Modernistyczne sąsiedztwo wielkomiejskie na tle innych form zamieszkania. Wybrane przykłady

• Authors: Marek Nowak , Andrzej Siatkowski

Title variants

EN

Modernist metropolitan neighborhoods in comparison with other forms of housing: Selected examples

Abstracts

EN

The article is an attempt to look at post-socialist tower blocks and modernist housing from a contemporary perspective. It takes the context of post-communist Europe as the basis for analysis, citing Sofia as an example. On the basis of the literature and references to the messages of mass culture, it shows the specificity of a metropolitan neighborhood, and leads the reader to a proposal for a conceptualization of ‘neighborhood’ using the notion of a neighborhood circle. The empirical part presents the results of a questionnaire carried out by means of a nationwide online survey and by means of interviews carried out in three Polish locations: Poznań, Warsaw and Wronki. The collected empirical data are described from the point of view of selected themes related to the concept of ‘neighborhood circles’, and analyzed statistically. The recommendations indicate the need to ask further detailed questions and invite discussion, and not only among urban sociologists, on the condition of modernist mass housing from the point of view of building neighborly relations.

PL

Wybrany przykład międzynarodowy i wyniki badania w Polsce stanowią próbę przyjrzenia się blokowiskom postsocjalistycznym ze współczesnej perspektywy. Za podstawę analiz wzięto kontekst Europy postkomunistycznej, przywołując jako przykład Sofię. Opierając się na literaturze oraz nawiązując do przekazu kultury masowej, wskazano na specyfikę sąsiedztwa wielkomiejskiego, prowadząc czytelnika do propozycji konceptualizacji sąsiedztwa wykorzystującej pojęcie kręgu sąsiedzkiego. W części empirycznej zaprezentowano wyniki badania kwestionariuszowego, zrealizowanego za pomocą ankiety internetowej na terenie całego kraju oraz przy użyciu wywiadów kwestionariuszowych przeprowadzonych w trzech polskich miastach: Poznaniu, Warszawie i Wronkach. Zgromadzone dane empiryczne zostały opisane w odniesieniu do wybranych wątków nawiązujących do koncepcji kręgów sąsiedzkich, a także poddane analizie statystycznej. Postawiono dwa pytania: o sposób badania relacji sąsiedzkich w przestrzeniach postsocjalistycznych blokowisk, odwołując się tym samym do studiów prowadzonych w latach 80. oraz 90. XX w.; o charakter relacji sąsiedzkich, konstruowanych na podstawie architektonicznych inspiracji Le Corbusierem, tym razem w warunkach neoliberalnej deregulacji. Rekomendacje analizy wskazują na potrzebę zadawania kolejnych szczegółowych pytań i zapraszają do dyskusji na temat kondycji formuły modernistycznego, masowego zamieszkania z uwzględnieniem specyfiki budowania relacji sąsiedzkich.

Keywords

PL

krąg społeczny; socjologia miasta; modernizm socjalistyczny; budownictwo

EN

social circle; urban sociology; socialist modernism; housing

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Konwersatorium Wiedzy o Mieście
• Year: 2021
• Volume: 34
• Issue: 6
• Pages: 27-40

Dates

published

2021

Contributors

author

Marek Nowak

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Socjologii

• https://orcid.org/0000000317497669

author

Andrzej Siatkowski

• Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

References

• Abbott, A. (1997). Of time and apace: The contemporary relevance of the Chicago School. Social Forces, 75 (4), 1149–1182. https://doi.org/10.1093/sf/75.4.1149
• Baffoe, G. (2019). Understanding the neighbourhood concept and its evolution: A review. Environment and Urbanization ASIA, 10 (2), 393–402. https://doi.org/10.1177/0975425319859115
• Barczykowska, A. (2009). Wielkomiejskie zespoły mieszkaniowe jako środowisko życia. Studia Edukacyjne, 10, 129–145.
• Felder, M. (2020). Strong, weak and invisible ties: A relational perspective on urban coexistence. Sociology, 54 (4), 675–692. https://doi.org/10.1177/0038038519895938
• Jałowiecki, B. (1991). Wprowadzenie. W: M.S. Szczepański (red.), Rozwój regionalny, rozwój lokalny, samorząd Terytorialny, T. 32: „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców (s. 5–11). Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego.
• Janiszewska, A., Klima, E., Rochmińska, A. (2011). Jakość życia na łódzkich osiedlach. Space ‒ Society ‒ Economy, 10, 145–179.
• Janiszewska, A., Klima, E., Rochmińska, A. (2013). Poza domem – przestrzeń publiczna mieszkańców blokowisk małych miast. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 15, 271–292.
• Kabisch, S., Grossmann, K. (2013). Challenges for large housing estates in light of population decline and ageing: Results of a long-term survey in East Germany. Habitat International, 39, 232–239. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2012.12.003
• Kadushin, Ch. (1976). Networks and circles in the production of culture. American Behavioral Scientist, 19, 769–784.
• Kasarda, J.D., Janowitz, M. (1974). Community attachment in mass society. University of Chicago American Sociological Review, 39, 328–339.
• Kornai, J. (1980). Economics of shortage. Amsterdam: North Holland.
• Kotus, J. (2006). Changes in the spatial structure of a large Polish city – the case of Poznań. Cities, 23 (5), 364–381. https://doi.org/10.1016/j.cities.2006.02.002
• Kovacs, Z., Herfert, G. (2012). Development pathways of large housing estates in post-socialist cities: An international comparison. Housing Studies, 27 (3), 324–342. https://doi.org/10.1080/02673037.2012.651105
• Kubeš, J. (2013). European post-socialist cities and their near hinterland in intra-urban geography literature. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 19, 19–43. https://doi.org/10.2478/bog-2013-0002
• Łukasik, M. (2014). Renesans architektury modernizmu jako fenomen społeczny. Politeja, 27, 245–262. https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.27.12
• Merriman, B. (2015). Three conceptions of spatial locality in Chicago School Sociology (and their significance today). The American Sociologist, 46 (2), 269–287. https://doi.org/10.1007/s12108-014-9239-4
• Nikolić, S. (2019). Pasteloza – refurbishing of the PPR heritage. Urban Development Issues, 63, 51–64. https://doi.org/10.2478/udi-2019-0016
• Nowak, M. (2021). To, co może nam przypomnieć Szkoła Chicagowska z lat 20. i 30. XX w. Dyskusja na temat uwspólniania założeń geografii społecznej i socjologii miasta. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 56, 29–41. https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.56s.04
• Nowak, M., Pluciński, P., Siatkowski, A. (2019). Neighbourhood circles: The study of urban neighbourhood in contemporary Poland and its basic outcomes. Człowiek i Społeczeństwo, 48, 55–73. https://doi.org/10.14746/cis.2019.48.4
• Nowak, M., Siatkowski, A. (2021). The late modernist community in the late socialistic block of flats: The issue of urban neighbourhood vitality in Poland. Journal of Housing and the Built Environment, 37, 101–123. https://doi.org/10.1007/s10901-021-09844-x
• Overcrowding rate by household type – EU-SILC survey (2021). Eurostat. Pobrane z: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi175/default/table?lang=en (25.10.2021).
• Owens, B.R. (2012). Mapping the city: Innovation and continuity in the Chicago School of Sociology, 1920–1934. The American Sociologist, 43, 264–293. https://doi.org/10.1007/s12108-012-9160-7
• Pobłocki, K. (2011). Prawo do miasta i ruralizacja świadomości w powojennej Polsce. W: M. Nowak, P. Pluciński (red.), O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskość i konflikty o przestrzeń (s. 129–146). Kraków: Ha!art.
• Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2020 r. (2020). Narodowy Bank Polski. Pobrane z: https://www.nbp.pl/publikacje/rynek_nieruchomosci/raport_2020.pdf (15.02.2020).
• Rącka, I., Palicki, S., Kostev, I. (2015). State and determinants of real estate market development in Central and Eastern European countries on the example of Poland and Bulgaria. Real Estate Management and Valuation, 23 (2), 74–87. https://doi.org/10.1515/remav-2015-0017
• RESTATE (2021). Pobrane z: http://restate.geo.uu.nl/results/(15.10.2021).
• Smagacz-Poziemska, M. (2017). Badania nad społecznościami lokalnymi i sąsiedztwami w mieście – perspektywa socjologiczna. W: G. Schneider-Skalska, E. Kusińska (red.), Miejskie środowisko mieszkaniowe / Urban housing environment (s. 139–155). Kraków: Politechnika Krakowska.
• Springer, F. (2012). Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL-u. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
• Stanilov, K. (2007a). Taking stock of post-socialist urban development: A recapitulation. W: K. Stanilov (red.), The post-socialist city: Urban form and space transformations in Central and Eastern Europe after socialism (s. 3–17). Dordrecht: Springer.
• Stanilov, K. (2007b). Housing trends in Central and Eastern European cities during and after the period of transition. W: K. Stanilov (red.), The post-socialist city: Urban form and space transformations in Central and Eastern Europe after socialism (s. 173–190). Dordrecht: Springer.
• Szafrańska, E. (2015). Ewolucja statusu społecznego i pozycji wielkich osiedli mieszkaniowych w strukturze rezydencjalnej miast postsocjalistycznych. Wybrane przykłady. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 52, 45–76.
• Szwaja, K. (1970). Przemiany rodzin robotniczych pochodzenia wiejskiego w wielkim mieście. Maszynopis powielony. Poznań: Archiwum Instytutu Socjologii UAM w Poznaniu.
• Tsenkova, S. (2009). Housing policy reforms in post-socialist Europe: Lost in transition. Monachium: Physica-Verlag. https://doi.org/10.1007/978-3-7908-2115-4
• Ziółkowski, J. (1964). Osiedle jako system społeczny. Studia Socjologiczne, 2, 183–209.
• Ziółkowski, J. (1965). Urbanizacja, miasto, osiedle. Studia socjologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Znaniecki, F., Ziółkowski, J. (1984). Czym jest dla ciebie miasto Poznań? Dwa konkursy 1928–1964. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Identifiers

DOI

10.18778/2543-9421.06.03

Biblioteka Nauki

2027657