The Church Lives by the Eucharist, the Eucharist Lives in the Church: The Ontological Identity of the Believers

• Authors: Andrzej Proniewski

Abstracts

EN

The object of the article is to detail the reasons used by Joseph Ratzinger to justify the binary ontological relationship between the Church and the Eucharist, projecting onto the identity of believers. With the use of an analytical-deductive method, it is argued that the Eucharist is not only an efficient cause for the existence of the Church and the continuance of believers in Christ, but it constitutes its essence and is the guarantor of the ontological identity of believers reflecting their mystical union with Christ and projecting onto the vitality of the Church. Based on Ratzinger’s theological writings, it is demonstrated that he found a justification for the complementarity of this relationship in the Christological-pneumatological dimension of the essence of the Church and the Eucharist expressed in the concepts: People of God, Mystical Body of Christ, and Community. He started from the event of the Last Supper as the foundation of the interdependence of Church and Eucharist. He emphasised the need to understand liturgical celebration to justify the vitality of the Church. He demonstrated the Christological/ontological principle linking the Church and the Eucharist on the basis of one faith, worship, supremacy, and fraternity.

PL

Przedmiotem badania w niniejszym artykule jest wyszczególnienie racji, którymi posłużył się Joseph Ratzinger do uzasadnienia binarnej ontologicznej zależności pomiędzy Kościołem a Eucharystią, rzutującej na tożsamość wierzących. Przy pomocy metody analityczno-dedukcyjnej artykuł wykazuje, że Eucharystia nie jest tylko przyczyną sprawczą dla istnienia Kościoła i trwania wierzących w Chrystusie, ale stanowi o jego istocie i jest gwarantem ontologicznej tożsamości wierzących, odzwierciedlającej ich mistyczne zjednoczenie z Chrystusem i rzutującej na witalność Kościoła. W oparciu o pisma teologiczne Ratzingera artykuł udowadnia, że znalazł on uzasadnienie komplementarności tej relacji w wymiarze chrystologiczno-pneumatologicznym istoty Kościoła i Eucharystii, wyrażonym w pojęciach: Lud Boży, Mistyczne Ciało Chrystusa i Wspólnota. Wyszedł z wydarzenia Ostatniej Wieczerzy jako fundamentu wzajemnej zależności Kościoła i Eucharystii. Podkreślił potrzebę zrozumienia celebracji liturgicznej dla uzasadnienia żywotności Kościoła. W oparciu o jedną wiarę, kult, zwierzchnictwo i braterstwo dowiódł chrystologicznej/ontycznej zasady łączącej Kościół i Eucharystię.

Keywords

PL

Joseph Ratzinger; Kościół; Eucharystia; Lud Boży; Mistyczne Ciało; Wspólnota; Benedykt XVI

EN

Joseph Ratzinger; Church; Eucharist; People of God; Mystical Body; Community; Benedict XVI

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2023
• Volume: 93
• Issue: 4
• Pages: 85-107

Dates

published

2023

Contributors

author

Andrzej Proniewski

• Uniwersytet w Białymstoku

• https://orcid.org/0000000303823646

References

• Bachanek, G., Josepha Ratzingera nauka o Kościele (Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2005).
• Benedict XVI, Post-synodal Apostolic Exhortation Sacramentum caritatis (2007) (= SCar).
• Benedict XVI, Raport o stanie wiary: rozmowa Vittorio Messori’ego przeprowadzona w 1984 roku z ks. kardynałem Josephem Ratzingerem – prefektem Kongregacji Nauki Wiary – obecnym papieżem Benedyktem XVI (2nd ed.; Marki: Wydawnictwo Michalineum 2005).
• Blanco Sarto, P., “La teologia di Joseph Ratzinger. Argomenti centrali,” Rivista Teologica di Lugano 2 (2011) 292–302.
• Dahl, N.A., Das Volk Gottes. Eine Untersuchung zum Kirchenbewusstsein des Urchristentums (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft 1963).
• Hidber, B., “Umkehr im theologischen Denken von Joseph Ratzinger,” Pontificia Academia Theologica 6/1 (2007) 206–222.
• Horn, S.O. – Pfnür, V. (eds.), Weggemeinschaft des Glaubens. Kirche als Communio: Festgabe zum 75. Geburtstag (Augsburg: Sankt Ulrich 2002).
• Koster, M.D., Ekklesiologie im Werden (Paderborn: Verlag der Bonifacius-Druckerei 1940).
• Lubac, H. de, Corpus mysticum. Kirche und Eucharistie im Mittelalter. Eine historische Studie (Einsiedeln: Johannes Verlag 1969).
• Napiórkowski, A., Misterium Communionis. Eklezjalny paradygmat dziejów zbawienia (Kraków: Wydawnictwo WAM 2006).
• Pius XII, De Mystico Jesu Christi Corpore deque nostra in co cum Christo coniunctione “Mystici Corporis Christi” 29 iun. 1943: Litterae encycl. De nova edidit, uberrimisque documentis illustravit Sebastainus Tromp S.J. (Roma: Pont. Universitas Gregoriana 1948).
• Ratzinger, J., Chrześcijańskie braterstwo (Kraków: Wydawnictwo Salwator 2007).
• Ratzinger, J., Duch liturgii (Poznań: Klub Książki Katolickiej 2002).
• Ratzinger, J., “Duch Święty jako Communio. Stosunek pneumatologii i duchowości u Augustyna,” in J. Ratzinger, Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2014) 495–511.
• Ratzinger, J., “Eklezjologia II Soboru Watykańskiego,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 235–257.
• Ratzinger, J., “Eucharystia – centrum Kościoła,” in J. Ratzinger, Teologia liturgii. Sakramentalne podstawy życia chrześcijańskiego (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 11; Lublin: Wydawnictwo KUL 2012) 287–337.
• Ratzinger, J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice do teologii fundamentalnej (Poznań: Wydawnictwo W drodze 2009).
• Ratzinger, J., “Komunia – wspólnota – misja. O powiązaniu między Eucharystią, wspólnotą (społecznością) i misją w Kościele,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 283–304.
• Ratzinger, J., “Kościół jako świątynia Ducha Świętego,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 306–315.
• Ratzinger, J., “Lud i dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele. Rozprawa doktorska,” in J. Ratzinger, Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2014) 39–392.
• Ratzinger, J., Moje życie. Wspomnienia z lat 1927–1977 (Częstochowa: Święty Paweł 2005).
• Ratzinger, J., “O genezie i istocie Kościoła,” in J. Ratzinger, Kościół – znak wśród narodów (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 8/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 127–142.
• Ratzinger, J., Pielgrzymująca wspólnota wiary. Kościół jako komunia (Kraków: Wydawnictwo M 2003).
• Ratzinger, J., “Pojęcie Kościoła w myśli patrystycznej,” in J. Ratzinger, Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2014) 604–617.
• Ratzinger, J., “Przedmowa,” in J. Ratzinger, Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2014) 1–5.
• Ratzinger, J., “Przedmowa do nowego wydania,” in J. Ratzinger, Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2014) 44–53.
• Ratzinger, J., “Wspólnota z Eucharystii,” in J. Ratzinger, Lud i Dom Boży w nauce św. Augustyna o Kościele (eds. K. Góźdź – M. Górecka; trans. W. Szymona; Opera omnia 1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2014) 512–514.
• Vaticanum II, Decree on Ecumenism Unitatis redintegratio (1964) (= UR).
• Vaticanum II, Dogmatic Constitution on the Church Lumen gentium (1964) (= LG).
• Wójtowicz, W., La Chiesa come communio nell’ecclesiologia di Joseph Ratzinger (Roma – Koszalin: Pontificia Università Lateranense 2010).

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2023.93.4.07

Biblioteka Nauki

28328360