Kołysanka –wstęp do świata muzyki

• Authors: Katarzyna Forecka-Waśko

Abstracts

EN

The article is devoted to the lullaby, a unique piece of music that has developed, in the semantic and musical layers, the characteristic features of a highly emotional style. Scientific research shows that the lullaby is a song recognizable for its function all over the world, and that babies react to it more strongly than to the mother’s speech. The article attempts to indicate the place of the lullaby in the musical education of children and parents as well. Difficulties limiting its use were also indicated, which are related to the disappearance of the transmission of folk culture, the lack of making music at home, as well as the shortcomings of formal music education.

PL

Artykuł poświęcony jest kołysance, wyjątkowemu utworowi muzycznemu, który wykształcił w warstwie semantycznej i muzycznej charakterystyczne cechy stylu o silnym zabarwieniu emocjonalnym. Badania naukowe wskazują, że kołysanka jest utworem rozpoznawalnym z uwagi na funkcję bez względu na szerokość geograficzną, zaś niemowlęta reagują nań silniej niż na mowę matki. W artykule podjęto próbę wskazania miejsca kołysanki w edukacji muzycznej dzieci i rodziców. Wskazano także na trudności ograniczające jej wykorzystanie, które związane są z zanikiem transmisji kultury ludowej, brakiem muzykowania w domu, a także ułomnościami formalnej edukacji muzycznej.

Keywords

PL

kołysanka; piosenka dziecięca; edukacja muzyczna; muzykoterapia

EN

lullaby; children song; music education; music therapy

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku
• Journal: Społeczeństwo. Edukacja. Język
• Year: 2021
• Volume: 14
• Pages: 215-225

Dates

published

2021

Contributors

author

Katarzyna Forecka-Waśko

• Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000000181335512

References

• Arabin, Birgit. 2002. Opinion. Music during pregnancy, Ultrasound in Obstretrics and Gynecology, 20, 425–430.
• Egomska, Julia. 2016. Od czarów nad kołyską do magii językowej usieciowionej matki – ciągłość i zmienność charakteru magii języka matek. Acta Universitatis Wratislaviensis 3721. Język a Kultura. 245-257. DOI:10.19195/1232-9657.26.20
• Eliot, Lise. 2003, Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, Poznań: Media Rodzina.
• Forecka, Katarzyna. 2009. Rytmika jako forma aktywności kobiet w ciąży. Praca magisterska. Poznań. Akademia Muzyczna im. I.J. Paderewskiego.
• Forecka-Waśko, Katarzyna. 2019a. Kołysanki między jawą i snem. Wychowanie w przedszkolu. 10, 16-19.
• Forecka-Waśko, Katarzyna. 2019b. Rola edukacji muzycznej w procesie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży. W: Szkoła równych szans. Namysł teoretyczne i rozwiązania praktyczne, red. Piotr Kostyło, 234-247. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Franczak, Paweł. 2018. Kolebka muzyki. Polityka. 2 (3143). 68-69.
• Hilton, Courtney, et al. 2021. Children infer the behavioral contexts of unfamiliar foreign songs. Dostęp: 10.08.2021. https://psyarxiv.com/rz6qn/
• Kozłowska-Lewna, Alicja. 2016. Śpiew w świetle interdyscyplinarnych badań empirycznych i rozważań teoretycznych. Konteksty kształcenia muzycznego, 2 (5), 45-61. DOI: 10.5604/2392277X.1228362
• Mach, Marta. 2016. Pełną piersią. Zwykłe życie. 13. Dostęp. 12. 08. 2021. https://zwyklezycie.pl/2016/04/10688/
• Maczuga, Maria. 2016. Usypianki, rozbudzanki. Dostęp: 11.08.2021. https://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/rozmowy,c,7/usypianki-rozbudzanki,94379.html
• Mehr Samuel A. et al. Universality and diversity in human song. Dostęp: 10.08.2021. https://mehr.cz/pdf/2019_MehrEtAl_Science.pdf.
• Mueller-Malesińska, Małgorzata i Kurkowski Zbigniew. 2002. Rozwój słuchu i mowyfizjologia i patologia, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu.
• Nakata Takayuki i Sandra E. Trehub. 2004. Infants’ responsiveness to maternal speech and singing. Infant Behavior&Development”, 27, 455-464.
• Nfm.pl 2021. Pośpiewaj mi. Informacje dla rodziców. Dostęp: 11.08.2021. https://www.nfm.wroclaw.pl/edukacja/pospiewajmi#!
• Nfm.pl, 2021, Dostęp: 10.08.2021. https://www.nfm.wroclaw.pl/edukacja/pospiewajmi
• Ore.edu.pl, 2021, Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Muzyka. Dostęp: 12.08.2021. https://www.ore.edu.pl/wp-content/ uploads/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-z-komentarzem.-szkola-podstawowa-muzyka.pdf
• Schaffer, Rudolph H. 2008. Psychologia dziecka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Shenfield Tali i Sandra E. Trehub i Takayuki Nakata. 2003. Maternal singing modulates infant aurousal. Psychology of Music, 31(4), 365-375.
• Stefaniak, Beata. 2011a. Od lipowej kolebeczki do „kołyski na srebrnych nowiach” – uwagi o języku kołysanki. Pamiętnik literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 102/1, 155-177.
• Stefaniak, Beata. 2011b. Spór nad kołyską. Teksty Drugie.4. 171-184. Instytut Badań Literackich, Polska Akademia Nauk.
• Stefaniak-Maślanka, Beata. 2012. Nad kolebką czy nad grobem? Opozycja życia i śmierci a związki kołysanki z formami twórczości żałobnej. Linguarum Silva 2, 167-184.
• Stefaniak-Maślanka, Beata. 2013. Kołysanka jako komunikat o świecie (na przykładzie kołysanek użytkowych i poetyckich o tematyce społecznej). Linguarum Silva 2, 175-198.
• Szwarcman, Dorota. 2004. Głuche ucho. Dostęp: 14.08.2021.
• https://www.polityka.pl/archiwumpolityki/1826744,1,gluche-ucho.read
• Teatratofri.pl, 2021, Dostęp: 11.08.2021. http://teatratofri.pl/portfolio/lulajka/
• Trzos, Paweł. 2014. Od poznawania do rozumienia muzyki: o społeczno-edukacyjnych aspektach badań rozwoju audiacyjnego dziecka. Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 24, 441-457.
• Yan, Ran et al. Across demographic and recent history, most parents sing to their infants and toddlers daily. Dostęp: 10.08.2021. https://psyarxiv.com/fy5bh/
• Fonogram. Wieman, Maria. Audycja radiowa, Zima w muzyce z dn. 24.02.1967, Archiwum Polskiego Radia, sygnatura: J3031.

Identifiers

DOI

10.19251/sej/2021.14.1(13)

Biblioteka Nauki

1835550