Zachowania językowe i komunikacyjne osób ze spektrum autyzmu w wybranych filmach fabularnych

• Authors: Izabela Ejsmunt‑Wieczorek

Title variants

EN

Linguistic and Communication Behaviors of People with Autism Spectrum in Chosen Feature Films

Abstracts

EN

Language and speech are essential in every human being’s life. People acquire linguistic competences from the early years that help them build grammatically correct phrases and linguistic skills thanks to which, they can adjust the message to its receiver and situation. All this helps build important for us relations. Unfortunately, people with disabilities, apart from physical and mental dysfunctions, are characterized by a different level of linguistic and communicative skills. In this article, I am going to present the language skills of fictional film heroes with autism spectrum disorders. I will also make an attempt to assess the accuracy of the correct presentation of language disorders among people with disabilities by film directors and heroes in relation to the professional literature devoted to the described autism spectrum.

PL

Język i mowa są niezbędne w życiu każdego człowieka. Od najmłodszych lat ludzie nabywają kompetencje językowe pomagające im tworzyć poprawne gramatycznie frazy oraz umiejętności językowe, dzięki którym potrafią dopasować przekaz do odbiorcy i sytuacji. Wszystko to pomaga budować ważne dla nas relacje. Niestety, osoby niepełnosprawne, poza dysfunkcjami fizycznymi i psychicznymi, charakteryzują się różnym poziomem sprawności językowej i komunikacyjnej. W artykule przedstawiono umiejętności językowe fikcyjnych bohaterów filmowych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Podjęto również próbę oceny trafności prawidłowego przedstawiania zaburzeń językowych u osób z dysfunkcjami przez reżyserów i bohaterów filmowych w odniesieniu do literatury fachowej, poświęconej opisywanemu spektrum autyzmu.

Keywords

PL

język; mowa; komunikacja; spektrum autyzmu; film fabularny

EN

language; speech; communication; autism spectrum; feature film

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Logopaedica Lodziensia
• Year: 2022
• Issue: 6
• Pages: 37-49

Dates

published

2022

Contributors

author

Izabela Ejsmunt‑Wieczorek

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Zakład Dialektologii Polskiej i Logopedii

• https://orcid.org/0000000218020005

References

• Adam, 2009, reż. M. Mayer.
• Nazywam się Khan, 2010, reż. K. Johar.
• Rain Man, 1998, reż. B. Levinson.
• Temple Grandin, 2010, reż. B. Levinsona.
• Attwood T., 2013, Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Baczała D., Błeszyński J., 2014, Terapia logopedyczna, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Bigas U., 2014, Autyzm – charakterystyka zachowań językowych w autystycznym spektrum zaburzeń, [w:] S. Grabias, M. Kurkowski (red.), Logopedia. Teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej, s. 361–378.
• Błeszyński J., 2011, Autyzm a niepełnosprawność intelektualna i opóźnienie w rozwoju: Skala Oceny Zachowań Autystycznych, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Błeszyński J., 2020, Co osoby z autyzmem mówią nam o sobie: raport z badań, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Chomsky N., 2005, O naturze i języku, Poznań: Wydawnictwo Axis.
• Chomsky N., 2017, Jakimi istotami jesteśmy?, Kraków: Wydawnictwo Vis‑à‑vis/Etiuda.
• Donovan J., Zucker C., 2017, Według innego klucza. Opowieść o autyzmie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dubisz S. (red.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Firth U., 2008, Autyzm: wyjaśnienie tajemnicy, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Grabias S., 1994, Język w zachowaniach społecznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
• Grabias S., 2012, Logopedia: teoria zaburzeń mowy, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
• Kaczmarek L., 1988, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
• Korendo M., 2013, Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Kraków: Wydawnictwo Omega Stage System.
• Korendo M., 2018, Problemy diagnozy różnicowej autyzmu i zespołu Aspergera, „Forum Logopedy”, nr 23, s. 4–8.
• Milewski T., 1975, Językoznawstwo, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Moran P.J., 2017, Efektywna komunikacja z osobami ze spektrum autyzmu, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
• Pisula E., 2016, Autyzm: przyczyny, symptomy, terapia, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Porayski‑Pomsta J., 2009, Zagadnienie periodyzacji rozwoju mowy dziecka, „Logopeda”, nr 1(7), s. 7–31.
• Porayski‑Pomsta J., 2015, O rozwoju mowy. Dwa studia, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Sacks O., 2008, Antropolog na Marsie, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S‑ka.
• Sadowska E., 2021, Osoba z ASD, osoba ze spektrum, autystyk, osoba autystyczna czy osoba z autyzmem? Współczesne tendencje w nazewnictwie osób z ASD, „Poradnik Językowy”, nr 6(4), s. 52–64.
• Silberman S., 2017, Neuroplemiona. Dziedzictwo autyzmu i przyszłość neuroróżnorodności, Białystok: Wydawnictwo Vivante.
• Whitcomb M.W., 2021, Samodzielne życie z autyzmem, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
• Wojciechowska A., 2011, Charakterystyka języka i komunikacji osób z autyzmem i zespołem Aspergera, [w:] M. Obrębska (red.), O utrudnieniach w porozumiewaniu się. Perspektywa języka i komunikacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza, s. 13–27.
• Wojciechowska A., 2022, Rozwój mowy, języka i komunikacji u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, [w:] T. Pietras, D. Podgórska‑Jachnik, K. Sipowicz, A. Witusik (red.), Spektrum autyzmu – od diagnozy i terapii do integracji i inkluzji, Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Identifiers

DOI

10.18778/2544-7238.06.03

Biblioteka Nauki

28408870