Gest wskazywania palcem w świetle doniesień neurobiologicznych

• Authors: Ewa Bielenda‑Mazur , Anna Siudak

Title variants

Gest wskazywania palcem w świetle doniesień neurobiologicznych

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym opracowaniu przedstawione zostały zagadnienia związane z pojawieniem się w rozwoju dzieci gestu wskazywania palcem, który można uznać za kluczową zdobycz tzw. rewolucji dziewiątego miesiąca. Autorki rozpatrują znaczenie gestu w kontekście rozwoju ruchowego, poznawczo‑językowego i społecznego. Podkreślając na jego neurobiologiczne podłoże, omawiają rozwój umiejętności komunikacyjnych determinujących pojawienie się gestu wskazywania palcem.

EN

The article presents issues related to the emergence of the pointing gesture in children’s development, which can be considered the key achievement of the so‑called “revolution of the ninth month”. The authors discuss the significance of the gesture in the context of motor, cognitive‑linguistic and social development. Making a reference to its neurobiological basis, they discuss the development of communication skills that determine the emergence of the pointing gesture.

Keywords

PL

gest wskazywania palcem; naprzemienność ról; rewolucja dziewiątego miesiąca; rozwój dziecka; gest wskazywania palcem; naprzemienność ról; rewolucja dziewiątego miesiąca; rozwój dziecka

EN

pointing gesture; exchange of roles; revolution of the ninth month; child development

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Logopaedica Lodziensia
• Year: 2019
• Issue: 3
• Pages: 21-30

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Ewa Bielenda‑Mazur

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Katedra Logopedii i Zaburzeń Rozwoju, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

• https://orcid.org/0000-0001-6206-7516

author

Anna Siudak

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Katedra Logopedii i Zaburzeń Rozwoju, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-1986-9078

References

• Bakeman R., Adamson L. B., 1984, Coordinating Attention to People and Objects in Mother‑Infant and Peer‑Infant Interaction, „Child Development”, vol. 55, no. 4, s. 1278–1289.
• Bauer J., 2008, Empatia. Co potrafią neurony lustrzane, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Białecka‑Pikul M., Stępień‑Nycz M., Karwala M., 2014, Odkrywanie kompetencji komunikacyjnych niemowląt. Skala Wczesnej Komunikacji Społecznej jako przykład narzędzia pomiarowego, „Psychologia Rozwojowa”, t. 19, nr 3, s. 51–68.
• Bokus B., Shugar G. W., 2007, Psychologia języka dziecka – stare pytania, nowe dane, nowe hipotezy, [w:] Bokus B., Shugar G. W. (red.), Psychologia języka dziecka. Osiagnięcia, nowe perspektywy, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 9–32.
• Butterworth G., Jarrett N., 1991, What minds have in common is space: Spatial mechanisms serving joint visual attention in infancy, „British Journal of Developmental Psychology”, vol. 9(1), s. 55–72.
• Cole J., Gallagher S., McNeill D., 2002, Gesture following deafferentation: A phenomenologically informed experimental study, „Phenomenology and the Cognitive Sciences”, no. 1, s. 49–67.
• Goldin‑Meadow S., 1999, The role of gesture in communication and thinking, „Trends in Cognitive Sciences”, vol. 3, no. 11, November, s. 419–429.
• Hellbrugge T., Lajosi F., Menara D., Schamberger R., Rautenstrauch T., 2016, Monachijska funkcjonalna diagnostyka rozwojowa. Pierwszy rok życia, Wrocław: Fundacja Promyk Słońca.
• Iverson J. M., Goldin‑Meadow S., 2005, Gesture paves the way for language development, „Psychological Science”, vol. 16(5), s. 367–371.
• Iverson J. M., Thelen E., 1999, Hand, Mouth and Brain. The Dynamic Emergence of Speech and
• Gesture, „Journal of Consciousness Studies”, www.imprint-academic.com/jcs (dostęp: 20.07.2019).
• Jusczyk P. W., 2007, Przyswajanie języka: dźwięki mowy i początki fonologii, [w:] B. Bokus, G. W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka. Osiągnięcia, nowe perspektywy, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 63–99.
• Kaczorowska‑Bray K., Milewski S., 2016, Specyfika rozwoju umiejętności komunikacyjnych dzieci z uszkodzeniem narządu wzroku, [w:] Kaczorowska‑Bray K., Milewski S. (red.), Wczesna interwencja logopedyczna, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Uniwersalis, s. 260–283.
• Korendo M., Bielenda‑Mazur E., 2016, Znaczenie kategoryzacji dla rozwoju mowy dziecka, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Logopaedica V”, s. 176–185.
• Korendo M., Bielenda‑Mazur E., 2018, Neurobiologiczne reguły diagnozy i terapii neurobiologicznej, [w:] B. Szołtysek (red.), Progres neonatologii a postawa terapeutów wczesnego wspomagania rozwoju, Tarnów: Tarnowska Szkoła Wyższa, s. 26–35.
• Kurcz I., 1992, Język a psychologia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kurcz I., 2011, Charakterystyka kompetencji językowej – wytwarzanie i percepcja mowy, [w:] I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa: Wydawnictwo Academica, s. 66–79.
• Kurcz I., Tomaszewski P., 2011, Powstawanie i ewolucja języka, [w:] I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka, Warszawa: Wydawnictwo Academica, s. 45–65.
• Przezwański R., 1959, Zjawiska dotykowe i wibracyjne. Wybrane problemy badawcze, „Zeszyty Problemowe Nauki Polskiej”, z. XVI: Kompensacja czynności narządów zmysłowych, s. 165–204.
• Scaife M., Bruner J., 1975, The Capacity for Joint Visual Attention in the Infant, „Nature”, no. 253, s. 265–266.
• Siudak A., 2015, Czy rozumienie ma swoje prenatalne początki?, [w:] M. Błasiak‑Tytuła, M. Korendo, A. Siudak (red.), „Nowa Logopedia”, t. 6, Kraków: Collegium Columbinum, s. 65–78.
• Siudak A., 2018, Neurobiologiczne podstawy prenatalnej stymulacji narządu słuchu, [w:] M. Błasiak‑Tytuła, A. Siudak (red.), Neurologopedia, t. 1, Kraków: Wydawnictwo WiR, s. 63–72.
• Siudak A., 2019, Fizjologiczne i patologiczne aspekty inwolucji zmysłów – cz. 2: Dotyk, smak i węch, [w:] B. Kazek, J. Wojciechowska (red.), Zmysły w procesie starzenia, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 185–208.
• Siudak A., Bielenda‑Mazur E., [w przygotowaniu], Neurorozwojowy wymiar gestu wskazywania palcem – rozwój i stymulacja.
• Springer S., Deutsch G., 2004, Lewy mózg, prawy mózg – z perspektywy neurobiologii poznawczej, Warszawa: Wydawnictwo Prószyński i S‑ka.
• Tomasello M., 2002, Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Załazińska A., 2006, Niewerbalna struktura dialogu w poszukiwaniu polskich wzorców narracyjnych i interakcyjnych zachowań komunikacyjnych, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Zyss T., 2011, Neurofizjologiczne podłoże procesu mówienia – rola somatosensorycznej kontroli zakrętów zaśrodkowych, [w:] M. Michalik (red.), „Nowa Logopedia”, t. 2, Kraków: Collegium Columbinum, s. 35–45.

Identifiers

DOI

10.18778/2544-7238.03.02