Wat w Polsce powojennej. Tezy

• Authors: Piotr Pietrych
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wat in postwar Poland. Theses A postwar period (1946–1953) in Wat’s literary output is usually omitted by the critics (exceptions are Venclova and Ritz). Difficulties in making comments on this period perhaps stem from that which does not usually fit what critics write about Wat (for instance, that fact that since his arrival from Kazakhstan he was a confirmed anticommunist) and what he published then. A puzzling is the presence in Wat’s works (e.g. in Antyzoil) unanimous declarations of the support for the postwar political order. However, when Wat followed some voice of disagreement, it sounded silent, unconvincing (criticism of the project of realism in literature). A positive involvement in Polish reality at that time was certainly connected with Wat’s personal experiences who, having arrived from his wandering from the Soviet Union to Poland, felt it as “paradise” (this is the name he referred to Poland in Mój wiek [My Century]), seemed not to perceive that it was only a “sham” of paradise. Besides, Wat wanted to participate in Polish cultural life, especially because in postwar years he started to feel literary unfulfilment and a strong need to return to writing. A particularly meaningful example in this context is Wat’s unsuccessful drama of Kobiety z Monte Olivetto [Women from Monte Olivetto] – the writing of which was for the poet the act of desperation and it created a paradox: wanting to participate in postwar literary life in Poland, Wat decided to “collaborate with Social Realism” (Zdzisław Łapiński’s definition), in order to achieve his goal.

Keywords

PL

Aleksander Wat; Polska powojenna; recepcja

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Colloquia Litteraria
• Year: 2012
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 35-64

Dates

published

2012-11-18

Contributors

author

Piotr Pietrych

References

• A. Wat, Dziewięć uwag do portretu Stalina, w: Świat na haku i pod kluczem. Eseje, oprac. Krzysztof Rutkowski, Warszawa 1991, s. 187
• ---
• «...jak upiór staję między wami i pytam o źródło złego». Głos Aleksandra Wata, Pub, s. 597–599
• ---
• „Na Antenie” 1966, nr 43 (dodatek do „Wiadomości” z 6 XI 1966, nr 45)
• ---
• „Zjadliwość” Antyzoila poddałem krytycznej analizie w artykule Czy «pamflet na socrealizm»? O «Antyzoilu» Aleksandra Wata, „Pamiętnik Literacki” 2007, z. 3, s. 93–122.
• ---
• Małgorzata Baranowska, Aleksander Wat: choroba wieku, w: Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, pod red. Aliny Brodzkiej, Warszawa 1994, s. 69.
• ---
• Mariusza Zawodniak, Zaraz po wojnie. O przygotowaniach do socrealizmu, „Teksty Drugie” 2000, nr 1/2, przedruk w książce tegoż Teraźniejszość i przeszłość. Studia o życiu literackim socrealizmu, Bydgoszcz 2007
• ---
• Polemiczne uwagi Henryka Markiewicza, Marginalia do «Samoantysockrytyki», „Teksty Drugie” 2000, nr 3.
• ---
• Jacek Trznadel, Lewy profil, w: tegoż, Spojrzenie na Eurydykę. Szkice literackie, Kraków 2003, s. 261.
• ---
• Jerzy Jarzębski, Twarz poety, w: tegoż, Pożegnanie z emigracją. O powojennej prozie polskiej, Kraków 1998, s. 195.
• ---
• Tomas Venclova, Aleksander Wat. Obrazoburca, przeł. Jan Goślicki, Kraków 2000, s. 241.
• ---
• German Ritz, Aleksander Wat – próba ponownego początku po roku 1946, „Twórczość” 2001, nr 4, s. 41.
• ---
• Grzegorz Wołowiec, hasło „Paputczycy”, w: Słownik realizmu socjalistycznego, red. Zdzisław Łapiński, Wojciech Tomasik, Kraków 2004, s. 177.
• ---
• Czesław Miłosz, Rok myśliwego, Kraków 1991, s. 273.
• ---
• Kryzys Europy w studium Krystyny Kersten Powojenne wybory intelektualistów, w: tejże, Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Polska 1944–1956, Londyn 1993, s. 108–111.
• ---
• Tony Judt, Powojnie. Historia Europy od roku 1945, przeł. Robert Bartołd, Poznań 2008, s. 114.
• ---
• Stefan Żółkiewski, O literaturze współczesnej, „Kuźnica”, 15 IX 1947, nr 37.
• ---
• Kazimierz Brandys, Po trzech latach, „Kuźnica”, 28 III – 5 IV 1948, nr 13–14.
• ---
• Edward Csató, Zajączek czyli o prozie współczesnej, „Nowiny Literackie”, 14 III 1948, nr 11.
• ---
• Kronika, ale nie–dobrowolska, Pub, s. 490–495, prwdr. „Nowiny Literackie”, 15 VIII 1949, nr 33
• ---
• Adam Ważyk, Troska o człowieka, „Kuźnica”, 28 I 1946, nr 3, s. 10.
• ---
• Niedyskrecje pocztowe. Korespondencja Tadeusza Borowskiego, zebrał, objaśnił, skomentował Tadeusz Drewnowski, Warszawa 2001, s. 217.
• ---
• Jan Zieliński, Dramat antysocrealistyczny, w: Aleksander Wat, Kobiety z Monte Olivetto. Dramat w trzech aktach, pięciu odsłonach, oprac. i przedmową poprzedził J. Zieliński, Warszawa 2000.
• Adam Ważyk, Przeczytałem «Mój wiek», „Puls” 1987, nr 34, s. 54.
• ---
• O twórczości Aleksandra Wata, red. Jarosław Borowski, Władysław Panas, Lublin 2002, s. 213
• ---
• Czesław Miłosz, O wierszach Aleksandra Wata, w: tegoż, Prywatne obowiązki, Olsztyn 1990, s. 49.

Identifiers

DOI

10.21697/cl.2012.1.3