A proposal for a non-antagonistic approach to disorder and order in cluttering

• Authors: Monika Kaźmierczak

Title variants

PL

Propozycja nieantagonistycznego ujęcia bezładu i porządku w giełkocie

Abstracts

EN

The aim of this article is to present a different understanding of cluttering: not in the category of ‘fluency disorders’, but as a complex language and communication dis-order. A complementary approach to the phenomena of order and disorder was proposed in relation to the non‑antagonistic mythical and religious concept of the cosmos and chaos, linguistic adaptations of the theory of chaos, and considerations on the idea of chaosmos. Polish‑language speech therapy literature shows the examples of perceiving chaos and order in cluttering as mutually conditioning, non‑antagonistic forces. The article closes with postulates of opening to (neuro)diversity, bridging gaps between different language and communication orders as well as respecting by the recipients a sufficiently structured way of speaking, a way in which a clutterer communicates.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie innego niż w kategorii „zaburzenia płynności” rozumienia giełkotu, tj. jako złożonego bezładu językowo‑komunikacyjnego. Zaproponowano komplementarne ujęcie zjawisk ładu i bezładu, nawiązując do nieantagonistycznej mityczno‑religijnej koncepcji kosmosu i chaosu, humanistycznych, w tym lingwistycznych adaptacji teorii chaosu oraz rozważań na temat idei chaosmosu. W polskojęzycznych publikacjach logopedycznych wskazano przykłady ujmowania chaosu i porządku w giełkocie jako sił wzajemnie się warunkujących, nieantagonistycznych. Artykuł wieńczą postulaty otwarcia na (neuro)różnorodność, budowania pomostów pomiędzy różnymi porządkami językowo‑komunikacyjnymi oraz respektowania przez odbiorców wystarczająco uporządkowanego sposobu mówienia, sposobu porozumiewania się osoby z giełkotem.

Keywords

EN

cosmos; chaos; chaosmos; non‑antagonistic approach; cluttering

PL

ład (kosmos); bezład (chaos); chaosmos; ujęcie nieantagonistyczne; giełkot/mowa bezładna

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Logopaedica Lodziensia
• Year: 2023
• Issue: 7
• Pages: 67-78

Dates

published

2023

Contributors

author

Monika Kaźmierczak

• University of Lodz, the Faculty of Philology, the Department of Polish Dialectology and Logopaedics

• https://orcid.org/0000000343963627

References

• Abraham F.D., 1996, Chaos, bifurcation, and self‑organization: dynamical extensions of neurological positivism and ecological psychology, https://www.researchgate.net/publication/321179033_CHAOS_BIFURCATIONS_SELF‑ORGANIZATION_DYNAMICAL_EXTENSIONS_OF_NEUROLOGICAL_POSITIVISM_ECOLOGICAL_PSYCHOLOGY_THE_HOLISTIC_MIND_AS_A_COMPLEX_DYNAMICAL_SYSTEM (accessed: 24.05.2023).
• Abraham E.D., Gilgen A.R. (eds.), 1995, Chaos theory in psychology, Westport: Greenwood.
• Bartholomew R., 2021, Chaosmopolitanism: Reconfiguring James Joyce’s Cities of Thisorder and Exiled Selves, [in:] N. Conceição, G. Ferraro, N. Fonseca, A. Dias Fortes, M.F. Molder (eds.), Conceptual Figures of Fragmentation and Reconfiguration, Lisboa: IFILNOVA – NOVA FCSH, pp. 73–99.
• Başar E. (ed.), 1990, Chaos in brain function, Berlin: Springer.
• Dąbrowska A., 2006, Analogia i anomalia w języku i językoznawstwie, [in:] K. Bakuła, D. Heck (eds.), Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 54–61.
• Deleuze G., Guattari F., 2000, Co to jest filozofia?, trans. P. Pieniążek, Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Guattari F., 1995, Chaosmosis: an Ethico‑aesthetic Paradigm, Bloomington–Indianapolis: P. Bains and J. Pefanis.
• ICD–10, 2008, International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. 10 revision, WHO, Geneva, https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf (accessed: 15.05.2023).
• ICD–11, n.d., International Classification of Diseases 11th Revision, WHO, https://icd.who.int/en (ac cessed:15.05.2023).
• ICF, 2001, Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia, WHO, Geneva, https://ezdrowie.gov.pl/downloadFile/740 (accessed: 15.05.2023).
• Janiak M., 2008, Komunikacja a teoria chaosu: powiązania interdyscyplinarne, “Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej”, Vol. 16(3), pp. 3–12.
• Joyce J., 1999, Finnegans Wake, London: Penguin Books.
• Kaczmarek L. (ed.), 1981, Program studiów logopedycznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.
• Kaźmierczak M., 2022, Perspektywa klienta w giełkocie, “Logopaedica Lodziensia”, No. 6, pp. 117–134.
• Kleszczowa K., 2006, Dobrodziejstwo chaosu znaków językowych, [in:] K. Bakuła, D. Heck (eds.), Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 47–53.
• Kleszczowa K., 2012, Mała przyczyna, poważne skutki. Rzecz o zrywaniu więzi etymologicznej, [in:] D. Heck, K. Bakuła (eds.), Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu 2, Kraków: Księgarnia Akademicka, pp. 351–360.
• Mitchener W., Nowak M., 2004, Chaos and Language, “Proceedings of The Royal Society of London. Series B, Biological Sciences”, Vol. 271(1540), pp. 701–704.
• Myers F.L., 2018, Istota mowy bezładnej a interwencja logopedyczna w giełkocie, [in:] K. Węsierska, K. Gaweł (eds.), Zaburzenia płynności mowy, Gdańsk: Harmonia Universalis, pp. 44–63.
• Ochman J., 2017, Kosmos‑chaos jako kategorie ontologiczne filozofii bezpieczeństwa, “Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje”, No. 25, pp. 185–219.
• Pastuchowa M., 2006, Ślad czy obecność? Staropolskie leksemy czasownikowe we współczesnej polszczyźnie, [in:] K. Bakuła, D. Heck (eds.), Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 85–91.
• Piela M., 2006, Uporządkowany nieporządek? O zjawisku redundancji na przykładzie nazw subiektów czynności pisania i czytania, [in:] K. Bakuła, D. Heck, (eds.) Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 73–84.
• Rejter A., 2006, Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo‑komunikacyjne konteksty potoczności, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Robertson R., Combs A. (eds.), 1995, Chaos theory in psychology and the life sciences, Hillsdale: Lawrence Erlbaum.
• Spruit M., 2017, Giełkot. Jak zrozumieć osoby mówiące niewyraźnie. Podręcznik diagnostyki i terapii, trans. A. Robak, Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.
• Tarkowski Z., Góral‑Półrola J., Reichel I., 2017, Mowa bezładna, [in:] Z. Tarkowski (ed.), Patologia mowy, Gdańsk: Harmonia Universalis, pp. 165–195.
• Tarkowski Z., Smul M., 1988, Giełkot, Warszawa: Wydawnictwo ZSL.
• Tempczyk M., 1995, Świat harmonii i chaosu, Kraków: PIW.
• Tempczyk M., 1998, Teoria chaosu a filozofia, Warszawa: Wydawnictwo CiS.
• Węsierska K., Myszka A., Płusajska‑Otto A., St. Louis K.O., 2015, Osoby z giełkotem w społeczeństwie – diagnostyka, świadomość społeczna, postulaty, [in:] K. Węsierska (ed.), Zaburzenia płynności mowy. Teoria i praktyka, Vol. 1, Katowice: KOMLOGO, pp. 251–264.
• Wielki słownik języka polskiego, n.d., https://wsjp.pl/ (accessed: 24.05.2023).
• Yang T., 2003, Dynamics of Vocabulary Evolution, “International Journal of Computational Cognition”, Vol. 1(1), pp. 1–19.

Identifiers

DOI

10.18778/2544-7238.07.05

Biblioteka Nauki

28408983