Refleksyjno-egzystencjalny wymiar tanatopedagogiki obszarem wspierającym rozwój człowieka

• Authors: Justyna Sztobryn-Bochomulska

Title variants

Refleksyjno-egzystencjalny wymiar tanatopedagogiki obszarem wspierającym rozwój człowieka

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia problematykę tanatopedagogiki jako względnie nowego obszaru badań pedagogicznych. Główny akcent rozważań został położony na jej filozoficzny charakter i możliwości wsparcia współczesnego człowieka w przezwyciężaniu lęku egzystencjalnego związanego ze śmiercią. Jej obecność w pedagogice wydaje się coraz bardziej konieczna ze względu na jej całożyciowy charakter, konieczność przeciwstawienia się lękowi przed śmiercią tuszowanemu przez popkulturę, a przede wszystkim ze względu na możliwość przemiany duchowej, która może dokonać się w procesie wychowania.

EN

The article presents the issue of thanatopedagogy as a relatively new area of pedagogical research. The main emphasis of the discussion is placed on its philosophical character and the possibilities of supporting contemporary man in overcoming the existential fear of death. Its presence in pedagogy seems to be increasingly necessary because of its lifelong character, the need to confront the fear of death hidden by pop culture, and, above all, the possibility of a spiritual transformation that can take place in the process of education.

Keywords

PL

pedagogika; filozofia wychowania; tanatopedagogika; lęk przed śmiercią; pedagogika; filozofia wychowania; tanatopedagogika; lęk przed śmiercią

EN

pedagogy; philosophy of education; thanatopedagogy; fear of death

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2021
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 132-146

Dates

published

2021-07-01

Contributors

author

Justyna Sztobryn-Bochomulska

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000-0002-8088-9625

References

• Ariès Ph. (1989) Człowiek i śmierć, tłum. E. Bąkowska, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Ariès Ph. (2007) Rozważania o historii śmierci, tłum. K. Marczewska, Warszawa, Oficyna Naukowa.
• Binnebesel J. (2013) Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Binnebesel J. (2014) Rozmowa z dzieckiem o śmierci. Kontekst pedagogiczno-terapeutyczny w: Porozmawiajmy o śmierci…, B. Antoszewska, J. Binnebesel (red.), Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Binnebesel J. (2017) Percepcja lęku przed śmiercią w kontekście Tanatopedagogicznej Relacyjnej Terapii Zastępczej, Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK.
• García Cantero M. F. (2013) La educación para la muerte. Un reto formativo para la sociedad actual, En Psicogente, 16 (30), s. 424–438.
• Doka Kenneth J. (2015) Hannelore Wass: Death Education – An Enduring Legacy, Death Studies, 39, s. 545–548.
• Fabiś A. (2011) Śmierć w całożyciowym procesie uczenia się, „Rocznik Andragogiczny”, Warszawa–Toruń 2011, s. 131–144.
• Fabiś A., Fabiś A. (2014) Śmierć jako wyzwanie dla opiekunów i osób wspierających ludzi starszych w: A. A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem, Sosnowiec–Dąbrowa Górnicza, Wydawnictwo Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej „Pod Dębem”.
• Grzybowski P. (2009) Praktyczne cele i aspekty kształcenia tanatologicznego pedagogów i nauczycieli w: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Gdańsk, Fundacja Hospicyjna „Via Medica”.
• Heidegger M. (1996) Przyczynki do filozofii, tłum. B. Baran, J. Mizera, Kraków, Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
• Jankélévitch V. (2005) To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci, tłum. M. Kwaterko, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Kolbuszewski J. (1997) Problemy współczesnej tanatologii, Wrocław, Wydawnictwo WTN.
• Krakowiak P. (2009) Podstawy kształcenia tanatologicznego wolontariuszy hospicyjnych w szkole w: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Gdańsk, Fundacja Hospicyjna „Via Medica”, s. 54–62.
• Łukaszewski W. (2011) Udręka życia, Sopot, Wydawnictwo Smak Słowa.
• Makselon J. (1986) Psychologiczne aspekty lęku przed śmiercią, „Anatlecta Cracoviensia”, XVIII, s. 145–163.
• Makselon J. (1988) Lęk wobec śmierci, Kraków, Polskie Towarzystwo Teologiczne.
• Makselon J. (2009) Teoretyczne podstawy edukacji tanatologicznej i kształtowania postaw wolontariackich w szkole w: Jak rozmawiać z uczniami o końcu życia i wolontariacie hospicyjnym, J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak (red.), Gdańsk, Fundacja Hospicyjna „Via Medica”, s. 1–6.
• Ostrowska A. (2016) Przemiany postaw wobec śmierci, „Medycyna Paliatywna w Praktyce”, nr 10, 2, s. 41–47.
• Pobojewska A. (2019) Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Sękowski M. (2019) Postawa wobec śmierci w cyklu życia człowieka, Kraków, Universitas.
• Socha P. M. (2014) Przemiana duchowa jako kluczowe pojęcie psychologii rozwoju człowieka, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 3, s. 9–22.
• Stochmiałek J. (2015) Kryzysy życiowe osób dorosłych. Refleksje andragogiczne i edukacyjne, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Sztobryn-Bochomulska J. (2020) Tanatos w literaturze dziecięcej i jego pedagogiczny wymiar, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Vovelle M. (2002) Historia ludzi w zwierciadle śmierci w: Wymiary śmierci, wybór S. Rosiek, tłum. M. L. Kalinowski, M. Ochab, T. Swoboda, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria.
• Zamarian A. (2015) Edukacja ku dojrzałej recepcji fenomenu śmierci. Humanistyczny wymiar edukacji tanatologicznej, „Studia z Teorii Wychowania”, t. VI, nr 4 (13), s. 69–80.
• Zamarian A. (2017) Inwentarz Wzorca Śmierci Odwróconej – założenia teoretyczne i właściwości psychometryczne, „Kultura i Edukacja”, nr 1 (115), s. 133–150.
• Ziemiński I. (2014), Filozofia jako preparatio mortis w: A. A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem, Sosnowiec–Dąbrowa Górnicza, Wydawnictwo Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej „Pod Dębem”.
• Sztobryn-Bochomulska J. (2016) Koncepcja egzystencji Karla Jaspersa jako przyczynek do refleksji nad codziennością wychowania, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 1 (2), http://www.czasopismo.naukiowychowaniu.uni.lodz.pl/api/files/view/60517.pdf [dostęp: 20.11.2020].
• Szudra-Barszcz A. (2019) Filozofia wychowania Wojciecha Chudego, „Kultura i Wychowanie”, nr 15, https://pedagogika.pl/wp-content/uploads/2019/06/KiW15_SZUDRA-BARSZCZ.pdf [dostęp: 20.11.2020].
• Testoni I., Palazzo L., Vincenzo de C. (2020) Wieser M.A., Enhancing Existential Thinking through Death Education: A Qualitative Study among High School Students, „Behavioral Sciences”, Vol. 10, Issue 7, https://www.mdpi.com/2076-328X/10/7/113/htm [dostęp: 20.11.2020].
• Walczak A. (2006) W sprawie filozofii wychowania, „Pedagogika Filozoficzna on-line”, nr 1, http://pedagogika-filozoficzna.eu/wp-content/uploads/2017/12/3-Walczak-10-25-pf_06.pdf [dostęp: 20.11.2020].

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.12.09