Hipertrofia turystyki miejskiej – geneza i istota zjawiska

• Authors: Joanna Kowalczyk-Anioł

Title variants

Hipertrofia turystyki miejskiej – geneza i istota zjawiska

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano autorskie ujęcie hipertrofii turystyki miejskiej, jak i genezę tego zjawiska w kontekście przemian współczesnego miasta. Przedstawiono, na podstawie literatury, logikę włączania i wykorzystywania turystyki w transformacji miejskiej gospodarki i przestrzeni oraz przypisane jej role w polityce miejskiej. Pokazano ponadto w różnych kontekstach geograficznych procesy i zjawiska towarzyszące współczesnej turystyfikacji miasta, w tym zyskującą na znaczeniu finansjalizację zasobów mieszkaniowych.

EN

The article shows the author’s concept of urban tourism hypertrophy as well as the genesis of this phenomenon in the context of transformation of the modern city. Based on literature, the logic of rooting and using tourism in the transformation of the urban economy and the transformation of the urban space, as well as the roles assigned to tourism in urban policy has been clarified. Also, the processes and phenomena accompanying the current stage of tourismification of the city, in various geographical contexts, have been discussed. In particular, the growing importance of tourism-related housing financialization was highlighted.

Keywords

PL

turystyka miejska; miasto postindustrialne; turystyfikacja; miejska przedsiębiorczość; rewitalizacja; turystyka miejska; miasto postindustrialne; turystyfikacja; miejska przedsiębiorczość; rewitalizacja

EN

urban tourism; postindustrial city; tourismification; urban entrepreneurialism; urban regeneration

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Konwersatorium Wiedzy o Mieście
• Year: 2019
• Volume: 32
• Issue: 4
• Pages: 7-18

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Joanna Kowalczyk-Anioł

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Instytut Geografii Miast i Turyzmu; CiTUR Centre for Tourism Research, Development and Innovation, Portugalia

• https://orcid.org/0000-0002-1547-9304

References

• Aalbers, M.B. (2019a). Housing and financialization. W: M. Moos (red.), A research agenda for housing (s. 31–46). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Aalbers M.B. (2020). Financial geography III: The financialization of the city. Progress in Human Geography, 44 (3), s. 595–607.
• Adamiak, C. (2018). Mapping Airbnb supply in European cities. Annals of Tourism Research, 71, s. 67–71.
• Alejziak, W., Szczechowicz, B. (2019). Globalizacja a rozwój turystyki – implikacje dla planowania i polityki turystycznej. W: Z. Młynarczyk, A. Zajadacz (red.). Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki. Planowanie i polityka turystyczna (s. 9–27). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Amore, A. (2019). Tourism and urban regeneration: Processes compressed in time and space. London: Routledge.
• Arbaci, S., Tapada-Berteli, T. (2012). Social inequality and urban regeneration in Barcelona city centre: reconsidering success. European Urban and Regional Studies, 19 (3), s. 287–311.
• Belk, R. (2014). Sharing versus pseudo-sharing in Web 2.0. The Anthropologist, 18 (1), s. 7–23.
• Bianchini, F. (1993). Remaking European cities: The role of cultural politics. W: F. Bianchini, M. Parkinson (red.), Cultural policy and urban regeneration: The West European experience (s. 1–20). Manchester: Manchester University Press.
• Bianchini, F., Dawson, J., Evans, R. (1992). Flagship projects in urban regeneration. W: P. Healey (red.), Rebuilding the city: Property-led urban regeneration (s. 245–255). London: Chapman & Hall.
• Blázquez-Salom, M., Blanco-Romero, A., Vera-Rebollo, F., Ivars-Baidal, J. (2019). Territorial tourism planning in Spain: from boosterism to tourism degrowth? Journal of Sustainable Tourism, 27 (12), s. 1764–1785.
• Bourdeau, P., François, H., Bensahel, L. (2013). Fin (?) et confins du tourisme: interroger le statut et les pratiques de la recreation contemporaine. Paris: L’Harmattan.
• Błaszczyk, M. (2015). Miejski system okazji i jego użytkownicy. Przestrzeń Społeczna, 1, s. 111–138.
• Bradley, A., Hall, T., Harrison, M. (2002). Selling cities: promoting new images for meetings tourism. Cities, 19 (1), s. 61–70.
• Brzozowska, B. (2017). Miejskie tłumy: miasto i wspolnotowość w dobie sieciowej wspołpracy. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.
• Christophers, B. (2015). The limits to financialization. Dialogues in Human Geography, 5 (2), s. 183–200.
• Clark, T.N., Lloyd, R., Wong, K.K., Jain, P. (2002). Amenities drive urban growth. Journal of Urban Affairs, 24 (5), s. 493–515.
• Cocola-Gant, A., Gago, A. (2019). Airbnb, buy-to-let investment and tourism-driven displacement: A case study in Lisbon. Environment and planning A: Economy and space, https://doi.org/10.1177/0308518X19869012
• Colomb, C., Novy, J. (red.) (2017). Protest and resistance in the tourist city. London: Routledge.
• Cook, A. (2010). The expatriate real estate complex: Creative destruction and the production of luxury in post-socialist Prague. International Journal of Urban and Regional Research, 34 (3), s. 611–628.
• Czerny, M. (2005). Globalizacja a rozwoj: wybrane zagadnienia geografii społeczno-gospodarczej świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Darchen, S. (2013). The regeneration process of entertainment zones and the business improvement area model: A comparison between Toronto and Vancouver. Planning Practice & Research, 28 (4), s. 420–439.
• Domański, R. (2017). Złożoność przestrzeni ekonomicznej. Studia KPZK, 178, s. 47–73.
• Dziedzic, E. (2012). Zaangażowanie finansowe sektora publicznego w rozwój podaży turystycznej w miastach. Studia Ekonomiczne, 119, s. 33–44.
• Dziegieć, E. (1995). Urbanizacja turystyczna terenów wiejskich w Polsce. Turyzm, 5 (1), s. 5–56.
• Eisinger, P. (2000). The politics of bread and circuses: Building the city for the visitor class. Urban Affairs Review, 35 (3), s. 316–333.
• Golemo, K. (2016). Zwiedzanie dźwiękami. Muzyczne podróże po Lizbonie. Folia Turistica, 39, s. 171–198.
• González, S. (2011). Bilbao and Barcelona ‘In motion’. How urban regeneration ‘models’ travel and mutate in the global flows of policy tourism. Urban Studies, 48 (7), s. 1397–1418.
• Gotham, K.F. (2005). Tourism gentrification: The case of New Orleans' Vieux Carre (French Quarter). Urban Studies, 42 (7), s. 1099–1121.
• Gravari-Barbas, M. (2017). Super-gentrification and hypertourismification in Le Marais, Paris. W: M. Gravari-Barbas, S. Guinand (red.), Tourism and gentrification in contemporary metropolises: International perspectives (s. 299–328). London: Taylor & Francis.
• Gravari-Barbas, M., Jacquot, S. (2019). Mechanisms, actors and impacts of the touristification of a tourism periphery: the Saint-Ouen flea market, Paris. International Journal of Tourism Cities, 5 (3), s. 370–391.
• Hall, C.M. (2006). Urban entrepreneurship, corporate interests and sports megaevents: The thin policies of competitiveness within the hard outcomes of neoliberalism. The Sociological Review, 54 (2), s. 59–70.
• Hall, C.M. (2008). Tourism planning: Policies, processes and relationships. Harlow: Prentice Hal.
• Hall, P. (1993). Forces shaping urban Europe. Urban Studies, 30 (6), s. 883–898.
• Harvey, D. (1989). From managerialism to entrepreneurialism: the transformation in urban governance in late capitalism. Geografiska Annaler: Series B. Human Geography, 71 (1), s. 3–17.
• Hausner, J. (2016). Miasto – idea i rola kultury w jego rozwoju. Kultura i Rozwoj, 1 (1), s. 109–122.
• Hiller, H.H. (2000). Mega-evants, urban boosterism and growth strategies: an analysis of the objectives and legitimations of the Cape Town 2004 Olympic Bid. International Journal of Urban and Regional Research, 24 (2), s. 449–458.
• Hoffman, L., Fainstein, S., Judd, D. (red.) (2003). Cities and visitors. Regulating people, markets and city space. Oxford: Blackwell.
• Hubbard, P. (1996). Urban design and city regeneration: social representations of entrepreneurial landscapes. Urban Studies, 33 (8), s. 1441–1461.
• Hughes, G. (1999). Urban revitalization: The use of festive time strategies. Leisure Studies, 18 (2), s. 119–135.
• Ioannides, D., Röslmaier, M., van der Zee, E. (2019). Airbnb as an instigator of ‘tourism bubble’expansion in Utrecht’s Lombok neighbourhood. Tourism Geographies, 21 (5), s. 822–840.
• Jansen-Verbeke, M. (1998). Tourismification of historical cities. Annals of Tourism Research, 25 (3), s. 739–742.
• Jansen-Verbeke, M. (2009). The territoriality paradigm. W: cultural tourism. Tourism, 19 (1–2), s. 25–31.
• Jessop, B. (2015). Wprowadzenie do: Od menedżeryzmu do przedsiębiorczości: transformacja procesu rządzenia miastami w późnym kapitalizmie, Zarządzanie Publiczne, 33 (3), s. 84–87. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=397749
• Jover, J., Díaz-Parra, I. (2020). Who is the city for? Overtourism, lifestyle migration and social sustainability. Tourism Geographies, 1-24. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1713878
• Judd, D.R. (1999). Constructing the tourist bubble. W: D.R. Judd, S.S. Fainstein (red.), The tourist city (s. 35–53). New Haven: Yale University Press.
• Judd, D.R. (2015). The infrastructure of play: Building the tourist city. London: Routledge.
• Kaczmarek, J. (2010). Zarządzanie wizerunkiem miasta – uwagi heurystyczne. Studia Miejskie, 1, s. 29–38.
• Karczmarek, T. (2001). Rewitalizacja miast w Polsce na tle doświadczeń europejskich. W: A. Billert (red.), Nowoczesne zarządzanie rozwojem miast. Słubice: Collegium Polonicum UAM Poznań w Słubicach.
• Kaczmarek, S. (1999). Tourism and urban revitalisation. European Spatial Research and Policy, 6 (1), s. 99–104.
• Keil, R. (2009). The urban politics of roll-with-it neoliberalization. City, 13 (2–3), s. 230–245.
• Kowalczyk-Anioł, J. (2011). Kluby wzajemnej gościnności – signum temporis współczesnej turystyki polskiej młodzieży. W: A. Stasiak (red.), Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce (s. 141–156). Łódź: Wyd. Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa.
• Kowalczyk-Anioł, J. (2018). Koncepcja gentryfikacji turystycznej i jej współczesne rozumienie. Prace Geograficzne, 154, s. 35–54.
• Kowalczyk-Anioł, J. (2019). Tourismification of the housing resources of historical inner cities. The case of Kraków. Studia Miejskie, 35, s. 9–25.
• Kowalczyk-Anioł, J., Włodarczyk, B. (2017). Przestrzeń turystyczna przestrzenią konfliktu. Prace i Studia Geograficzne, 62 (2), s. 55–73.
• Kowalczyk-Anioł, J., Zmyślony, P. (2017). Turystyka miejska jako źródło protestów społecznych: przykłady Wenecji i Barcelony. Turystyka Kulturowa, 2, s. 7–36.
• Kruczek, Z. (2018). Turyści vs. mieszkańcy. Wpływ nadmiernej frekwencji turystów na proces gentryfikacji miast historycznych na przykładzie Krakowa. Turystyka Kulturowa, 3, s. 29–41.
• Kubicki, P. (2017). Wpływ studentyfikacji i turystyfikacji na społeczno- kulturową przestrzeń miasta. Miasto. Pamięć i Przyszłość, 2, s. 63–73.
• Lestegás, I., Seixas, J., Lois-González, R.C. (2019). Commodifying Lisbon: A study on the spatial concentration of short-term rentals. Social Sciences, 8 (2), 33.
• Lewicki, M. (2014). „Za mała, by sfinansjalizować?”. Procesy finansjalizacji i polska gospodarka. Prakseologia, 155, s. 125–173.
• Lloyd, R., Clark, T.N. (2001). The city as an entertainment machine. W: K.F. Gotham (red.), Critical perspectives on urban redevelopment. Research in urban sociology (s. 357–378). Oxford: JAIPress/Elsevier.
• Lowe, M. (2005). The regional shopping centre in the inner city: A study of retailled urban regeneration. Urban Studies, 42 (3), s. 449–470.
• Lucarelli, A., Berg, P.O. (2011). City branding: A state-of-the-art review of the research domain. Journal of Place Management and Development, 4 (1), s. 9–27.
• Madurowicz, M. (2017). Ciągłość miasta. Prolegomena. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Maitland, R., Newman, P. (2014). World tourism cities: Developing tourism off the beaten track. London: Routledge.
• Martinotti, G. (1993). Metropoli: La nuova morfologia sociale della citta. Bolonia: Il Mulino.
• Morell, M. (2009). Fent barri: heritage tourism policy and neighbourhood scaling in Ciutat de Mallorca. Etnografica. Revista do Centro em Rede de Investigacao em Antropologia, 13 (2), s. 343–372.
• Mullins, P. (1991). Tourism urbanization. International Journal of Urban and Regional Research, 15 (3), s. 326–342.
• Murzyn, M. (2006). Kazimierz. Środkowoeuropejskie doświadczenie rewitalizacji. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.
• Murzyn-Kupisz, M. (2012). Cultural, economic and social sustainability of heritage tourism: Issues and challenges. Economic and Environmental Studies, 12 (2), s. 113–133.
• Nowak, M. (2015). Mieszkaniec a użytkownik zewnętrzny – perspektywa krytyczna. Rozwoj Regionalny i Polityka Regionalna, s. 7–16.
• Panel ekonomiczno-planistyczny nt. Współczesny rozwój miast – forma, funkcje i zarządzanie. (2014). W: M. Madurowicz (red.), Kształtowanie wspołczesnej przestrzeni miejskiej (s. 613– 633), Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Park, H.Y. (2013). Heritage tourism. Abingdon: Routledge.
• Parysek, J.J. (2015). Miasto w ujęciu systemowym. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 77 (1), s. 27–53.
• Paskaleva-Shapira, K.A. (2007). New paradigms in city tourism management: Redefining destination promotion. Journal of Travel Research, 46 (1), s. 108–114.
• Pawlicz, A. (2019). Ekonomia wspołdzielenia na rynku usług hotelarskich. Niedoskonałości. Pośrednicy. Regulacje. Szczecin: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Pawlusiński, R. (2017). Ekonomia współdzielenia: istota zjawiska oraz wyzwania dla sektora turystyki w miastach. W: M. Drewnik, M. Mika (red.) Człowiek i jego działania. Spojrzenie geografa. Prace dedykowane Profesorowi Włodzimierzowi Kurkowi (s. 179–191). Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Pawlusiński, R., Zmyślony, P. (2018). Gospodarka nocna a oferta kulturowa miast. Turystyka Kulturowa, 7, s. 7–22.
• Peeters, P., Gössling, S., Klijs, J., Milano, C., Novelli, M., Dijkmans, C., Eijgelaar, E., Hartman, S., Heslinga, J., Isaac, R., Mitas, O., Nawijn, J., Papp, B., Postma, A. (2018), Research for the TRAN Committee – Overtourism: impact and possible policy responses, European Parliament, Policy Department for Structural and Cohesion Policies, Brussels.
• Pinkster, F.M., Boterman, W.R. (2017). When the spell is broken: Gentrification, urban tourism and privileged discontent in the Amsterdam canal district. Cultural Geographies, 24 (3), s. 457–472.
• Purchla, J. (2018). Miasto i polityka: przypadki Krakowa. Kraków: Universitas.
• Richards, G. (1996). Production and consumption of European cultural tourism. Annals of Tourism Research, 23 (2), s. 261–283.
• Richards, G., Wilson, J. (2006). The creative turn in regeneration: Creative spaces, spectacles and tourism in cities. W: M.K. Smith (red.), Tourism, culture and regeneration (s. 12–24). Wallingford: CABI.
• Russo, A.P., Scarnato, A. (2018). “Barcelona in common”: A new urban regime for the 21st-century tourist city? Journal of Urban Affairs, 40 (4), s. 455–474.
• Sagan, I. (2017). Miasto: nowa kwestia i nowa polityka. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
• Salah Ouf, A.M. (2001). Authenticity and the sense of place in urban design. Journal of Urban Design, 6 (1), s. 73–86.
• Sassen, S. (2007). Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, Kraków: Wyd. UJ.
• Scott, A.J. (1997). The cultural economy of cities. International Journal of Urban and Regional Research, 21 (2), s. 323–339.
• Scott, A.J. (2000). The cultural economy of cities: essays on the geography of image-producing industries. Sage.
• Selby, M. (2004). Consuming the city: conceptualizing and researching urban tourist knowledge, Tourism Geographies, 6 (2), s. 186–207.
• Sharpley, R. (2018). Tourism, tourists and society. London: Routledge.
• Smith, A. (2012). Events and urban regeneration: The strategic use of events to revitalise cities. London: Routledge.
• Smith, M.K. (2006). Towards a cultural planning approach to regeneration. W: M.K. Smith (red.), Tourism, culture and regeneration (s. 1–11). Wallingford: CABI.
• Smith, N. (1986). Gentrification, the frontier and the restructuring of urban space. W: N. Smith, P. Williams (red.), Gentrification of the city (s. 15–34). London: Allen & Unwin.
• Smith, N. (2005). The new urban frontier: Gentrification and the revanchist city. New York: Routledge.
• Soja, E.W. (2004). Urban tensions: Globalization, economic restructuring, and the posmetropolitan transition. W: L. Beneria, S. Bosnath (red.). Challenges and opportunities in the word economy (s. 275–290). New York: Routledge.
• Spirou, C. (2011). Urban tourism and urban change: Cities in a global economy. New York: Routledge.
• Stanilov, K. (2007). The post-socialist city: Urban form and space transformations in Central and Eastern Europe after socialism. Berlin: Springer Science & Business Media.
• Stryjakiewicz, T. (2010). Krajobraz antropogeniczny, przestrzenie kreatywne a turystyka. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 14, s. 52–62.
• UNWTO (2012). Global report on city tourism – Cities 2012. Project. Madrit: UNWTO.
• UNWTO (2019). Global report on city tourism – Cities 2019. Project. Madrit: UNWTO.
• Vives Miró, S. (2011). Producing a “successful city”: Neoliberal urbanism and gentrification in the tourist city – The case of Palma (Majorca). Urban Studies Research, s. 1–13.
• Wachsmuth, D., Weisler, A. (2018). Airbnb and the rent gap: Gentrification through the sharing economy. Environment and Planning A: Economy and Space, 50 (6), s. 1147–1170.
• Yrigoy, I. (2016). Financialization of hotel corporations in Spain. Tourism Geographies, 18 (4), s. 399–421.
• Zukin, S. (2009). Naked city: The death and life of authentic urban places. New York: Oxford University Press.
• Żabińska, T. (2013). Turystyka w dużych miastach i metropoliach. Wybrane problemy rozwoju i zarządzania. Studia Ekonomiczne, 147, s. 133–153.

Identifiers

DOI

10.18778/2543-9421.04.01