Intratrynitarność Boga jako objawiony klucz hermeneutyczny chrześcijańsko-prawdziwościowej antropologii

• Authors: Michał Płóciennik

Title variants

EN

Intratrinitarity of God as the Revealed Hermeneutic Key of Christian Thruthfulness Anthropology

Abstracts

EN

The triunity of God is the essence of the most important Christian dogma, being the hermeneutic key of the experience of the Revelation and of the history of salvation. It constitutes the one and in fact the only Truth of many truths of the faith. The experience that constitutes Christianity is thus the radical and definitive self-granting of the Triune God: Pater per Filium in Spiritu Sancto. Therefore, the understanding of who the Triune God really is constitutes the inevitable Christian-truthful condition of any possible hermeneutics. It is not merely some fascinating speculation, but rather ‘to be or not to be’ of Christianity, and hence ‘to be or not to be’ of humankind in its entire created reality as the proper recipient of the self-granting of God. The mystery of every human person, both in his/her individual and his/her social dimension, is in the Christian perspective given to be understood only as happening between the Father, the Son, and the Holy Spirit.

PL

Trójjedyność Boga jest treścią najważniejszego chrześcijańskiego dogmatu, będąc kluczem hermeneutycznym doświadczenia Objawienia i historii zbawienia. Stanowi ona jedną i w gruncie rzeczy jedyną Prawdę wielu prawd wiary. Doświadczeniem, które konstytuuje chrześcijaństwo, jest bowiem radykalne i definitywne samoudzielenie się trójjedynego Boga – Pater per Filium in Spiritu Sancto. Dlatego zrozumienie, kim jest trójjedyny Bóg, stanowi niezbywalny chrześcijańsko-prawdziwościowy warunek wszelkiej możliwej hermeneutyki. Nie chodzi tu jedynie o fascynującą spekulację, ale o być albo nie być chrześcijaństwa, a tym samym o być albo nie być ludzkości w jej całej stworzonej realności jako właściwego adresata samoudzielenia się Boga. Tajemnica każdego człowieka, zarówno w jego wymiarze indywidualnym jak i społecznym, jest bowiem z chrześcijańskiej perspektywy dana do rozumienia jedynie jako wydarzająca się pomiędzy Ojcem, Synem i Duchem Świętym.

Keywords

PL

Trójca Święta; antropologia teologiczna; hermeneutyka trynitarna; samoobjawienie się Boga

EN

Holy Trinity; theological anthropology; Trinitarian hermeneutics; self-granting of God

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2021
• Volume: 91
• Issue: 4
• Pages: 113-137

Dates

published

2021

Contributors

author

Michał Płóciennik

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

• https://orcid.org/0000000336440027

References

• Augustyn św., Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Kraków 2009.
• Balthasar H.U. von, Theodramatik IV, Einsiedeln 1983.
• Balthasar. H.U. von, Theologik, B. III: Der Geist der Wahrheit, Einsiedeln 1987.
• Breviarium Fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, opr. S. Głowa, I. Bieda, Poznań 2001.
• Bujak J., Człowiek jako imago Dei. Wokół antropologicznych treści w wybranych dokumentach dialogów doktrynalnych, Szczecin 2007
• Bujak J., „Czy istnieje możliwość opracowania antropologii wspólnej dla wszystkich chrześcijan?”, Roczniki Teologii Ekumenicznej, (2009) 1, 49-76.
• Congar Y., Wierzę w Ducha Świętego, t. III, tłum. L. Rutowska, Warszawa 1996.
• Cuda J., „Prawda ludzkiego życia: JA=MY=BÓG,”, Śląskie Studia Teologiczno-Historyczne 12 (1979), 119-143.
• Cuda J., Wiarygodna antropologia. Hermeneutyczny zarys teologii fundamentalnej, Katowice 2002.
• Dokumenty Soborów Powszechnych, t. II, A. Baron, H. Pietras (red.), Kraków 2002.
• Drączkowski F., Miłość syntezą chrześcijaństwa, Lublin 1991.
• Dupuis J., Chrześcijaństwo i religie. Od konfrontacji do dialogu, tłum. S. Obirek, Kraków 2003.
• Dzidek T., Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków 2001.
• Florenski P., Filar i podpora prawdy, tłum. J. Chmielewski, Warszawa 2009.
• Forte B., Trójca Święta jako historia. Esej o Bogu chrześcijan, tłum. A. Rybińska, Kraków 2005.
• Franciszek, Encyklika Lumen fidei, Kraków 2013.
• Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, tłum. J. Tyrawa, Wrocław 2009.
• Greshake G., Wierzę w Boga Trójjedynego. Klucz do zrozumienia Trójcy Świętej, tłum. W. Szymona, Kraków 2001.
• Greshake G., Życie silniejsze niż śmierć. O nadziei chrześcijańskiej, tłum J. Kubaszczyk, Kraków 2010.
• Gryz K., Antropologia przebóstwienia. Obraz człowieka w teologii prawosławnej, Kraków 2009.
• Hemmerle K., Glauben – wie geht das?, Freiburg i. Br. 1978.
• Hemmerle K., Tezy ontologii trynitarnej, tłum. L. Skolik, Kielce 2003.
• Hryniewicz W., Chrystus nasza Pascha. Zarys chrześcijańskiej teologii paschalnej, t.1, Lublin 1987.
• Jan od Krzyża, Dzieła, tłum. B. Smyrak, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 1998, wyd. VI.
• Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Wrocław 1998.
• Jan Paweł II, Encyklika Redemptor hominis, Poznań 1979.
• Jan Paweł II, Encyklika Veritatis splendor, Wrocław 1998.
• Jan Paweł II, List apostolski Novo millennio ineunte, Wrocław 2001.
• Kasper W., Bóg Jezusa Chrystusa, tłum. J. Tyrawa, Wrocław 1996.
• Kasper W., Miłosierdzie. Klucz do chrześcijańskiego życia, tłum. R. Zajączkowski, Poznań 2014.
• Kant I., Streit der Fakultäten, Hamburg 2005.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 2009, wyd. II poprawione.
• Katholischer Erwachsenen-Katechismus, Band 1: Das Glaubensbekenntnis der Kirche, http://www.alt.dbk.de/katechismus/ (dostęp 10.08.2021).
• Kehl M., I widział Bóg, że to jest dobre. Teologia stworzenia, tłum. W. Szymona, Poznań 2008.
• Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja Dominus Iesus o jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa i Kościoła, Poznań 2000.
• Krill P., Life in Trinity: The Catholic Vision of Communion and Deification, 2010- bmw.
• Królikowski J., Trójca Święta i życie chrześcijańskie, Tarnów 1999.
• Liszka P., Analogia w teologii końca XX wieku, https://documen.site/download/prof-dr-hab-piotr-liszka-cmf_pdf [dostęp 27.10.2021].
• Lubac de H., Ateizm i sens człowieka, tłum. O. Scherer, Paryż 1969.
• Lubac de H., Dramat humanizmu ateistycznego, tłum. A. Ziernicki, Kraków 2004.
• Łosski W., Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, tłum. I .Brzeska, Kraków 2007.
• Manikowski M., „Ekstasis i epektasis jako dwa elementy opisujące doświadczenie mistyczne według Grzegorza z Nyssy”, Filozofia chrześcijańska 14 (2017), 71-86.
• Mello de A., Przebudzenie, tłum. B. Moderska, T. Zysk, Poznań 2011.
• Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Teologia, chrystologia, antropologia, tłum. J. Bielecki [w:] Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969-1996, J. Królikowski (red.), Kraków 2000, 133-150.
• Misztal W., Duchowość chrześcijan w świetle listów Pawłowych, Kraków 2010.
• Od bogów pogańskich do Boga żywego. Z prof. Anną Świderkówną rozmawia Włodzimierz Zatorski, Kraków 2007, wyd. II.
• Od „śmierci Boga” do „śmierci człowieka”: rodowody, konteksty, destrukcje we współczesnej myśli filozoficznej, J. Krasicki, S. Kijaczko (red.), Opole 2001.
• Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Żyć rokiem wiary. Program duszpasterski, tłum. M. Masny, Częstochowa 2012.
• Philipon M.M., Trójca Święta w moim życiu. Doktryna duchowa Siostry Elżbiety od Trójcy Przenajświętszej, tłum. siostra benedyktynka od nieustającej adoracji, Poznań 2002.
• Piotrowski E., Traktat o Trójcy Świętej, w: E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski (red.) Dogmatyka, t. 4, Warszawa 2007, 15-319.
• Płóciennik M., Państwo Boże w relacji do Kościoła i świata w De civitate Dei św. Augustyna (księgi 11-22). Teologiczno-filozoficzne refleksje na gruncie chrześcijańskiej historiozofii, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie: Filozofia (2015) z. XII, 41-74.
• „Przepowiadanie Trójjedynego Boga. Rozmowa z abp. Józefem Życińskim, metropolitą lubelskim”, Teofil (2004) 2, 17-27.
• Rahner K., „Doświadczenia katolickiego teologa”, tłum. T. Węcławski, Znak 2 (1992) 2, 72-82.
• Rahner K., O specyfice chrześcijańskiego pojęcia Boga, w: K. Rahner, Pisma wybrane, t. 1, wybór tekstów i przekład Grzegorz Bubel, Kraków 2005, 157-167.
• Ratzinger J., „Was ist für den christlichen Glauben konstitutiv“, [w:] H. Rossmann, J. Ratzinger (red.) Mysterium der Gnade. Festschrift für Johann Auer zum 65. Geburtstag, Regensburg 1975, 11-19.
• Scheffczyk L., Uneingelöste Traditionen der Trinitätslehre, [w:] Trinität. Aktuelle Perspektiven der Theologie, hrsg. von W. Breuning Freiburg-Basel-Wien 1984 (Quaestiones disputatae 101), 47-72.
• Scola A., Marengo G., López J.P., Osoba ludzka. Antropologia teologiczna, tłum. L. Balter, Poznań 2005.
• Składanowski M., Niewiele mniejszy od aniołów. Wspólne chrześcijańskie świadectwo o człowieku, Lublin 2014.
• Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 2002.
• Strzelczyk G., Teraz Jezus, Warszawa 2007.
• Szczerba W., „Problem przebóstwienia na tle apofatycznej teologii Grzegorza z Nyssy”, w: J. Baniak (red.), Filozofia religii, t. 5, Mistyka jako stan świadomości i typ doświadczenia religijnego, Poznań 2005, 283-299.
• Varillon F., Radość wiary, radość życia, tłum. M. Książek, Kraków 1989.
• Woźniak R.J., „Chrystocentryzm teologii chrześcijańskiej. Chrystologiczna gramatyka kościelnego wyznania wiary w perspektywie trynitarnej”, Analecta Cracoviensia 38-39 (2006-2007), 367-394.
• Woźniak R.J., Przyszłość, teologia, społeczeństwo, Kraków 2007.
• Woźniak R.J., Metafizyka i Trójca. „Teo”-ontologia trynitarna pomiędzy apofatyką i katafatyką, w: R.J. Woźniak (red.) Metafizyka i teologia. Debata u podstaw, Kraków 2008, 270-304.

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2021.91.4.05

Biblioteka Nauki

2029041