O „przepływach intelektualnych”: spotkania dialogowe

• Authors: Marcin Kafar , Ewa Marynowicz-Hetka

Title variants

EN

On “Intellectual Flows”: Dialogic Encounters

FR

Sur « les flux intellectuels » : les rencontres de dialogue

Abstracts

FR

Dans cet article nous présentons une analyse des mécanismes « de flux intellectuels » se produisant en collision avec une autre culture de pensée, en particulier au croisement des activités ‘situées’ de Jean-Marie Barbier et de la pensée sociétale, polonaise, dans la diversité de la pédagogie sociale. Cette analyse est basée sur une série d’échanges consacrées à la découverte de différentes dimensions des transformations de la conscience, dans un processus à deux strates de « parler »/«discuter »/« dialoguer ». La première de ces strates comprenait une série de symposiums et de séminaires consacrés à la transformation. La seconde était une série de rencontres des auteurs, constituant un espace important pour partager progressivement les points de vues, et surtout, pour mûrir et se « découvrir » les uns les autres. Pour analyser ce phénomène, nous avons utilisé une stratégie « du dialogue superposé au dialogue » qui consiste en une modélisation secondaire des significations apparues lors de nos rencontres. Pendant ce processus de l’analyse dialogique, les auteurs découvrent : un lexique/une terminologie susceptible de favoriser les ruptures, les « flux intellectuels », des aspects de relations transformationnelles (ex. : sentiment de manque), des outils d’analyse comblant les lacunes sous forme de concept de « seuils » en « flux intellectuels ». L’analyse portait sur les dimensions complémentaires suivantes : pensables/mentales, exprimées dans les textes, ou plus précisément dans des relations intertextuelles ; communautaire, contenant l’élément de la solidarité, se révélant dans les contacts et relations interpersonnelles ; individuel, incluant un idiome d’action dans la biographie scientifique, associé à la constante « transgression de soi-même ». Enfin, nous avons partagé l’avis que le « flux intellectuel » vu dans une perspective biographique est étroitement lié au vécu, à l’épreuve de l’expérience. Son trait caractéristique est une réciprocité de la transformation.

EN

In this article we present the analysis of mechanisms of the “intellectual flows” that occur when one clashes herself/himself with a “different” culture of thought. The analysis is based on a set of conversations (dialogic encounters) dedicated to revealing mental transformation. In this process the authors are searching for vocabulary/nomenclature that creates favourable conditions for discovering ruptures and “intellectual flows”, aspects of transformational relations (e.g. feeling “the lack”) as well as the tool of filling in “the lack” by the concept of “thresholds” in “intellectual flows”.

PL

W artykule przedstawiamy analizę mechanizmów „przepływów intelektualnych” dokonujących się w zderzeniu z „inną” kulturą myślenia. Analiza ta opiera się na cyklu rozmów (spotkań dialogicznych) poświęconych odkrywaniu różnych wymiarów transformacji świadomościowych. W tym procesie autorzy odkrywają: słownik/ terminologię sprzyjające zerwaniom i „przepływom intelektualnym”, aspekty relacji transformacyjnych (np. „odczucie braku”) oraz narzędzia analizy wypełniania braków w formie koncepcji „progów” w „przepływach intelektualnych”.

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2021
• Volume: 13
• Issue: 2
• Pages: 251-274

Dates

published

2021

Contributors

author

Marcin Kafar

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000306798992

author

Ewa Marynowicz-Hetka

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000240368876

References

• Ardoino J., Lourau R. (1994) Les pédagogies institutionnelles, Paris, Presses Universitaire de France, https://doi.org/10.3917/puf.ardoi.1994.01
• Balandier G. (1988) Le désordre, éloge du mouvement, Paris, Fayaro.
• Barbier J.-M. (1991) Élaboration de projets ďaction et planification, Paris, Presses Universitaire de France.
• Barbier J.-M. (2016) Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, tłum. i oprac. E. Marynowicz-Hetka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Barbier J.-M. (2017) Vocabulaire ďanalyse des activités. Penser les conceptualisations ordinaires, 2e édition revue et augmentée, Paris, Presses Universitaire de France.
• Barbier J.-M. (2020) La transformation continue par les sujet des rapports qu᾽ils établissent avec/entre les composantes de leur activité w: Comprendre/transformer Débats en éducation et Formation, J. Thievenaz, J.-M. Barbier, F. Saussez (red.), Bern, Berlin, Bruxelles, New York, Oxford, Warszawa, Peter Lang, s. 9–17.
• Barnes B. (1998 [1990]) Thomas Kuhn w: Powrót wielkiej teorii w naukach humanistycznych, Q. Skiner (red.), tłum. P. Łozowski, Lublin, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 99–118.
• Benedict R. (1966) Wzory kultury, tłum. J. Prokopiuk, Z. Kierszys, wstęp A. Kłoskowska, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Benedyktowicz D., Benedyktowicz Z. (1992) Dom w tradycji ludowej, Wrocław, Wiedza o Kulturze.
• Braudel F. (1999 [1971]) Historia i trwanie, tłum. B. Geremek, W. Kula, Warszawa, Czytelnik.
• Campbell J. (1997) Bohater o tysiącu twarzy, tłum. A. Janowski, Poznań, Zysk i S-ka.
• Castoriadis C. (1975) Ľinstitution imaginaire de la société, Paris, Éditions du Seuil.
• Chaumbart de Lauwe M. J. (1959) Dégradation du logement et ses conséquences, aspects medico-sociaux et psycho-pathologiques w: Famille et habitation, par P. Chaumbart-de Lauwe et Groupe ďEthnologie Sociale, Paris, Centre National de la Recherche Scientifique, s. 105–123.
• Durand M. (2017) L’activité en transformation w: Encyclopédie d’analyse des activités, J.-M. Barbier, M. Durand (red.), Paris, Presses Universitaires de France, s. 33–55.
• Jullien F. (2017) Une seconde vie. Commencer véritablement ďexister, Paris, Éditions Grasset.
• Kafar M. (2016) Auto/biograficzne aspekty praktyk poznawczych – przestrzenie doświadczeń i refleksji w: Auto/biograficzne aspekty praktyk poznawczych, M. Kafar (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 9–30.
• Kafar M. (2019) W dialogu z mistrzami albo jak rodzi się szkoła myślenia. Uwagi na marginesie lektury artykułu Ewy Marynowicz-Hetki „Szkoła myślenia: relacyjne procesy trwania i transformacji”, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 1, s. 281–292, https://doi.org/10.18778/2450-4491.08.21
• Kamiński A. (1972) Funkcje pedagogiki społecznej. Praca socjalna i kulturalna, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kmita J. (1976) Szkice z teorii poznania naukowego, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Lepalczyk I. (2003) Wśród ludzi i książek, Łódź, Wydawnictwo WING.
• Marynowicz-Hetka E. (1980) Poglądy Heleny Radlińskiej na warsztat badawczy pedagoga społecznego, „Biuletyn TWWP. Człowiek w pracy i w osiedlu”, numer specjalny: Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), nr 2/92/XIX; 3/93/XIX, s. 213–224.
• Marynowicz-Hetka E. (2006) Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, wykład, t. I, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Marynowicz-Hetka E. (2015) Pedagogizacja życia społecznego. Spojrzenie z oddalenia, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 1, s. 178–189.
• Marynowicz-Hetka E. (2019a) Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Marynowicz-Hetka E. (2019b) The School of Thought: Relational Process of Lasting Existence and Transformation, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 1, s. 109–125, https://doi.org/10.18778/2450-4491.08.08
• Nawroczyński B. (1947) Życie duchowe. Zarys filozofii kultury, Kraków–Warszawa, Księgarnia Wydawnicza F. Pieczątkowski i S-ka.
• Nobis A. (1993) Chaos i ład w: Kulturowy wymiar przemian społecznych w Polsce, A. Jawłowska, M. Kempny, E. Tarkowska (red.), Warszawa, PAN, s. 47–54.
• Perek G. (2014) Transgresja i literatura, „Przestrzenie Teorii”, nr 22, s. 11–38, https://doi.org/10.14746/pt.2014.22.1
• Radlińska H. (1935) Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, Warszawa, Nasza Księgarnia.
• Radlińska H. (1946) Książka wśród ludzi, wydanie czwarte, zmienione, Warszawa 1946, Warszawska Spółdzielnia Księgarsko-Wydawnicza „Światowid”.
• Radlińska H. (1964) Listy o nauczaniu i pracy badawczej w: H. Radlińska, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, J. Hulewicz, W. Wyrobkowa-Pawłowska, J. Wojciechowska (red.), Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 329–478.
• Ricoeur P. (2005 [1995]) Refleksja dokonana. Autobiografia intelektualna, tłum. P. Bobowska-Nastarzewska, Kęty, Wydawnictwo ANTYK.
• Spinoza B. (1954), Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, tłum. I. Myśliwski, na nowo opatrzył komentarzami i wstęp opracował L. Kołakowski, Kraków, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Sulima R. (1995) Józef Tkaczuk i inni, czyli o imionach widywanych na murach. Przyczynek do etnografii miasta, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, t. 229, s. 52–64.
• Turner V. (2005) Gry społeczne, pola, metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, tłum. W. Usakiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Van Gennep A. (2006) Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, tłum. B. Biały, wstęp J. Tokarska-Bakir, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wejland A. P. (2006) Oswajanie obcości. W krainie metodologii wywiadu Norberta Schwarza w: A. Krzewińska, O socjologicznym wywiadzie kwestionariuszowym: psychologia poznawcza Norberta Schwarza i jej badawcze zastosowanie w warunkach polskich, Łódź, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, s. 13–28.
• Witkowski L. (2007) Edukacja i humanistyka. Nowe (kon)teksty dla nowoczesnych nauczycieli, t. II, Warszawa, Instytut Badań Edukacyjnych.
• Witkowski L. (2013) Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• McCotter S. S. (2001) The Journey of a Beginning Researcher, „The Qualitative Report”, https://nsuworks.nova.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=2004&context=tqr [dostęp: 8.01.2021].

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.13.15

Biblioteka Nauki

2033869