Metoda przekładu intersemiotycznego na zajęciach akademickich

• Authors: Katarzyna Kasperkiewicz-Morlewska

Title variants

EN

Intersemiotic Translation Method in University Classes

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

artykule autorka omawia zagadnienie przekładu intersemiotycznego w akademickiej edukacji polonistycznej. Jest to problematyka istotna zarówno z teoretycznego, jak i praktycznego punktu widzenia, ponieważ wiedza o nowatorskich metodach i różnych sztukach interpretacji tekstów literackich jest niezwykle ważnym zagadnieniem obecnym zarówno w edukacji polonistycznej w szkole, jak i w nauczaniu akademickim, zwłaszcza wśród studentów kierunków pedagogicznych. W artykule opisano realizację projektu przeprowadzonego na zajęciach akademickich z przedmiotu: podstawy i metodyka edukacji polonistycznej w klasach I–III wśród studentów kierunków pedagogicznych – przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. W pierwszej części opracowania zaprezentowano opisywaną metodę w ujęciu różnych teoretyków i badaczy literatury. W drugiej z kolei przedstawione zostały różne formy pracy z tekstem literackim, realizowane metodą przekładu intersemiotycznego przez studentów edukacji wczesnoszkolnej w ramach zajęć akademickich. Zadbano o to, by opracowany projekt uwzględniał realizację programu akademickiego, a jednocześnie rozwijał kreatywność u przyszłych nauczycieli edukacji wczesno-szkolnej. Wprowadzone na zajęciach różnorodne formy ćwiczeń wykorzystujące metodę przekładu intersemiotycznego dowiodły, jak bardzo przyszli pedagodzy potrzebują nowych inspiracji, by nie utknąć w schematach i rutynie, które mogą negatywnie oddziaływać na proces kształcenia. Opisane formy metody przekładu intersemiotycznego mogą się stać strategią postępowania dydaktycznego sprzyjającą rozwijaniu kreatywności, wyobraźni i wrażliwości oraz zachęcającą przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej do podejmowania rozmaitych przejawów aktywności, które będą uatrakcyjniały lekcję.

EN

The article discusses the issue of intersemiotic translation in Polish language education at the university level. It is an important issue both from the theoretical and practical point of view, because the knowledge of innovative methods and different ways of interpreting literary texts is an extremely important problem, present in Polish language education at school and university, especially among students of pedagogical faculties. The article describes the implementation of the project carried out during university classes in the basics and methodology of Polish language education in classes I–III, addressed to students of pedagogical faculties – future early school education teachers. The first part of the study presents the described method in terms of various theoreticians and researchers of literature. The second part of the study presents various forms of work with literary texts, carried out with the method of intersemiotic translation by students of early school education as part of university classes. The project took into account the realization of the academic program and at the same time developed the creativity of future teachers of early school education. Various forms of exercises using the intersemiotic translation method introduced during the classes proved how much future teachers need new inspirations in order not to get stuck in schemes and routines that may have a negative impact on the educational process. The described forms of the intersemiotic translation method may become a strategy of didactic conduct that fosters creativity, imagination and sensitivity and encourages future teachers of early school education to take up various forms of activity that will make their lessons more attractive.

Keywords

PL

przekład intersemiotyczny; edukacja polonistyczna; student edukacji wczesnoszkolnej; projekt edukacyjny; zajęcia akademickie

EN

intersemiotic translation; Polish language education; early school student; educational project; academic activities; intersemiotic translation; Polish language education; early school student; educational project; academic activities

• Publisher: Wydawnictwo Libron - Filip Lohner
• Journal: Konteksty Pedagogiczne
• Year: 2020
• Volume: 2
• Issue: 15

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Katarzyna Kasperkiewicz-Morlewska

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie

References

• Andersen, H.Ch. (2018). Baśnie, tłum. F. Mirandola, A. Szczęsny i P. Jabłońska. Kraków: Wydawnictwo Greg.
• Baluch, A. (1984). Poezja współczesna w szkole podstawowej. Warszawa: WSiP.
• Baluch A. (1999). Wzorce zabawowe w literaturze. Od zabawy do medytacji. Wychowanie w przedszkolu, 8, 563–568.
• Balcerzan, E. (1971). Poetyka przekładu artystycznego. W: E. Balcerzan, Oprócz głosu. Szkice krytycznoliterackie (s. 233–248). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Balcerzan, E. (1978). Poezja jako semiotyka sztuki. Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 5(41), 11–38.
• Bula, D. i Niesporek-Szamburska, B. (2005). Kultura popularna a edukacja językowa dzieci i młodzieży. W: B. Myrdzik i M. Karwatowska (red.), Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji (s. 317–325). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Brzechwa, J. (2007). Wiersze i bajki. Warszawa: Wydawnictwo Wilga.
• Cieślikowski, J. (1977). Słowo – obraz – gest, czyli o intersemiotycznej naturze tekstów dziecięcych. W: M. Tyszkowa (red.), Sztuka dla najmłodszych. Teoria – recepcja – oddziaływanie (s. 76–89). Warszawa–Poznań: PWN.
• Cybulska, J., Dudzińska, I., Lipna, E. i Lipska, E. (1991). Inscenizowanie zabaw na podstawie literatury dziecięcej. Warszawa: WSiP.
• Czelakowska, D. (2016). Metodyka edukacji polonistycznej. Kraków: Impuls.
• Dyduchowa, A. (1988). Metody kształcenia sprawności językowej. Kraków: WSiP.
• Grodecka, A. (2017). Poetyka intersemiotyczna a dydaktyka literatury. Annales Univesitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica, 5, 48–61.
• Jakobson, R. (1959). On Linguistic Aspects of Translation. W: R.A. Brower (red.), On Translation (s. 232–239). Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Jakobson, R. (1975). Językowe aspekty tłumaczenia, tłum. Z. Sroczyńska. W: S. Pollak (red.), Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia księga druga (s. 109–115). Wrocław et al.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Jakobson, R. (1989). O językoznawczych aspektach przekładu, tłum. L. Pszczołowska. W: R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism (s. 372–381). Warszawa: PIW.
• Jaworczakowa, M. (2017). Oto jest Kasia. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Kamieńska, A. (1982). Dom w domu. Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Karkut, D. (1999). Metoda przekładu intersemiotycznego w praktyce szkolnej na przykładzie malarstwa i literatury. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. Dydaktyka, 6(33), 17–27.
• Karkut, D. (2005). Wykorzystanie metody przekładu intersemiotycznego w szkole średniej na przykładzie opisu obrazu. W: Z. Uryga i M. Sienko (red.), Kształcenie sprawności językowej i komunikacyjnej. Obraz badań i działań dydaktycznych (s. 159–170). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Kownacka, M. (2008). Plastusiowy pamiętnik. Wrocław: Siedmiogród.
• Krüger, M. (2018). Karolcia. Wrocław: Siedmigród.
• Milczarek-Pankowska, K. (1986). Drama na lekcjach języka polskiego. Polonistyka, 1(231).
• Myrdzik, B. (2003). Plakat jako technika przekładu intersemiotycznego. W: B. Myrdzik (red.), Od teatru żaków do internetu. O edukacji humanistycznej w szkole (s. 85–94). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Szkolak, A. (2014). Kompendium kandydata na nauczyciela wczesnej edukacji. Kraków: Attyka.
• Pankowska, K. (1990). Drama, zabawa i myślenie. Warszawa: WSIP.
• Pisarski, R. (2016). O psie, który jeździł koleją. Kraków: Greg.
• Polakowski, J. (1980). Badania odbioru prozy artystycznej w aspekcie dydaktycznym. Kraków: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
• Porada, F. (1998). Wykorzystanie przekładu intersemiotycznego tekstu literackiego z elementami logorytmiki na lekcji języka polskiego w klasie I. Nauczyciel i Szkoła, 2(5), 122–127.
• Szczęsna, E. (2004). Wprowadzenie do poetyki intersemiotycznej. W: S. Balbus, A. Hejmej i J. Niedźwiedź (red.), Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie) (s. 29–38). Kraków: Universitas.
• Sztumski, J. (1995). Wstęp do metod i badań społecznych. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
• Szymik, E. (2017). Metoda przekładu intersemiotycznego w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, 5(1), 111–120.
• Tuwim, J. (2011). Wiersze dla dzieci. Warszawa: Prószyński Media.
• Ungeheuer-Gołąb, A. (2011). Wychowanie przez sztukę w edukacji literackiej dziecka. Chowanna, 1(36), 151–161.
• Uszyńska-Jarmoc, J. (2003). Twórcza aktywność dziecka. Białystok: Trans Humana.
• Uryga, Z. (1996). Godziny polskiego. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wysłouch, S. (2009/2010). Przestrzeń jako kategoria interdyscyplinarna. Estetyka i krytyka, 17/18, 47–60.
• Wyżga, O. (2009). Metody nauczania stosowane na uczelni wyższej. W: A. Domagała-Kręcioch i O. Wyżga (red.), Współczesne wyzwania dydaktyki szkoły wyższej (s. 74–92). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Zabawa, K. (2015). Teatr obrazów i słów – sztuka lektury książek obrazkowych (na przykładzie wybranych utworów Chmielewskiej). W: A. Pilch i M. Rusek (red.), Ikoniczne i literackie teksty w przestrzeni nowoczesnej dydaktyki (s. 113–130). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Zienkiewicz-Franczak, E. (2018). Przekład intersemiotyczny w edukacji polonistycznej. Rozprawa doktorska, https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/22924 [dostęp: 27.05.2020].
• Żuchowska, W. (1992). Oswajanie ze sztuką słowa. Początki edukacji literackiej. Warszawa: WSiP.
• Żuchowska, W. (1998). Szansa w metodzie. Nowa Polszczyzna, 2, 3–5.

Identifiers

DOI

10.19265/kp.2020.2.15.289