Janowe wyrażenie „Jednorodzony w łonie Ojca” (J 1,18) w kontekście Targumu Neofiti 1

• Authors: Dorota Chwiła

Title variants

EN

John’s Expression “The Only begotten in the bosom of the Father” (Jn 1:18) in the Context of Targum Neofiti 1

Abstracts

EN

The Gospel of John is closely related to the Judeo-Christian environment, where the theological ideas contained in the targums were present. One of them is Targum Neofiti 1, which uses specific words for the name of God. They are: Memra (Word), Yeqara (Glory) and Shekinah (Presence). These phrases describe God, they are like another name for Him, but it may seem a bit separated from Him. This conviction is also evident in John's Gospel. Just as “The Only Begotten” in the bosom of the Father is someone separate from the person of the Father, so is this close and unbreakable bond expressed in the image of being in the bosom of the Father (Jn 1:18). This article shows the meaning of the phrase “The Only Begotten in the bosom of the Father” in a biblical and targumic context. This allows for a deeper penetration into the meaning of this phrase, as well as the idea of God's paternity shown in the pages of the Fourth Gospel.

PL

Ewangelia Janowa jest ściśle związana ze środowiskiem judeochrześcijańskim, gdzie obecne były idee teologiczne zawarte w targumach. Jednym z nich jest Targum Neofiti 1, który używa specyficznych wyrażeń na określenie Boga. Są to: Memra (Słowo), Jekara (Chwała) i Szekina (Obecność). Te sformułowania opisują Boga, są jakby Jego innym imieniem, ale można zauważyć, że są w pewnym oddzieleniu od Niego. To przekonanie widoczne jest również w Ewangelii Janowej. Tak jak „Jednorodzony” będący w łonie Ojca jest Kimś odrębnym od osoby Ojca, tak też zauważalna jest ta ścisła i nierozerwalna więź wyrażona poprzez obraz przebywania w łonie Ojca (J 1,18). Niniejszy artykuł ukazuje znaczenie wyrażenia „Jednorodzony w łonie Ojca” w kontekście biblijnym i targumicznym. Pozwala to na głębsze wniknięcie w sens omawianego wyrażenia, jak i idei ojcostwa Boga ukazanego na kartach czwartej Ewangelii.

Keywords

PL

Ewangelia Jana; Jednorodzony; Ojciec; Targum Neofiti 1; Memra

EN

Gospel of John; The Only Begotten; The Father; Targum Neofiti 1; Memra

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2021
• Volume: 91
• Issue: 3
• Pages: 5-35

Dates

published

2021

Contributors

author

Dorota Chwiła

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

• https://orcid.org/0000000328089396

References

• Aland, B. (red.), Novum Testamentum Graece, Stuttgart 2015.
• Baraniak, M., „Targumy rabiniczne a chrześcijaństwo”, w: K. Pilarczyk (red.), Jezus i chrześcijanie w źródłach rabinicznych. Perspektywa historyczna, społeczna, religijna i dialogowa (Estetyka i krytyka 27), Kraków 2012, 105–124.
• Bernard, J.H. (red.), A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel According to St. John (The International Critical Commentary 1), Edinburgh 1985.
• Black, M. – Vermès, G., An Aramaic Approach to the Gospels and Acts, Oxford 1979.
• Boismard, M.E., „«Dans le sein du Père» (Jo. I,18)”, Revue Biblique 59 (1952) nr 1, 23–39.
• Boismard, M.E. – Cothenet, E. – George, A., Introduction à la Bible, Paris 1977.
• Brant, J.-A.A., John (Paideia: Commentaries on the New Testament), Grand Rapids, Mich. 2011.
• Brown, R.E., The Gospel According to John (I-XII) (The Anachor Bible 29), Garden City, N.Y. 1966.
• Brown, R.E., I Bogiem było Słowo. Komentarz do Ewangelii wg św. Jana, Kraków 2010.
• Büchsel, F., „μονογενὴς” (GLNT 7), Brescia 1971, 465–478.
• Bultmann, R., The Gospel of John. A commentary, Oxford 1971.
• Burney, C.F., The Aramaic Origin of the Fourth Gospel, Oxford 1922.
• Burrows, M., „The Johannine Prologue as Aramaic Verse”, Journal of Biblical Literature 45 (1926) nr 1/2, 57–69.
• Chilton, B., Targmic Approaches to the Gospels. Essays in the Mutual Definition of Judaism and Christianity (Studies in Judaism), London 1987.
• Chilton, B., „God as "Father" in the Targumim, in Non-Canonical Literatures of Early Judaism and Primitive Christianity, and in Matthew”, w: J.H. Charlesworth, C.A. Evans (red.), The Pseudepigrapha and early Biblical interpretation (Studies in Scripture in Early Judaism and Christianity 2), Sheffield 1993, 151–169.
• Chrostowski, W., „Konflikt wokół odbudowy świątyni (Ezd 4,1-5). Przyczynek do transformacji religii biblijnego Izraela i narodzin judaizmu", Collectanea Theologica 89 (2019) nr 3, 43-84.
• Cingolani, S., Dizionario di critica testuale del Nuovo Testamento. Storia, canone, apocrifi, paleografia, Milano 2008.
• Dalman, G.H., The Words of Jesus. Considered in the light of post-biblical Jewish writings and the Aramaic language, Edinburgh 1902.
• Devillers, L., „Le prologue du quatrième évangile, clé de voûte littérature johannique”, New Testament Studies 58 (2012) nr 3, 317–330.
• Fabry, H.J., „יָחַד” (GLAT 3), Brescia 2003, 693-703.
• Flesher, P. V. – Chilton, B., The Targums. A Critical Introduction (Studies in the Aramaic Interpretation of Scripture 12), Leiden 2011.
• Flis, J., Konkordancja Starego i Nowego Testamentu do Biblii Tysiąclecia, Warszawa 1991.
• Gibson, M. D. – Lewis, A., The Palestinian Syriac Lectionary of the Gospels, London 1899.
• Hort, F., On [monogenès Teós] in Scripture and tradition On the "Constantinopolitan" creed and other eastern creeds of the Fourth Century: two dissertations, Cambridge 1876.
• Kaufman, S. A. – Sokoloff, M., A key-word-in-context concordance to Targum Neofiti. A guide to the complete Palestinian Aramaic text of the Torah, Baltimore 1993.
• Koehler, L., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna), Warszawa 2013.
• Kot, P., Targumy a Pierwszy List św. Jana: Literacko-teologiczne związki tradycji targumicznej o Kainie i Ablu (TNRdz 4, 1-17) z Pierwszym Listem św. Jana, (Rozprawy i Studia Biblijne 38), Warszawa 2010.
• Kuśmirek, A., „Aramejskie przekłady Tory jako świadectwo interpretacji tekstu biblijnego w tradycji żydowskiej”, Przekładaniec 29 (2014), 23-40.
• Kuśmirek, A., „Zjawisko targumizmu w aramejskiej wersji Pierwszej i Drugiej Księgi Kronik”, Collectanea Theologica 89 (2019) nr 4, 221-248.
• La Potterie, I. de, „L'emploi dynamique de eis dans Saint Jean et ses incidences théologiques”, Biblica 43 (1962) nr 3, 366–387.
• Le Déaut, R., „Jalons pour une histoire d'un manuscrit du Targum palestinien (Neofiti 1)”, Biblica 48 (1967) nr 4, 509–533.
• Liddell, H. G. – Scott, R. (red.), Greek-English Lexicon, Oxford 1996.
• MacHugh, J.F., John 1-4. A Critical and Exegetical Commentary (The International Critical Commentary), London 2008.
• Marsh, J., The Gospel of St. John (The Pelican Gospel Commentaries), London 1968.
• McNamara, M.J., I Targum e il Nuovo Testamento: Le parafrasi aramaiche della Bibbia ebraica e il loro apporto per una migliore comprensione nel Nuovo Testamento (Studi biblici 5), Bologna 1978.
• McNamara, M.J., Targum and Testament Revisited. Aramaic Paraphrases of the Hebrew Bible: A Light on the New Testament, Grand Rapids, Mich. 22010.
• Metzger, B.M. (red.), Word Biblical Commentary 36, Nashville, Tenn. 1999.
• Meyer, A., Jesu Muttersprache: das galiläische Aramäisch in seiner Bedeutung für die Erklärung der Reden Jesu end der Evangelien überhaupt, Freiburg im Breisgau 1896.
• Meyer, A., „κόλπος” (GLNT 5), Brescia 1969, 761–768.
• Mędala, S., Ewangelia według świętego Jana (NKB.NT 4/1), Częstochowa 2010.
• Montgomery, J.A., The Origin of the Gospel According to St. John, Philadelphia 1923.
• Morgen, M., „Le (Fils) monogène dans les écrits johanniques: Évolution des traditions et élaboration rédactionnelle”, New Testament Studies 53 (2007) nr 2, 165-183.
• Muraoka, T., A Greek-Hebrew/Aramaic Two-Way Index to the Septuagint, Louvain – Paris – Walpole, MA 2010.
• Myers, A. D., „"In the Father's Bosom": Breastfeeding and Identity Formation in John's Gospel”, The Catholic Biblical Quarterly 76 (2014) nr 3, 481-497.
• Paciorek, A., Ewangelia umiłowanego ucznia, Lublin 2000.
• Piwowar, A., Składnia języka greckiego Nowego Testamentu (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki 13), Lublin 2017.
• Popowski, R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu (Prymasowska Seria Biblijna), Warszawa 42006.
• Roth, A.G. (red.), Aramaic English New Testament, Washington 2012.
• Sabourin, L., „The Memra of God in the Targums”, Biblical Theology Bulletin 6 (1976) nr 1, 79-85.
• Schnackenburg, R. – Cecchi, G., Il Vangelo di Giovanni (Commentario Teologico del Nuovo Testamento 4), Brescia 1987.
• Seeskin, K., „No One Can See My Face and Live”, w: M. Fagenblat (red.), Negative theology as Jewish modernity, Bloomington and Indianapolis 2017, 48–61.
• Sokoloff, M., A Dictionary of Jewish Palestinian Aramaic of the Byzantine Period, Ramat-Gan 21990.
• Soulen, R.N. – Soulen, R.K., Handbook of Biblical Criticism, Louisville 32002.
• Strack, H.L. – Billerbeck, P., Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrash (Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrasch 2), München 21961.
• Torrey, C.C., „The Aramaic Origin of the Gospel of John”, The Harvard Theological Review 16 (1923) nr 4, 305-344.
• Tronina, A., Targum Neofiti 1. Księga Kapłańska. Tekst aramejski - przekład, aparat krytyczny - przypisy (Biblia Aramejska 3), Lublin 2019.
• Wróbel, M.S., Who are the Father and his children in Jn 8:44? A literary, historical and theological analysis of Jn 8:44 and its context (Cahiers de la Revue Biblique 63), Paris 2005.
• Wróbel, M.S., Studia z Ewangelii Janowej (W Kręgu Słowa 5), Tarnów 2009.
• Wróbel, M.S., „Jezus Janowy jako Objawiciel oblicza Ojca”, Verbum Vitae 20 (2011), 191-203.
• Wróbel, M.S., Targum Neofiti 1: Księga Rodzaju. Tekst aramejski - przekład, aparat krytyczny - przypisy (Biblia Aramejska 1), Lublin 2014.
• Wróbel, M.S., Targum Neofiti 1: Księga Wyjścia. Tekst aramejski - przekład, aparat krytyczny - przypisy (Biblia Aramejska 2), Lublin 2017).
• Wróbel, M.S., „The Gospel According to St. John in the Light of Targum Neofiti 1 to the Book of Genesis”, Biblica et Patristica Thoruniensia 9 (2017) nr 4, 115-130.
• Wróbel, M.S., „Theological Concept of the Fourth Gospel in the Context of Jesus’ Glorification Prayer (Jn 17:1-5)”, The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II 7 (2017) nr 1, 223-242.
• Wróbel, M.S., Wprowadzenie do Biblii Aramejskiej (Biblia Aramejska), Lublin 2017.
• Zerwick, M., Il greco del Nuovo Testamento (Subsidia Biblica 38), Padova – Roma 2010.
• Zimmermann, F., The Aramaic Origin of the Four Gospels, New York 1979.

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2021.91.3.01

Biblioteka Nauki

2029712