The Function of the Allusion to Aristophanes’ Birds in the Parable of the Unjust Steward (Lk 16:1–8)

• Authors: Bartosz Adamczewski

Abstracts

PL

Aluzja do Ptaków Arystofanesa odgrywa ważną rolę w intertekstualno-ilustracyjnej retoryce Łukaszowej przypowieści o nieuczciwym rządcy (Łk 16,1–8). Ludzie zazwyczaj przyjmują, że dobre systemy prawne promują moralną uczciwość i prawną sprawiedliwość. Na tym tle Pawłowa idea obecności Prawa, ale także jego nieskuteczności w promowaniu sprawiedliwości (Ga 3,19b; por. 3,21), jest dość trudna do wyjaśnienia. Aby zobrazować tę Pawłową ideę w sekwencyjnym hipertekstualnym przepracowaniu Listu do Galatów, Łukasz użył aluzji do komedii Arystofanesa, która prezentowała ateński system prawny jako podobnie nieskuteczny wobec działalności moralnie zepsutego donosiciela prawnego: sykofanta. Łukaszowy nieuczciwy rządca nie tylko używa języka ateńskiego sykofanta, ale także podejmuje podobną, pozornie legalną, lecz moralnie niesprawiedliwą działalność, kwestionując w ten sposób skuteczność całego system prawnego w promowaniu sprawiedliwości. Przepracowanie sekwencji Pawłowych idei wyjaśnia znaczenie enigmatycznej przypowieści o nieuczciwym rządcy (Łk 16,1–8).

EN

The allusion to Aristophanes’ Birds plays an important role in the intertextual-illustrative rhetoric of the Lucan parable of the unjust steward (Lk 16:1–8). People generally assume that good legal systems promote moral honesty and legal justice. Against this background, the Pauline idea of the presence of the law, but also its ineffectiveness in giving righteousness (Gal 3:19b; cf. 3:21), is quite difficult to explain. In order to illustrate this Pauline idea in his sequential hypertextual reworking of the Letter to the Galatians, Luke used the allusion to Aristophanes’ comedy, which presented the classical Athenian legal system as likewise ineffective against the activity of the morally corrupt legal agent, the sycophant. The Lucan unjust steward not only uses the language of the Athenian sycophant, but also engages in similar, apparently legal but morally unjust activity, thus questioning the effectiveness of the whole legal system in promoting righteousness. The reworking of the sequence of Pauline ideas explains the meaning of the enigmatic parable of the unjust steward (Lk 16:1–8).

Keywords

PL

Ewangelia według św. Łukasza; Arystofanes; List do Galatów; prawo; łaska; intertekstualizm

EN

Gospel of Luke; Aristophanes; Letter to the Galatians; law; grace; intertextuality

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2021
• Volume: 91
• Issue: 2
• Pages: 21-36

Dates

published

2021

Contributors

author

Bartosz Adamczewski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000178470203

References

• Adamczewski, B., The Gospel of Luke: A Hypertextual Commentary (EST 13), Frankfurt am Main [et al.] 2016.
• Adamczewski, B., “Księga Amosa i Listy Pawłowe w Dziejach Apostolskich,” Collectanea Theologica 85 (2015) no. 4, 125–144.
• Bendemann, R. von, Zwischen ΔΟΞΑ und ΣΤΑΥΡΟΣ: Eine exegetische Untersuchung der Texte des sogenannten Reiseberichts im Lukasevangelium (BZNW 101), Berlin–New York 2001.
• Baergen, Rene A., “Servant, manager or slave? Reading the parable of the rich man and his steward (Luke 16:1–8a) through the lens of ancient slavery,” Studies in Religion 35 (2006), 25–38.
• Bindemann, W., “Ungerechte als Vorbilder? Gottesreich und Gottesrecht in den Gleichnissen vom „ungerechten Verwalter“ und „ungerechten Richter“,” Theologische Literaturzeitung 120 (1995), 955–970.
• Bovon, F., Das Evangelium nach Lukas, vol. 3 (EKK 3/3), Düsseldorf–Zürich–Neukirchen-Vluyn 2001.
• Brobst-Renaud, A., “Soliloquy in Chariton and Luke,” Perspectives in Religious Studies 46 (2019), 269–284.
• Burkett, D., “The Parable of the Unrighteous Steward (Luke 16.1–9): A Prudent Use of Mammon,” New Testament Studies 64 (2018), 326–342.
• Cowan, J.A., “Paul and Socrates in Dialogue: Points of Contact between the Areopagus Speech and the Apology,” New Testament Studies 67 (2021), 121–133.
• Fitzmyer, J.A., The Gospel According to Luke (X–XXIV): Introduction, Translation, and Notes (AYB 28A), New Haven–London 2005.
• Goodrich, J.K., “Voluntary Debt Remission and the Parable of the Unjust Steward (Luke 16:1–13),” Journal of Biblical Literature 131 (2012), 547–566.
• Griffith, R.D., “Paul’s Knowledge of Aristophanes,” Journal for the Study of the New Testament 39.4 (2017), 459–471.
• Hoeren, T., “Das Gleichnis vom ungerechten Verwalter (Lukas 16.1–8a) – zugleich ein Beitrag zur Geschichte der Restschuldbefreiung,” New Testament Studies 41 (1995), 620–629.
• King, F.J., “A Funny Thing Happened on The Way to the Parable: The Steward, Tricksters and (Non)sense in Luke 16:1–8,” Biblical Theology Bulletin 48 (2018), 18–25.
• Kloppenborg, John S., “The Dishonoured Master (Luke 16,1–8a),” Biblica 70 (1989), 474–495.
• Kochenash, M., “Better Call Paul ‘Saul’: Literary Models and a Lukan Innovation,” Journal of Biblical Literature 138 (2019), 433–449.
• Kochenash, M., “Reframing Julius’ Kindness (Acts 27) as an Extension of Luke’s Socratic Characterisation of Paul,” New Testament Studies 67 (2021), 73–84.
• Lambrecht, J., “Response to Garwood P. Anderson: Parables in Luke,” Ephemerides Theologicae Lovanienses 86 (2010), 177–183.
• Landry, D., May, B., “Honor Restored: New Light on the Parable of the Prudent Steward (Luke 16:1–8a),” Journal of Biblical Literature 119 (2000), 287–309.
• Loader, W., “Jesus and the Rogue in Luke 16,1–8A: The Parable of the Unjust Steward,” Revue Biblique 96 (1989), 518–532.
• MacDonald, D.R., “A Categorization of Antetextuality in the Gospels and Acts: A Case for Luke’s Imitation of Plato and Xenophon to Depict Paul as a Christian Socrates,” in T.L. Brodie, D.R. MacDonald, and S.E. Porter (eds.), The Intertextuality of the Epistles: Explorations in Theory and Practice (NTM 16), Sheffield 2006, 211–225.
• Marulli, L., “‘And How Much Do You Owe …? Take Your Bill, Sit Down Quickly, and Write …’ (Luke 16:5–6),” Tyndale Bulletin 63 (2012), 199–216.
• Mickiewicz, F., Ewangelia według św. Łukasza, vol. 2 (NKB.NT 3/2), Częstochowa 2012.
• Nolland, J., Luke 9:21–18:34 (WBC 35B), Dallas, TX 1993.
• Reece, S., “‘Aesop,’ ‘Q’ and ‘Luke’,” New Testament Studies 62 (2016), 357–377.
• Reece, S., “Jesus as Healer: Etymologizing of Proper Names in Luke-Acts,” Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft 110 (2019), 186–201.
• Reinstorf, D.H., “The parable of the shrewd manager (Lk 16:1–8): A biography of Jesus and a lesson on mercy,” HTS Teologiese Studies 69 (2013) no. 1, a1943.
• Rosik, M., “L’amministratore disonesto (Luca 16,1–9). Ma davvero?,” Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 22 (2015), 83–90.
• Rossé, G., Il Vangelo di Luca: Commento esegetico e teologico, 3rd edn., Roma 2001.
• Seccombe, D., “Incongruity in the Gospel Parables,” Tyndale Bulletin 62 (2011), 161–172.
• Williams, T.B., “Intertextuality and Methodological Bias: Prolegomena to the Evaluation of Source Materials in I Peter,” Journal for the Study of the New Testament 39.2 (2016), 169–187.
• Wojciechowski, M., Wpływy greckie w Biblii, Kraków 2012.
• Wolter, M., Das Lukasevangelium (HNT 5), Tübingen 2008.
• Wróbel, M.S., “The Eschatological Spirituality of ‘the Sons of Light’ in Qumran,” Verbum Vitae 37 (2020), 347–363.

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2021.91.2.02

Biblioteka Nauki

2029751