Taksonomia afazji – kryteria klasyfikacji oraz rodzaje zespołów zaburzeń

• Authors: Karolina Milewska , Bożena Okurowska-Zawada , Justyna Kackieło-Tomulewicz , Maciej Jerzy Samusik

Title variants

EN

Aphasia Taxonomy – the Classification Criteria and the Types of Disorders

Abstracts

EN

The article summarizes the important criteria for aphasia divisions, which present different methods of approaching the disease. Discussed: classical forms of aphasia, non-classical forms of aphasia, aphasia division by the positions of selected authors. Each adopted criterion has been enriched with descriptions of the most important properties of a given type of aphasia, encountered in speech therapy. A contemporary approach to the diagnosis and therapy of the above disorder is also presented.

PL

W artykule zestawiono istotne kryteria podziałów afazji, które prezentują różne metody podejścia do schorzenia. Omówiono klasyczne postacie afazji, nieklasyczne postacie afazji oraz podział afazji ze względu na stanowiska wybranych autorów. Każde przyjęte kryterium zostało wzbogacone o opisy najważniejszych właściwości danego typu afazji, spotykanych w praktyce logopedycznej. Przedstawiono także współczesne podejście do diagnozy i terapii tego zaburzenia.

Keywords

PL

afazja; podział afazji; diagnoza i terapia afazji

EN

aphasia; taxonomy of aphasia; aphasia diagnosis and therapy

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Logopaedica Lodziensia
• Year: 2021
• Issue: 5
• Pages: 147-158

Dates

published

2021

Contributors

author

Karolina Milewska

• Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, Białystok
• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu

• https://orcid.org/0000000328867602

author

Bożena Okurowska-Zawada

• Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, Białystok
• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu

• https://orcid.org/0000000219154320

author

Justyna Kackieło-Tomulewicz

• Klinika Neurologii i Rehabilitacji Dziecięcej, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny
• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu

• https://orcid.org/0000000320068670

author

Maciej Jerzy Samusik

• Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, Białystok
• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Wydział Nauk o Zdrowiu

• https://orcid.org/0000000227580098

References

• Ambrosius W., Mejnartowicz J., Kozubski W., 2003, Strukturalne podstawy afazji w świetle czynnościowych metod neuroobrazowania, „Udar Mózgu”, t. 5, nr 2, s. 25–29.
• Bitniok M., 2007, Rola mózgu w procesie językowego porozumiewania się – rehabilitacja logopedyczna w neurologii, „Logopeda”, nr 5, s. 7–18.
• Chantsoulis M. M., Troszczyńska-Nakonieczna W., Skrzek A., Chamela-Blińska D., Sipko T., Sakowski J., 2010, The diagnosis and therapy of aphasia in acute phase, „Acta Neuropsychologica”, vol. 8, no. 1, s. 38–50.
• Cieszyńska-Rożek J., 2011, Terapia neurobiologiczna zaburzeń komunikacji językowej, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 26–34.
• Drewniak-Wołosz E., Paluch A., 2009, Niedokształcenie mowy o typie afazji – rozważania nad kryteriami diagnozy, „Logopaedica Lodziensia”, nr 1, s. 90–100.
• Jakobson R., 1964, Dwa aspekty języka i dwa typy zakłóceń afatycznych, [w:] R. Jakobson, M. Halle (red.), Podstawy języka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 107–133.
• Jodzio K., Nyka W. M., 2008, Zaburzenia językowe oraz mowy w praktyce ogólnolekarskiej, „Forum Medycyny Rodzinnej”, t. 2, nr 1, s. 14–22.
• Kaczmarek B. L., 1995, Mózgowa organizacja mowy, Lublin: Agencja Handlowo-Wydawnicza.
• Kindell J., Griffiths H., 2006, Speech and language therapy intervention for people with Alzheimer’s disease, [w:] K. Bryan, J. Maxim (red.), Communication Disabilities in the Dementias, Chichester: Whurr Publishers, s. 201–237.
• Krajewska M. (2011), Afazja postępująca w przebiegu otępienia czołowo-skroniowego, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 247–262.
• Krajna E. (2005), Niejednoznaczność klasyfikacji zaburzeń rozwoju mowy i języka, „Logopeda”, nr 1, s. 74–83.
• Lundgren K., Brownell H., 2016, Figurative language deficits associated with right hemisphere disorder, „Perspectives of the ASHA Special Interest Groups”, vol. 1, issue 2, s. 66–81.
• Mazur R., Klimarczyk M., Rudy J., Nyka W., 2006, Wielopiętrowość zaburzeń mowy w praktyce lekarskiej, „Psychiatria”, nr 3, s. 112–117.
• Nocoń P., Ziółkowska-Kochan M., Bielis R., Szeliga-Wczysła M., 2008, Zaburzenia komunikacji językowej, „Essentia Medica”, vol. 41, no. 6, s. 14–23.
• Obler L., Albert M., Helm-Esabrooks N., 1985, Empty speech in Alzheimer’s Disease and fluent aphasia, „Journal of Speech and Hearing Research”, no. 28, s. 405–410.
• Panasiuk J., 2012, Różnicowanie zaburzeń mowy po uszkodzeniach mózgu. Aplikacje diagnostyczno-terapeutyczne, „Nowa Logopedia”, t. 3, s. 314–320.
• Papathanasiou I., Coppens P., 2018, Aphasia and neurogenic communication disorders, New York: Jones & Barlet Learning, s. 3–5.
• Pąchalska M., 2012, Afazjologia, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sawa B., 1990, Dzieci z zaburzeniami mowy, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Siudak A., 2011, Biologiczne uwarunkowania terapii osoby z afazją, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 167–189.
• Webb W., Adler R. K., 2017, Neurology for the Speech-Language Pathologist, Nashville: Elsevier.
• Wiśniewska B., 2002, Terapia zaburzeń mowy, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Wnukowska K., 2013, ABC afazji, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Wójcik P., 2001, Zaburzenia mowy w afazji transkorowej mieszanej, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 264–271.
• Zyss T., 2011, Neurofizjologiczne podłoże procesu mówienia – rola somatosensorycznej kontroli zakrętów zakątowych, „Nowa Logopedia”, t. 2, s. 36–46.

Identifiers

DOI

10.18778/2544-7238.05.09

Biblioteka Nauki

2006984