które otrzymały wychowanie przedszkolne, “Przedszkole”, 8–9: 198–199.
• Pawłowska J. (1935/1936b) Z życia przedszkoli. Przedszkole i dom, wzajemne oddziaływanie oraz wpływy, Cz. I, “Przedszkole”, 6: 135–138.
• Pawłowska J. (1935/1936c) Z życia przedszkoli. Przedszkole i dom, wzajemne oddziaływanie oraz wpływy, Cz. II, “Przedszkole”, 7: 162–166.
• Pinesowa F. (1931) System wychowawczy dr Marji Montessori, Warszawa, Dom Książki Polskiej.
• Prace samorządu łódzkiego na polu oświaty i kultury (1931) “Dziennik Zarządu Miasta Łodzi”, 35: 668.
• Samsel A. (2003) Wychowanie przedszkolne w latach 1918–1939 (część II), “Wychowanie w Przedszkolu”, 9: 519–523.
• Schätzel I. M. (1919) Idea wychowania przedszkolnego. Casa dei Bambini jako szkółka wszechstronnej pracy dziecka, Lwów, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
• Sobczak J. (1998) "Nowe Wychowanie" w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczpospolitej 1918–1939, Bydgoszcz, Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Sosnowska J. (2014) Instytucje wychowania przedszkolnego w wielokulturowej Łodzi w latach 1924–1939. Organizacja, zadania, formy działania, “Wychowanie w Rodzinie”, IX.: 281–306.
• Sosnowska J. (2016a) Janina Pawłowska (1895–1972) i jej koncepcja wychowania oraz opieki nad dziećmi w międzywojennej Łodzi in: Obywatelki na obcasach. Kobiety w życiu publicznym (XIX–XXI w.) Vol. I, U. Kozłowska, T. Sikorski (eds.), A. Wątor, Radzymin–Warszawa, Wydawnictwo von borowiecky: 281–297.
• Sosnowska J. (2016b) Wydawcy polskich czasopism pedagogicznych adresowanych do wychowawczyń przedszkoli i ich rola w popularyzowaniu idei wychowania przedszkolnego w II Rzeczypospolitej in: Oświatowe i edukacyjne aspekty działalności wydawniczej w XX i pierwszych latach XXI wieku, I. Michalska i G. Michalski (eds.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 31–55.
• Sośnicki K. (1967) Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Sprawozdanie z Wystawy “Wychowanie Przedszkolne” (1926), “Wychowanie Przedszkolne”, 5: 11–14.
• Strzemeska J., Weryho M. (1920) Metoda wychowania przedszkolnego. Podręcznik dla wychowawców, Poznań–Lublin–Łódź, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie.
• Surma B. (2008) Pedagogika Montessori – podstawy teoretyczne i twórcze inspiracje w praktyce, Łódź, Wydawnictwo Palatum.
• Śliwerski B (2006) Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, t. 1, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Śliwerski B. (2007) Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Uklejska M. (1932) Zagadnienie pracy w wychowaniu przedszkolnem, “Wychowanie Przedszkolne”, 1: 1–6.
• Weryho-Radziwiłłowiczowa M. (1931) Metoda wychowania przedszkolnego. Podręcznik dla wychowawców, Lwów–Warszawa, Wydawnictwo Książnica–Atlas.
• Winiarzowa A. (1918) Pierwsze lata polskiego dziecka, “Ruch Pedagogiczny”, 8–10: 184.
• Wróbel M. (1967) Wychowanie przedszkolne w Polsce w latach 1918–1939, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
• W. S. (1928) Tydzień Dziecka, “Wychowanie Przedszkolne”, 10: 193–196.
• Żukiewiczowa Z. (1935) Dydaktyka przedszkola, Warszawa, Nasza Księgarnia.
• Żukiewiczowa Z. (1935/1936a) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 5: 103–107.
• Żukiewiczowa Z. (1935/1936b) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 6: 126–131.
• Żukiewiczowa Z. (1935/1936c) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 7: 148–156.
• Żukiewiczowa Z. (1935/1936d) Fröbel i Montessori, “Przedszkole”, 8/9: 175–188.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.11.09