Wychowanie państwowe i obywatelskie w praktyce szkolnej na przykładzie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. A. Mickiewicza w Wilnie (1932/1933–1933/1934)

• Authors: Stefania Walasek

Title variants

Wychowanie państwowe i obywatelskie w praktyce szkolnej na przykładzie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. A. Mickiewicza w Wilnie (1932/1933–1933/1934)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano próbę praktycznej realizacji wychowania państwowego i obywatelskiego obowiązującego w szkolnictwie polskim w latach trzydziestych XX w. Na przykładzie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. A. Mickiewicza w Wilnie ukazano trzy obszary wprowadzania nowej ideologii w tej placówce: zaznajamianie z nią grona nauczycielskiego, stwarzanie uczniom warunków rozwijania indywidualności i samodzielności przy jednoczesnym ukierunkowaniu na współpracę w zespole oraz wdrażanie koncepcji wychowania państwowego i obywatelskiego do uczniowskiej działalności pozalekcyjnej i do organizacji młodzieżowych.

EN

Three areas of introducing a new ideology to the institution of the A. Mickiewicz State Men’s Gymnasium in Vilnius are shown: familiarizing the teaching staff with the ideology, creating conditions for students to develop individuality and independence while focusing on team collaboration, and implementing the concept of state and civic education for extracurricular activities and youth organizations.

Keywords

PL

wychowanie państwowe; wychowanie obywatelskie; gimnazjum; okres międzywojenny; wychowanie państwowe; wychowanie obywatelskie; gimnazjum; okres międzywojenny

EN

state education; civic education; gymnasium; interwar period

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2020
• Volume: 11
• Issue: 2
• Pages: 239-251

Dates

published

2020-11-06

Contributors

author

Stefania Walasek

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Pedagogiki

• https://orcid.org/0000-0002-0236-9325

References

• Araszkiewicz F. W. (1978) Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bartnicka K. (1972) Wychowanie państwowe: do dyskusji nad problemami ideologii wychowawczej sanacji, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. XV, s. 61–132.
• Gajdamowicz H. (2001) Cele wychowania na kongresach i zjazdach pedagogicznych w II Rzeczypospolitej w: Kongresy i zjazdy Pedagogiczne w Polsce w XX wieku, A. Kicowska (red.), Toruń–Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 27–38.
• Jakubiak K. (1994) Wychowanie państwowe jako ideologia wychowawcza, Bydgoszcz, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
• Magiera E. (2003) Wychowanie państwowe w szkolnictwie powszechnym Drugiej Rzeczypospolitej, Szczecin, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Malinowski L. (2015) Wychowanie państwowe w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Michalski J. (2016) Ideał wychowania w: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, K. Chałas, A. Maj (red.), Radom, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne POLWEN.
• Radziwiłł A. (2014) Ideologia wychowawcza sanacji i jej odbicie w praktyce szkolnej w latach 1926–1939, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 1–2, s. 227–306.
• Stolarczyk M (2018) Wychowanie państwowe w Drugiej Rzeczypospolitej w świetle programów szkolnych (po wprowadzeniu reformy oświatowej z 1932 roku), „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. XXXVII, z. 3, s. 215–235.
• Walasek S. (2007) Rozważania na temat wychowania obywatelskiego w polskiej literaturze pedagogicznej II Rzeczypospolitej w: Historyczne konteksty edukacji obywatelskiej w społeczeństwie wielokulturowym, A. Szerląg (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 131–140.
• Wojdyło W. (1999) Wychowanie jako forma działania politycznego w myśli społeczno-politycznej obozu narodowego w latach 1926–1939 w: Wychowanie a polityka: między wychowaniem narodowym a państwowym, W. Wojdyło (red.), Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 57–68.
• Ziemnowicz M. (1931) Wychowanie narodowe czy państwowe i jego istota, Kraków, Szkoła Ekonomiczno-Handlowa.
• Hufiec P.W. w gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie (r. szk. 1933/34).
• J. Lesserówna, Sprawozdanie z wycieczki geograficznej odbytej z uczniami 7 maja 1934.
• Księga protokołów Rady Pedagogicznej. Protokół nr 9 z 21 XII 1932.
• Państwowe gimnazjum im. A. Mickiewicza VIII 1922–1939.
• Państwowe gimnazjum im. J. Lelewela 7 X 1915–1938, fond 184, op 1, nr 103.
• Państwowe Litewskie Archiwum w Wilnie, fond 178, op. 1, nr 171.
• Plan pracy wychowawczej klasy VIII (1933/34).
• Protokół nr 4 zwyczajnego posiedzenia Rady Pedagogicznej (zamykający I okres nauczania) z dn. 31 października 1933.
• Prywatne gimnazjum koedukacyjne „Edukacja”, fond 203, op 1, nr 7.
• Sprawozdanie początkowe wychowawcy (P. Bojakowski) kl. I b – r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie początkowe wychowawcy kl. VII – r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie półroczne kl. VII za r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie półroczne wychowawcy kl. I b – r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie wychowawcze kl. IV b – r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie wychowawcze początkowe kl. IV b – r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie z działalności Straży Przedniej.
• Sprawozdanie z działalności świetlicy szkolnej w r. szk. 1933/34.
• Sprawozdanie z pracy „Czarnej Trzynastki” za Okres od 20 VIII 1933 do 20 VII 1934.
• Zarządzenie kuratora OSW nr 82 z 13 VI 1939 w sprawie organizowania odczytów dla młodzieży szkolnej na temat dorobku gospodarczego Polski.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.11.17