Pokolenie historyczne: wyłanianie społeczno-pedagogicznej ramy epistemologicznej

• Authors: Ewa Marynowicz-Hetka

Title variants

EN

Historical Generation. The Emergence of a Social and Pedagogical Epistemological Framework

Abstracts

EN

The articles discusses the problem of resuming studies about the concept of a historical generation, as it was formulated by Helena Radlińska in the 1930s, oriented at recognizing its emergence from past discourse and referring to contemporary discourse, addressing the issue of generations and generationality. The main aim of the article is an attempt to find basic social and pedagogical elements of the epistemological framework of the concept, which would allow to shed light on the process of becoming a historical generation though a shared experience.

PL

Przedmiotem artykułu jest ponowne podjęcie studiów nad konceptem pokolenia historycznego, sformułowanego przez Helenę Radlińską w latach 30. XX w., zorientowanych na odkrywanie jego wyłaniania się z dyskursu jej współczesnego oraz odnoszonych do aktualnego dyskursu, podejmującego zagadnienie pokolenia i pokoleniowości. Główny cel tekstu stanowi próba odkrycia podstawowych elementów społeczno-pedagogicznej ramy epistemologicznej tego konceptu, która pozwala oświetlić proces stawania się pokoleniem historycznym poprzez uwspólnianie doświadczenia.

Keywords

PL

pokolenie; generacja; pokolenie historyczne; ponowne podjęcie; uwspólnianie doświadczenia; Helena Radlińska

EN

generation; historical generation; resuming studies; shared experiences; Helena Radlińska

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2022
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 15-37

Dates

published

2022

Contributors

author

Ewa Marynowicz-Hetka

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000240368876

References

• Artwińska A., Fidelis M., Mrozik A., Zawadzka A. (2016) Pożytki z «pokolenia». Dyskusja o «pokoleniu» jako kategorii analitycznej, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 347–365, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.21.
• Artwińska A., Mrozik A. (2016) O pokoleniach z perspektywy niemieckiej, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 253–263, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.16.
• Bachelard G. (2002[1938]) Kształtowanie umysłu naukowego. Przyczynek do psychoanalizy wiedzy obiektywnej, tłum. D. Leszczyński, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria.
• Barbier J.-M. (2016) Leksykon analizy aktywności. Konceptualizacje zwyczajowych pojęć, tłum. i oprac. E. Marynowicz-Hetka, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Barbier J.-M. (2022a) Construits ďexpérience et construits ďanalyse, https://www.innovation-pedagogique.fr/article11488.html [dostęp: 15.02.2022].
• Barbier J.-M.(2022b) Penser en termes de transformations conjointes, https://www.innovation-pedagogique.fr/article11987.html [dostęp: 26.04.22].
• Bouglé C. (1907[1922]) Qu’est-ce que la sociologie, Paris, Alcan.
• Bouglé C. (1922) Leçons de sociologie sur l’évolution des valeurs, Paris, Armand Colin.
• Braudel F. (1999) Historia i trwanie, przedmowa B. Geremek, W. Kula, tłum. B. Geremek, Warszawa, Wydawnictwo Czytelnik.
• Burska L. (2005) „Pokolenie” – co to jest i jak używać?, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja”, nr 6, s. 17–32, http://rcin.org.pl/Content/52502/WA248_69663_P-I-2524_burska-pokolenie.pdf [dostęp: 5.04.2022].
• Coavoux S. (2011) Karl Mannheim, Le problème des générations. Lectures, https://doi.org/10.4000/lectures.6081
• Dewey J. (1968[1947]) Expérience et éducation, tłum. M. A. Carroi, Paris, Librairie Armand Colin.
• Działoszyński B. (2013) Opóźniony start. Przedmowa do drugiego wydania w: B. Skarga, Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 11–36.
• Jullien F. (2009) Les transformations silencieuses, Paris, Éditions Grasset et Fasquelle.
• Jullien F. (2017) Une seconde vie. Commencer véritablement d’exister, Paris, Éditions Grasset.
• Jullien F. (2019) Politique de la décoïncidence, Paris, Édition ĽHerne.
• Kamińska A. (2007) Kategoria pokolenia w badaniach nad społeczeństwem i kulturą, „Kultura i Historia”, nr 11, http://www.kulturaihistoria.umcs.lublin.pl/pl/archives/113 [dostęp: 16.05.2022].
• Kamiński A. (1959) Prehistoria polskich związków młodzieży, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kowalski S. (1980) Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej a socjologia wychowania, „Biuletyn TWWP, Człowiek w Pracy i w Osiedlu”, 2/92/XIX, 3/93/XIX, numer tematyczny Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), s. 60–77
• Listy o pedagogice społecznej, Helena Radlińska, Aleksander Kamiński, Adam O. Uziembło (1997), W. Theiss (red.), Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Mannheim K. (1992/1993[1928]) Problem pokoleń, tłum. A. Mizińska-Kleczkowska „Colloquia Communia”, nr 1/12, s. 136–169.
• Mannheim K. (2015[1928]) Problem pokoleń w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 81–129.
• Marynowicz-Hetka (2019) Pedagogika społeczna. Pojmowanie aktywności w polu praktyki, Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Marynowicz-Hetka E. (2021a) Analyse transversale des activités et paradigme de la transformation, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, nr 2(13), s. 48–65, https://doi.org/10.18778/2450-4491.13.05
• Marynowicz-Hetka E. (2021b) Wartości w procesie kształcenia do pracy socjalnej/społecznej: perspektywa społeczno-pedagogiczna w: Praca socjalna Polsce. Wokół wolności i obywatelskości, M. Łuszczyńska, E. Grudziewska, M. Łuczyńska (red.), Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s. 55–68.
• Mentré F. (1920) Les générations sociales, Paris, Bossard.
• Mauger G. (2013) « Modes de génération » des « générations sociales », „Sociología Histórica”, nr 2, s. 111–130.
• Mikołajewicz W. (1994) Wychowanie poza wymiar jednego pokolenia, „Acta Universitatis Lodziensis.
• Folia Paedagagogica et Psychologica”, numer tematyczny: Helena Radlińska – portret pedagoga (rozprawy, wspomnienia, materiały), I. Lepalczyk, B. Wasilewska (red.), nr 34, s. 103–112.
• Neun O. (2015) Krytyka pojęcia pokolenia Karla Mannheima w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 130–155.
• Ossowska M. (1963) Koncepcja pokolenia, „Studia Socjologiczne”, nr 2, s. 47–51.
• Orłowski H. (2015) Pokolenia albo porządkowanie historii w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 7–78.
• Pinder W. (2015[1926]) Problem historycznej równoczesności w: Pokolenia albo porządkowanie historii, red. i oprac. H. Orłowski, tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 155–176.
• Pokolenia albo porządkowanie historii (2015), wstęp i oprac. H. Orłowski, red. R. Traba, H. Thünemann, tłum. I. Drozdowska-Broering, J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
• Radlińska H. (1935) Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej, Warszawa, Nakładem „Naszej Księgarni”, Spółki Akcyjnej Związku Nauczycielstwa Polskiego.
• Radlińska H. (1936) Wychowanie dorosłych w: Encyklopedia wychowania, S. Łempicki, W. Gottlieb, B. Suchodolski, J. Włodarski (red.), tom I, Wychowanie, cz. 2, Warszawa, Wydawnictwo „Naszej Księgarni”, Spółka Akcyjna Związku Nauczycielstwa Polskiego, s. 815–837.
• Radlińska H. (1964) Listy o nauczaniu i pracy badawczej w: H. Radlińska, Z dziejów pracy społecznej i oświatowej, H. Radlińska, wstęp J. Hulewicz, wybór i oprac. W. Wyrobowa-Pawłowska, Wrocław–Warszawa–Kraków, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 329–478.
• Schelsky H. (1958) Die Skeptische Generation, Diederichs Verland.
• Skarga B. (2013) Narodziny pozytywizmu polskiego 1831–1864, wyd. II, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Skarga B. (1967) Ortodoksja i rewizja w pozytywizmie francuskim, Warszawa, PWN. Słownik języka polskiego, [hasło:] pokolenie, https://sjp.pwn.pl/sjp/pokolenie;2503544.html [dostęp: 5.05.2022].
• Szczepański J. (1980) Aktualność pedagogiki społecznej, „Biuletyn TWWP, Człowiek w Pracy i w Osiedlu”, 2/92/XIX, 3/93/XIX, numer tematyczny Pedagogika społeczna Heleny Radlińskiej, I. Lepalczyk, J. Badura (red.), s. 7–13.
• Theiss W. (1997) Radlińska, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Weigel S. (2015) Pokolenie, genealogia, płeć. Historia koncepcji pokolenia i jej naukowej konceptualizacji od końca XVIII wieku w: Pokolenia albo porządkowanie historii, H. Orłowski (red.), tłum. J. Kałążny, Poznań, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, s. 193–225.
• Witkowski L. (2014) Niewidzialne środowisko. Pedagogika kompletna Heleny Radlińskiej jako krytyczna ekologia idei, umysłu i wychowania. O miejscu pedagogiki w przełomie dwoistości w humanistyce, Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Wyka K. (1939) Rozwój problemu pokolenia, „Przegląd Socjologiczny”, t. 7, nr 1/2 s. 159–192.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.15.02

Biblioteka Nauki

2136020