Zagadnienie Kościoła w kontekście ascetycznym u Marka Eremity

• Authors: Józef Grzywaczewski

Title variants

EN

Mark the Ascetic’s ascetic concept of the Church

Abstracts

EN

Mark the Ascetic (called also in English Mark the Heremit) representsthe monastic milieu of the fifth century. He wrote about the Church whilediscussing other questions. He clearly distinguished heterodox groups andthe Catholic Church. He refuted the theories of the Melchizedekians, Adoptionists, Messalians, Arians and Apollinarians, but especially Nestorians.Mark considered heretics as people in error and as those who have brokenfidelity to their baptism. He underlined that his own teaching was conformedto the Christian tradition. In his works, similar points with the teachingof earlier Christian writers, such as Basil of Caesarea, John Chrysostom,Evagrius Ponticus, Cyril of Alexandria and Gregory of Nazianzus, shouldbe noticed. Mark presented the Church as a place of sanctification for laypeople and monks. He proclaimed Christ as God’s Son and as the true Man,not only a creature having a human body. He highlighted the importanceof the sacraments of baptism and the Eucharist. In Mark’s works, we seeSaint Peter and Saint Paul as good teachers of the divine truth, who gave anexample of the Christian virtues, but there are no references to the positionof the Church of Rome in Christianity. The works of Mark the Ascetic werepopular in late antiquity, especially in the East; they were translated intoseveral languages. In the West, they were used especially in the time ofcontroversies between the Catholics and the Protestants.

Keywords

PL

Marek Eremita; Kościół; raj; chrzest; heretycy

EN

Mark the Ascetic; the Church; paradise; baptism; heretics

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2019
• Volume: 89
• Issue: 1
• Pages: 51-74

Dates

published

2019

Contributors

author

Józef Grzywaczewski

References

• Augustyn św., De civitate Dei, wyd. E. Hoffmann, CSEL 40/1-2 (1899/1900); Św. Augustyn, O państwie Bożym ksiąg XXII, tłum. W. Kornatowski, Warszawa 1977, t. 1-2.
• Augustyn, Enarrationes in Psalmos, PL 36/37; Objaśnienia Psalmów, tłum. J. Sulow-ski, PSP 37-42 (1986).
• Eusebiusz z Cezarei, Vita Constantini, wyd. A. Heikel, GCS Eusebius 1 (1902); Życie Konstantyna, tłum. T. Wnętrzak, Kraków 2007, ŹMT 44.
• Ewagriusz z Pontu, Pisma ascetyczne: cz. 1, Źródła Monastyczne 18 (1998); cz. 2, Źródła Monastyczne 36 (2005).
• Focjusz, Biblioteka, tłum. O. Jurewicz, Warszawa 1988, t. 1-3.
• Hilary z Poitiers, De synodis, PL 10, 479-546.
• Ireneusz z Lyonu, Adversus haereses, PG 7, 437-1224.
• Marek Eremita, De paenitentia, wyd. i tłum. G. M. de Durand, SCh 445 (1999), s. 217-259.
• Marek Eremita, De baptismo, wyd. i tłum. G. M. de Durand, SCh 445 (1999), s. 296-396.
• Marek Eremita, Consultatio intellectus cum sua ipsius anima, wyd. i tłum. G. M. de Durand, SCh 445 (1999), s. 398-414.
• Marek Eremita, Disputatio cum causidico, wyd. i tłum. G. M. de Durand, SCh 455 (2000), s. 27-93.
• Marek Eremita, Ad Nicolaum praecepta animae salutaria, wyd. i tłum. G. M. de Du-rand, SCh 455 (2000), s. 97-155.
• Marek Eremita, De Melchizedech, wyd. i tłum. G. M. de Durand, SCh 455 (2000), s. 171-223.
• Marek Eremita, De incarnatione, wyd. i tłum. G. M. de Durand, SCh 455 (2000), s. 253-315.
• Marc le Moine, Traités spirituels et théologiques, tłum. C. A. Zirnheld, wstęp. K. Ware, Bégrolles-en-Mauges 1985 (tłumaczenie bez podania tekstu oryginalnego).
• Metody z Olimpu, Symposion (Convivium decem virginum), PG 18, 27-217.
• Nestoriusz, Drugi List do Cyryla, w: Sobory Powszechne, oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2001, t. 1, s. 119-133.
• Nicephorus Xanthopulus Callistus, Eclesiasticae historiae libri XVIII: księgi I – VII (PG 145, 557-1332), księgi VIII-XIV (PG 146, 9-1274), księgi XV-XVIII (PG 147, 1- 448).
• Orygenes, Selecta in Genesim, PG 12, 91-146.
• Orygenes, Homilie o Księgach Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, tłum. S. Kalinkowski, PSP 31 (1984), z. 1.
• Sokrates Scholastyk, Historia ecclesiastica, wyd. i tłum. P. Périchon, P. Maraval, SCh 477 (2004); Historia Kościoła, tłum. S. Kazikowski, Warszawa 1986.
• Chadwick H., The identity and date of Mark the Monk, Eastern Churches Review 4 (1972), s. 125-130.
• Chadwick H., The Church in Ancient Society, Oxford 2004.
• Chadwick H., Kościół w epoce wczesnego chrześcijaństwa, tłum. A. Wypustek, War-szawa 2004.
• Drączkowski F., Kościół Agape według Klemensa Aleksandryjskiego, Lublin 1996.
• Durand G. M. de, Études sur Marc le Moine. I. Epître à Nicolas, Bulletin de Littéra-ture Ecclésiastique 85 (1984), s. 259-278.
• Durand G. M. de, Études sur Marc le Moine. II. Le Traité sur l’Incarnation, Bulletin de Littérature Ecclésiastique 86 (1985), s. 5-23.
• Durand G. M. de, Études sur Marc le Moine. III. Marc et les controverses occidentales, Bulletin de Littérature Ecclésiastique 87 (1986), s. 163-188.
• Escolan Ph., Monachisme et l’Église. Le monachisme syrien du IVe au VIIe siècle: un monachisme charismatique, Paris 1999, Théologie Historique 109.
• Grabowski S., The Church. An Introduction to the Theology of Saint Augustine, Lon-don/St Louis 1957.
• Gribomont J., Marc le Moine, Dictionnaire de Spiritualité 10 (1980), s. 274-283.
• Gribomont J., Marc l’Ermite et la christiologie évagrienne, Cristianesimo della Storia 3/1 (1982), s. 73-81.
• Gribomont J., Encore Marc Ermite: l’union selon l’hypostase, Cristianesimo della Sto-ria 5/1 (1984), s. 463-472.
• Grzywaczewski J., The validity of the baptism of heretics according to Cyprian de Car-thage, Pope Stephen and Firmilian de Caesarea, Vox Patrum 63 (2015), s. 95-122.
• Guillaumont A., Un philosophe au désert Évagre le Pontique, Paris 2004.
• Hesse O., Markos Eremites und Symeon von Mesopotamien. Untersuchung und Ver-gleich ihrer Lehre zur Taufe und Askese, Göttingen 1973.
• Hesse O., Markus Eremita Asketische und dogmatische Schriften, Stuttgart 1985.
• Jussen K., Dasein und Wesen de Erbsünde nach Markus Eremita, Zeitschrift für die Katholische Theologie 62 (1938), s. 76-91.
• Kelly J. D., Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988.
• Misiarczyk L., Osiem logismoi w pismach Ewagriusza z Pontu, Kraków-Tyniec 2007.
• Nieścior L., W sporze ze złymi myślami. Lektura Ewagriusza z Pontu dzisiaj, Kraków 2018.
• Pietras H., Sobór Nicejski (325), Kraków 2013.
• Przyszychowska M., Wszyscy byliśmy w Adamie. Jedność ludzkości w Adamie w nau-czaniu ojców Kościoła, W drodze 32 (2013), s. 9-197.
• Quasten J., Initiation aux Pères de l’Eglise, tłum. J. Laporte, Paris 1962, t. 3.
• Starowieyski M., Literatura monastyczna, w: Literatura Grecji starożytnej. Proza histo-ryczna, krasomówstwo, filozofia i nauka, literatura chrześcijańska, red. H. Podbielski, Lublin 2005, t. 2, s. 1115-1124.
• Torrance T., Repentance as the Context of Sainthood in the Ascetical Theology of Mark the Monk, w: Saints and Sanctity, red. P. Clarke, T. Claydon, Woodbrige 2011, s. 80-102. Studies in Church History 47.
• Théron M., Petit lexique des hérésies chrétiennes, Paris 2005.
• Ware K., The Ascetic Writings of Mark the Hermit, Oxford 1965 (rozprawa doktorska).
• Ware K., The Sacrament of Baptism and the Ascetic Life in the Teaching of Mark the Monk, Studia Patristica 10 (1970), s. 441-452.
• Ware K., Królestwo wnętrza, tłum. W. Misijuk, Lublin 2003.

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2019.89.1.04

Biblioteka Nauki

2033641