Działalność oświatowa Heleny Radlińskiej w świetle „Ruchu Pedagogicznego” (1912–1933)

• Authors: Ewa Barnaś-Baran

Title variants

EN

Helena Radlińska’s Educational Activity in the Light of „Ruch Pedagogiczny” (1912–1933)

Abstracts

EN

The aim of the conducted research was to show the educational activity of Helena Radlińska presented in „Ruch Pedagogiczny” in the years 1912–1933. Radlińska’s educational activity was analysed in the light of the content she included in „Ruch Pedagogiczny”, as well as information about her activities published in this periodical. The research concluded that the common relations between Radlińska and persons involved in pedagogy and psychology from the Kingdom of Poland and Galicia could prompt teachers in Galicia to make attempts to change their pedagogical work. Radlińska’s generation transferred its knowledge, experience and skills to the Galician school system. This generation participated in the process of creating a school on the foundations of modern pedagogy, it created a workshop for teachers who saw the need for changes.

PL

Celem prowadzonych badań historyczno-pedagogicznych było ustalenie wspólnej przestrzeni działania Heleny Radlińskiej i jej pokolenia historycznego na początku XX wieku w Krakowie. Pracę oświatową Radlińskiej analizowano w świetle treści zamieszczanych przez nią na łamach „Ruchu Pedagogicznego”, a także informacji o jej działalności publikowanych w tym czasopiśmie. Stwierdzono, że relacje Radlińskiej z osobami z Królestwa Polskiego i Galicji zajmującymi się pedagogiką, psychologią mogły pobudzać nauczycieli w Galicji do podejmowania prób zmiany ich pracy pedagogicznej. Pokolenie Radlińskiej przenosiło na grunt galicyjskiego szkolnictwa posiadaną wiedzę, doświadczenie, umiejętności. Uczestniczyło w procesie tworzenia szkoły na podwalinach nowoczesnej pedagogiki, tworzyło warsztat pracy nauczycielom dostrzegającym potrzebę wprowadzenia zmian.

Keywords

PL

Helena Radlińska; działalność oświatowa; nauczyciel; „Ruch Pedagogiczny”; Henryk Rowid

EN

Helena Radlińska; educational activity; teacher; „Ruch Pedagogiczny”; Henryk Rowid

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2022
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 135-155

Dates

published

2022

Contributors

author

Ewa Barnaś-Baran

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000180846150

References

• Barnaś-Baran E. (2018) Zaangażowanie „Ruchu Pedagogicznego” w popularyzację czytelnictwa książek dla dzieci wśród nauczycieli i rodziców w latach 1912–1939, „Wychowanie w Rodzinie”, t. 19, s. 47–71.
• Głos w sprawie kursów Baranieckiego (1892), Kraków, W drukarni „Czasu” Franciszka Kluczyckiego i Spółki.
• Sprawozdanie dyrekcyi kursów wyższych dla kobiet im. A. Baranieckiego za rok szkolny 1899/1900, istnienia kursów XXXII, poprzedzone historyą zakładu od r. 1868 (1900), Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Wyższe kursa dla kobiet przy muzeum techniczno-przemysłowym w Krakowie (1892), Kraków, Czcionkami drukarni związkowej.
• Grabowska-Pieńkosz D. (2016) Zapisani w pamięci. Nauczyciele zaboru austriackiego w literaturze pamiętnikarskiej, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Gumuła T. (2008) Radlińska Helena (1879–1954) pseud. H. Orsza, J. Strumiński w: Słownik biograficzny polskiej historii wychowania, A. Meissner i W. Szulakiewicz (red.), Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 689–695.
• H. R. [Rowid] (1912) W sprawie zakładania „kółek pedagogicznych” w Ogniskach nauczycielskich, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 18–19.
• H. R. [Rowid] (1912) Zapowiedziana reforma szkół wydziałowych w Galicyi, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 102–103.
• H. R. [Rowid] (1914) Nauka Rzeczy Ojczystych, „Ruch Pedagogiczny”, nr 3, s. 59.
• h. r. [Rowid] (1914) Zależność stopnia inteligencyi dzieci od stanowiska społecznego rodziców, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 101–104.
• H. W. [Witkowska] (1922), Międzynarodowy Kongres Wychowania Moralnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s. 122–126.
• Hempel J. (1914) Praca oświatowa, „Codzienny Kurier Lubelski”, nr 52(157), s. 1.
• Jamrożek W. (2003) Kobiety polskie w ruchu oświatowym Galicji na przełomie XIX i XX wieku w: Działalność kobiet polskich na polu oświaty i nauki, W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk (red.), Poznań, Wydawnictwo Eruditus, s. 27–39.
• Kronika pedagogiczna (1914 a), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 111–112.
• Kronika pedagogiczna (1914 b), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 106–108.
• Kronika pedagogiczna (1918), „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 23-24.
• Lepalczyk I. (2001) Helena Radlińska. Życie i twórczość, Toruń, Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Łuczyńska B. (1991) Koło krakowskie TNSW na tle prac Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych 1884–1939, Kraków, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Marynowicz-Hetka E., Granosik M., Wolska-Prylińska D. (2007) Przedmowa. Co przedstawia książka, czyli o społecznej funkcji stowarzyszania się w: Badania w pracy socjalnej/społecznej – Przegląd dokonań i perspektywy, E. Marynowicz-Hetka, M. Granosik, D. Wolska-Prylińska (red.), Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 5–17.
• Meissner A. (2000) Droga Henryka Rowida do „szkoły twórczej” w: Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Podstawowe przejawy i współczesne odniesienia, t. 14, A. Meissner, Cz. Majorek (red.), Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, s. 91–103.
• Myśli Hugona Kołłątaja o podstawach i zadaniach wychowania (1912), „Ruch Pedagogiczny”, nr 2, s. 25–28.
• Myśli pedagogiczne wielkiego pedagoga i myśliciela z powodu 200 letniej rocznicy (1912), „Ruch Pedagogiczny”, nr 7, s. 129–131.
• Od redakcji (1912), „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 1–2.
• Od Redakcji (1933), „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 36.
• Od Redakcji (1933/34), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 188.
• Orsza H. (1912a) Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 5–9.
• Orsza H. (1912b) Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 4, s. 71–75.
• Orsza H. (1912c) Tradycje polskiego szkolnictwa elementarnego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 8, s. 145–147.
• Orsza H. (1912d) W sprawie książek dla dzieci i młodzieży, „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 192–193.
• Orsza H. (1922) Nauka o Polsce współczesnej, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s. 105–109.
• O.–R. H. [Radlińska] (1924) W sprawie nauczania historii, „Ruch Pedagogiczny”, nr 3–4, s. 77–78. 78.
• Orsza-Radlińska H. (1925) Zagadnienie nowych szkół w Polsce, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s. 181–186.
• Program wakacyjnych kursów uniwersyteckich (1924), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5–6, s.142–144.
• Radlińska H. (1933/34) Planowanie pracy wychowawczej na tle środowiska, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 157–168.
• Radlińska H. (1928) Potrzeba badania czytelnictwa młodzieży szkolnej, metoda i program tych badań, „Ruch Pedagogiczny”, nr 8, s. 244–246.
• Rowid H. (1912 a) Rzut oka na rozwój pedologii w Polsce i za granicą, „Ruch Pedagogiczny”, nr 6, s. 108–116.
• Rowid H. (1912b) Ideały naszych uczniów (dokończenie), „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 183–192.
• Rowid H. (1912c) Próby polskiej szkoły nowego typu, „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 89–96.
• Rowid H. (1912d) Rzut oka na rozwój pedologii w Polsce i za granicą, „Ruch Pedagogiczny”, nr 6, s. 108–116.
• Rowid H. (1913) Z podróży pedagogicznej. Wrażenia i refleksje, „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 199.
• Rowid H. (1914) Jan Władysław Dawid, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1–2, s. 1–9.
• Rowid H. (1922) Dziesięciolecie „Ruchu Pedagogicznego”, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1–2, s. 1–7.
• Rowid H. (1923) Dziesięciolecie Wakacyjnych Kursów Uniwersyteckich 1913–1923, „Ruch Pedagogiczny”, nr 7–8, s. 175–184.
• Rowid H. (1925) Ustrój szkolnictwa w Polsce, „Ruch Pedagogiczny”, nr 8, s. 251–259.
• Rowid H. (1932) W dwudziestolecie Ruchu Pedagogicznego, „Ruch Pedagogiczny”, nr 1, s. 1–7.
• Sroka Ł. T. (2015) Trzy stolice: Lwów, Poznań, Warszawa i priorytety ich władz w XIX wieku, w: Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo w latach 1772–1918, W. Łazuga, D. Szymczak (red.), Poznań, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, s. 9–24.
• Stinia M. (2014) Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu nauczania, Kraków, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”.
• Theiss W. (1984) Radlińska, Warszawa, Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”.
• Uroczyste posiedzenie ku uczczeniu ś.p. J. Wł. Dawida (1914), „Ruch Pedagogiczny”, nr 3, s. 42–47.
• Wakacyjne Kursy Uniwersyteckie dla nauczycielstwa (1921), „Ruch Pedagogiczny”, nr 6–8, s. 65–70.
• Z ruchu pedagogicznego (1913), „Ruch Pedagogiczny”, nr 10, s. 211–212.
• Z ruchu pedagogicznego w Polsce i za granicą (1912a), „Ruch Pedagogiczny”, nr 3, s. 61–64.
• Z ruchu pedagogicznego w Polsce i za granicą (1912b), „Ruch Pedagogiczny”, nr 5, s. 103.
• Żukiewicz A. (2019) Helena Radlińska w walce o Polskę (1914–1918), Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.15.08

Biblioteka Nauki

2136026