Obrazy, funkcje i znaczenie kobiet w Apokalipsie Jana

• Authors: Dawid Ledwoń

Title variants

EN

The Images, Roles and Significance of Women in the Book of Revelation

Abstracts

EN

Women are the main protagonists of the book of Revelation. Their images, functions and significance in the text of the visionary seer from Patmos are the subject of this synchronic study. The author points to the fact that the horizon of exegetical inquiries used in the book of Revelation, apart from the nouns γυνή (woman, wife) and νύμφη (bride), is broadened by the use of juxtaposed elements of feminine symbolism and nuptial imagery. John has endowed popular themes from the intersection of Judaism and the Greco-Roman world with new meanings. They contribute to the image of the personified Church, which fights against personified evil and triumphs as the Bride of the Lamb.

PL

Do grona głównych bohaterów Janowej Apokalipsy należą kobiety. Ich obrazy, funkcje i znaczenie w tekście wizjonera z Patmos stanowią przedmiot niniejszego studium w ujęciu synchronicznym. Autor artykułu wykazuje, że horyzont egzegetycznych dociekań, oprócz występujących w Księdze Objawienia rzeczowników γυνή (kobieta, żona) oraz νύμφη (panna młoda, oblubienica), poszerza użycie skontrastowanych elementów symboliki kobiecej i metaforyki małżeńskiej. Popularnym motywom ze styku judaizmu i świata grecko-rzymskiego Jan nadał nowe znaczenie. Budują one obraz upersonifikowanego Kościoła, który walczy z upostaciowionym złem i triumfuje jako Oblubienica Baranka.

Keywords

PL

Apokalipsa Jana; metafora; symbolika; kobiety; obraz; studia nad płcią; teologia feministyczna

EN

Book of Revelation; metaphor; symbolism; women; image; gender studies; feminist theology

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2021
• Volume: 91
• Issue: 3
• Pages: 37-73

Dates

published

2021

Contributors

author

Dawid Ledwoń

• Uniwersytet Śląski

• https://orcid.org/0000000300759212

References

• Atwood, M., The Edible Woman, New York 1984.
• Aune, D.E., Revelation 1–5 (WBC 52 A), Dallas 1997.
• Aune, D.E., Revelation 6–16 (WBC 52 B), Nashville 1998.
• Aune, D.E., Revelation 17–22 (WBC 52 C), Nashville 1998.
• Aune, D.E., „St. John’s Portrait of the Church in the Apocalypse”, Evangelical Quarterly 38 (1966), 131-149.
• Barr, D.L., „Towards an Ethical Reading of The Apocalypse: Reflections on John’s Use of Power, Violence, and Misogyny”, Society of Biblical Literature 1997 Seminar Papers (SBLSP 36), Atlanta 1997, 358-373.
• Bauckham, R., The Theology of the Book of Revelation, Cambridge – New York 1993.
• Beale, G.K., The Book of Revelation. A Commentary On the Greek Text, Grand Rapids 1999.
• Bednarz, M., „Niewiasta obleczona w Słońce”, Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej 14-15 (2007/2008) 23-42.
• Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Verbum Domini o słowie Bożym w życiu i misji Kościoła (30 września 2010), Katowice 2010.
• Biguzzi, G., „Is the Babylon of Revelation Rome or Jerusalem?”, Biblica 87 (2006), 371-386.
• Blount, B.K., Revelation. A Commentary, Louisville 2013.
• Boring, M.E., Apocalisse, tłum. F. Ronchi (SC 43), Torino 2008.
• Boring, M.E., „Narrative Christology in the Apocalypse”, Catholic Biblical Quarterly 54 (1992) nr 4, 702-723.
• Bruns, J.E., „The Contrasted Women of Apocalypse 12 and 17”, Catholic Biblical Quarterly 26 (1964) nr 4, 459-463.
• Bullinger, E.W., Figures of Speech Used in the Bible, London – New York 1898.
• Castelli, E., Imitating Paul: A Discourse of Power, Louisville 1991.
• Charles, R.H., A Critical and Exegetical Commentary on Revelation of St. John: With Introduction, Notes, and Indices also the Greek Text and English Translation, Edinburgh 1971.
• Chmiel, J., „Model kobiety w Biblii. Zarys hermeneutyczny”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 48 (1995) nr 4, 255–259.
• Collins, A.Y., The Combat Myth in the Book of Revelation (HDR 9), Chico 1976.
• Collins, A.Y., Crisis and Catharsis: The Power of the Apocalypse, Philadelphia 1984.
• Collins, A.Y., „Feminine Symbolism in the Book of Revelation”, w: A.-J. Levine – M.M. Robbins (red.), Feminist Companion to the Apocalypse of John, London – New York 2009, 121-130.
• Collins, A.Y., „Persecution and Vengeance in the Book of Revelation”, w: D. Hellholm (red.) Apocalypticism in the Mediterranean World and the Near East: Proceedings of the International Colloquium on Apocalypticism, Uppsala 1979, Tübingen 1983, 729-748.
• Częsz, B., „Maryja w nauczaniu św. Ireneusza z Lyonu”, Salvatoris Mater 11 (2009) nr 2, 70-85.
• Doglio, C., Apocalisse di Giovanni. Introduzione e commento, wyd. 2, Padova 2014.
• Du Rand, J.A., „The New Jerusalem As Pinnacle of Salvation: Text (Rev 21:1 – 22:5) and Intertext”, Neotestamentica 38 (2004) nr 2, 275-302.
• Duvall, J.S., The Heart of Revelation. Understanding the 10 Essential Themes of the Bible’s Final Book, Grand Rapids 2016.
• Dyer, C.H., „The Identity of Babylon in Revelation 17-18 (Part 2)”, Bibliotheca Sacra 144 (1987), 433-449.
• Fanning, B. M., Revelation (ZECNT 20), Grand Ramids 2020.
• Fekkes III, J. „«His Bride Has Prepared Herself»: Revelation 19-21 and Isaian Nuptial Imagery”, Journal of Biblical Literature 109 (1990) nr 2, 269-287.
• Fontenrose, J.E., Python: A Study of Delphic Myth and Its Origins, New York 1974.
• Hamori, E.J., Women’s Divination in Biblical Literature: Prophecy, Necromancy, and Other Arts of Knowledge, New Haven – London 2015.
• Harrington, W.J., Revelation (SP16), Collegeville 1993.
• Huber, L. R., Like a Bride Adorned. Reading Metaphor in John’s Apocalypse, New York 2007.
• Hylen, S.E., „Metaphor Matters: Violence and Ethics in Revelation”, Catholic Biblical Quarterly 73 (2011) nr 4, 777-796.
• Ipsen, A., Sex Working and the Bible, London – New York 2009.
• Ireneusz z Lyonu, Adversus haereses, tłum. J. Brylowski, Pelplin 2018.
• Jan Paweł II, Encyklika Redemptoris Mater o błogosławionej Maryi Dziewicy w życiu pielgrzymującego Kościoła (25 marca 1987), w: Encykliki Ojca świętego Jana Pawła II, Kraków 2005, 353-431.
• Johnson-DeBaufre, M., „Texts and Readers, Rhetorics and Ethics”, w: E. Schüssler Fiorenza (red.), Feminist Biblical Studies in the Twentieth Century: Scholarship and Movement (BW 9.1), Atlanta 2014, 217-231.
• Justyn Męczennik, 1 i 2 Apologia: Dialog z Żydem Tryfonem, tłum. i oprac. L. Misiarczyk, Warszawa 2012.
• Karczewski, M., Reinterpretacja Księgi Rodzaju w Apokalipsie św. Jana, Olsztyn 2010.
• Koester, C.R., Revelation: A New Translation With Introduction and Commentary (AB 38), New Haven 2014.
• Kotecki, D., Jezus a Bóg Izraela w Apokalipsie Św. Jana (STT 27), Toruń 2013.
• Le Frois, B.J. The Woman Clothed with the Sun (Apoc 12). Individual or Collective? An Exegetical Study, Rome 1954.
• Ledwoń, D., Apokalipsa Świętego Jana. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Katowice 2019.
• Levine, A.-J., Robbins, M.M. (red.), Feminist Companion to the Apocalypse of John, London – New York 2009.
• Mastalska, D., „Maryja spełnieniem miłości Ojca odrzuconej przez Ewę”, Salvatoris Mater 1 (1999) nr 1, 58-76.
• Miller, K.E., „The Nuptial Eschatology of Revelation 19-22”, Catholic Biblical Quarterly 60 (1998) nr 2, 301-318.
• Moore, S.D., Untold Tales From the Book of Revelation: Sex and Gender, Empire and Ecology (RBSt 79), Atlanta 2014.
• Morris, L., The Book of Revelation. An Introduction and Commentary (TNTC), wyd. 2, Leicester 1987.
• Mounce, R.H., The Book of Revelation, Grand Rapids 1977.
• Neufeld, D., „Under the Cover of Clothing: Scripted Clothing Performances In the Apocalypse of John”, Biblical Theology Bulletin: Journal of Bible and Culture 35 (2005), 67-76.
• Nowakowski, P., „Kobiecy symbol apokaliptyczny w reformatorskiej interpretacji – Wielka Nierządnica i Výklad na Zjevenie svatého Jana Jakoubka ze Stříbra”, w: W. Iwańczak – J. Smołucha (red.), Świat kobiet w Czechach i w Polsce w średniowieczu i epoce nowożytnej, Kraków 2018, 399-412.
• Økland, J., „«In publicum procurrendi»:Women in the public Space of Roman Greece”, w: L. Larsson Lovén, A. Strömberg (eds), Aspects of Women in Antiquity: Proceeding of the First Nordic Symposium on Women’s Lives in Antiquity. Göteborg 12 – 15 June 1997, Jonsered 1998, 127-139.
• Osborne, G.R., Revelation, Grand Rapids 2002.
• Pataki, A.D., „A Non-combat Myth in Revelation 12”, New Testament Studies 57 (2011) nr 2, 258-272.
• Pedroli, L., Dal fidanzamento alla nuzialità escatologica. La dimensione antropologica del rapporto crescente tra Cristo e la Chiesa nell’Apocalisse, wyd. 2, Assisi 2015.
• Pedroli, L., „Le «Lettere alle sette Chiese» (Ap 1,9 – 3,22): trama di un fidanzamento in atto”, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 21 (2014), 87-101.
• Pippin, T., Apocalyptic Bodies: The Biblical End of the World in Text and Image, London – New York 1999.
• Pippin, T., Death and Desire: The Rhetoric of Gender in the Apocalypse of John, Louisville 1992.
• Pippin, T., „Eros and the End: Reading for Gender in the Apocalypse of John”, Semeia 59 (1992), 193-210.
• Pippin, T., „Jezebel Re-Vamped”, Semeia 69-70 (1995), 221-233.
• Pippin, T., Clark, J.M., „Revelation/Apocalypse”, w: D. Guest – T. Bohache (red.), The Queer Bible Commentary, London 2006, 753-768.
• Popielewski, W., Alleluja! Liturgia godów Baranka eschatologicznym zwycięstwem Boga (Ap 19,1-8), Kielce 2001.
• Prigent, P., Apocalypse 12. Histoire de l’exégèse (BGBE 2), Tübingen 1959.
• Quodvuldetus, De symbolo III, w: R. Braun (tłum.), Opera Quodvultdeo Carthaginiensi episcopo tributa, Turnholti 1976, 349-363.
• Resseguie, J.L., The Revelation of John. A Narrative Commentary, Grand Rapids 2009.
• Rocha, A. V, „Entre la fragilidad y el poder: Mujeres en al Apocalipsis”, Revista de Interpretación Bíblica Latinoamericana 48 (2004), 95–104.
• Rosik, M., „Mariologia”, w: tenże (red.), Teologia Nowego Testamentu, t. II: Dzieło Janowe, Wrocław 2008, 265-293.
• Rossing, B.R., The Choice Between Two Cities: Whore, Bride, and Empire in the Apocalypse (HTS 48), Harrisburg 1999.
• Sechrest, L.L., „Antitypes, Stereotypes, and Antetypes. Jezebel, The Sun Woman, and Contemporary Black Women”, w: G.L. Byron, V. Lovelace (red.), Womanist Interpretations of the Bible. Expanding the Discourse (SemeiaSt 85), Atlanta 2016, 113-137.
• Selvidge, M.J., „Powerful and Powerless Women in the Apocalypse”, Neotestamentica 26 (1992), 157-167.
• Selvidge, M.J., „Reflections on Violence and Pornography: Misogyny in the Apocalypse and Ancient Hebrew Prophecy”, w: A. Brenner (red.), A Feminist Companion to the Hebrew Bible in the New Testament, Sheffield 1996, 274-285.
• Shea, W.H., „The Parallel Literary Structure of Revelation 12 and 20”, Andrews University Seminary Studies 23 (1985) nr 1, 37-54.
• Smalley, S.S., The Revelation to John: A Commentary on the Greek Text of the Apocalypse, Downers Grove 2015.
• Smolarz, S.R., Covenant and the Metaphor of Divine Marriage in Biblical Thought. A Study With Special Reference to the Book of Revelation, Eugene 2011.
• Stefaniak, L., Interpretacja 12 rozdziału Apokalipsy św. Jana w świetle historii egzegezy, Poznań 1957.
• Stefaniak, L., „«Mulier amicta sole» (Apok 12,1-17) w świetle współczesnej egzegezy biblijnej”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 9 (1956), 262-283.
• Stenström, H., „‘They have not defiled themselves with women…’. Christian Identity According to the Book of Revelation”, w: Levine, A.-J., Robbins, M.M. (red.), Feminist Companion to the Apocalypse of John, London – New York 2009, 33-54.
• Streete, G.C., The Strange Woman: Power and Sex in the Bible, Louisville 1997.
• Tamez, E. „Feminist Biblical Studies in Latin America and the Caribbean”, w: E. Schüssler Fiorenza (red.), Feminist Biblical Studies in the Twentieth Century: Scholarship and Movement (B&W 9.1), Atlanta 2014, 35-52.
• Tenney, M.C., Interpreting Revelation, Grand Rapids 1957.
• Thimmes, P., „‘Teaching and Beguiling My Servants’: The Letter to Thyatira (Rev. 2.18-29)”, w: A.-J. Levine - M. M. Robbins (red.), Feminist Companion to the Apocalypse of John London - New York 2009, 69-87.
• Thimmes, P., „Women Reading Women in the Apocalypse: Reading Scenario 1, the Letter to Thyatira (Rev. 2.18-29)”, Currents in Biblical Research 2 (2003) nr 1, 128-144.
• Thomas, R.L., Revelation 8-22: An Exegetical Commentary, Chicago 1995.
• Tyloch, W., „Religie Fenicji i Syrii”, w: J. Keller – B. Kupis (red.), Religie Bliskiego Wschodu i dawnej Europy: zarys dziejów, Warszawa 1981, 119-132.
• Urbanek, B., Apokalipsa. Szczęśliwy, kto ją odczytuje, Częstochowa 2012.
• Urbanek, B., „Metafory gniewu Bożego w Janowej Apokalipsie”, Verbum Vitae 33 (2018), 251-276.
• Vander Stichele, C., „Re-membering the Whore: The Fate of Babylon According to Revelation 17.16”, w: A.-J. Levine – M. M. Robbins (red.), Feminist Companion to the Apocalypse of John, London – New York 2009, 106-120.
• Vanni, U., Apocalisse, libro della Rivelazione: Esegesi biblico-teologica e implicazioni pastorali, Bologna 2009.
• Vanni, U., L’uomo dell’Apocalisse, Roma 2008.
• Villiers, P.G.R. de, „The Violence of Nonviolence in the Revelation of John”, Open Theology 1 (2015), 189-203.
• Witaszek, G., „Jerozolima: córka Syjonu a Maryja”, Salvatoris Mater 1 (1999) nr 2, 46-63.
• Witczyk, H., „Eklezjologia”, w: M. Rosik (red.), Teologia Nowego Testamentu, t. II: Dzieło Janowe, Wrocław 2008, 159-217.
• Wojciechowski, M., Apokalipsa świętego Jana. Objawienie, a nie tajemnica. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (NKB.NT XX), Częstochowa 2012.
• Wojciechowski, M., „Wpływy greckie w Apokalipsie św. Jana”, Biblica et Patristica Thoruniensia 5 (2012), 115-124.
• Wojciechowski, M., Wpływy greckie w Biblii, Kraków 2012.
• Wood, H.J., „Gender Inequality: The Problem of Harmful, Patriarchal, Traditional and Cultural Gender”, HTS Teologiese Studies/Theological Studies 75 (2019) nr 1, 1-8.

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2021.91.3.02

Biblioteka Nauki

2029714