Między prawem naturalnym, konwencjonalizmem i wartościami. Pytanie o filozoficzne podstawy wychowania

• Authors: Jan Rutkowski

Title variants

EN

BETWEEN NATURAL LAW, CONVENTIONALISM AND VALUES. QUESTION ABOUT THE PHILOSOPHICAL FOUNDATIONS OF EDUCATION

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule scharakteryzowano i porównano ze sobą dwie tradycje tworzące – również w perspektywie edukacji – filozoficzne podstawy kultury zachodniej. Zanalizowano klasyczną koncepcję prawa naturalnego oraz nowożytną, konwencjonalistyczną wizję państwa, prawa i moralności. W końcowej części artykułu przeprowadzono krytyczną analizę pojęcia „wartości”.

EN

Two traditions, which are the philosophical and educational foundations of the Western culture, were characterised and compared in this article. Classical natural law theory and modern, conventionalist vision of state, law and morality were analysed. In the last part of the article, the concept of values was critically discussed.

Keywords

PL

klasyczna koncepcja prawa naturalnego; konwencjonalizm; wartości; kształcenie; klasyczna koncepcja prawa naturalnego; konwencjonalizm; wartości; kształcenie

EN

classical natural law theory; conventionalism; values; education

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2017
• Volume: 7
• Issue: 2
• Pages: 169-182

Dates

published

2017-10-18

Contributors

author

Jan Rutkowski

References

• Arystoteles. (2001). Polityka, wstęp, komentarz i tłum. L. Piotrowicz. W: tenże. Dzieła wszystkie. T. 6. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Baumgartner H-M. (1996). Rozum skończony. Ku rozumieniu filozofii przez siebie samą, tłum. A. M. Kaniowski. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bloom A. (1997). Umysł zamknięty. O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokra-cję i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, tłum. T. Bieroń. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Folkierska A.. (2005). Sergiusz Hessen – pedagog odpowiedzialny. Warszawa: Wydawnictwa Uni-wersytetu Warszawskiego.
• Fukuyama F. (1997). Ostatni człowiek, tłum. T. Bieroń. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Gadamer H.-G. (2002). Idea dobra w dyskusji między Platonem i Arystotelesem, tłum. Z. Nerczuk. Kęty: Wydawnictwo Antyk.
• Godoń R. (2012). Między myśleniem a działaniem. O ewolucji anglosaskiej filozofii edukacji. War-szawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Hobbes T. (2005). Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. C. Znamierowski, wstęp i przypisy J. C. A. Gaskin. Warszawa: Fundacja Aletheia.
• Jaeger W. (2002). Wczesne chrześcijaństwo i grecka paideia, przekład, redakcja i wprowadzenie K. Bielawski. Wydanie II poprawione. Bydgoszcz: Wydawnictwo Homini.
• Kant I. (1995). O wiecznym pokoju. Zarys filozoficzny, tłum. F. Przybylak. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Karłowicz D. (2005). Sokrates i inni święci. Warszawa: Wydawnictwo Fronda i Ośrodek Myśli Poli-tycznej.
• Kasjan J.. (2002). Rozmowy z Ojcami, przekład i opracowanie A. Nocoń. Kraków: TYNIEC Wy-dawnictwo Benedyktynów.
• Kołakowski L. (2000). Gdzie jest miejsce dzieci w filozofii liberalnej? W: tenże. Moje słuszne poglą-dy na wszystko. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Krasnodębski Z. (2009). Upadek idei postępu. Kraków: Wyd. Ośrodek Myśli Politycznej.
• Legutko R. (2004). Sofiści i demokracja. W: Kłoczowski P. (red.). Dziedzictwo greckie we współcze-snej filozofii politycznej. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, Księgarnia Akademicka.
• Lipowicz M. (2015). Od transcendencji człowieka do transgresji człowieczeństwa. Próba filozoficz-no-socjologicznej konceptualizacji transhumanizmu. „Ethos”, 3/2015, s. 57–80.
• Machiavelli N. (1993). Książę, tłum. C. Nanke. Warszawa: Wydawnictwo Alfa.
• Pelcova N. (2015). Człowiek i wychowanie w refleksji fenomenologicznej, tłum. A. Bystrzycka. War-szawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Platon. (1999). Państwo, tłum. W. Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo Alfa.
• Rutkowski J (2007a). Czy należy postępować moralnie? Indywidualistyczny kontraktualizm a kryzys edukacji. „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 4/2007, s. 115–133.
• Rutkowski J. (2015). O utylitarystycznych założeniach nowożytnej nauki. „Pedagogika Szkoły Wyższej”, 1/2015, s. 11–24.
• Rutkowski J. (2002). Pedagogiczne implikacje sporu o transcendencję. „Kwartalnik Pedagogiczny” 2002, nr 3–4, s. 185–186.
• Rutkowski J. (2007). Sprawiedliwość w perspektywie filozofii polityki, W: Edukacja, moralność, sfera publiczna. Materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP. Rutkowiak J., Kubinowski D., Nowak M. (red.). Lublin: Oficyna Wydawnicza „Verba”.
• Scruton R. (2003). Zachód i cała reszta. Globalizacja a zagrożenie terrorystyczne, tłum. T. Bieroń. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
• Strauss L. (1969). Prawo naturalne w świetle historii, tłum. T. Górski. Warszawa: Instytut Wydaw-niczy PAX.
• Strauss L. (1998). Sokratejskie pytania, tłum. P. Maciejko. Warszawa: Fundacja ALETHEIA.
• Szacki J. (1983). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: PWN.
• Taylor C. (1999). Immanentne Kontroświecenie, tłum. A. Pawelec.W: Oświecenie dzisiaj. Kraków–Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak – Fundacja im. Stefana Batorego.
• Voegelin E. (2017). Duchowa i polityczna przyszłość Zachodu, tłum. J. Świątek, dostępny na: http://www.gilsonsociety.pl/app/download/8824503/E.+Voegelin%2C+Duchowa+i+polityczna+przysz%C5%82o%C5%9B%C4%87+Zachodu%2C+s.+323-348.pdf (otwarty: 31.03.2017).
• Voegelin E. (1998). Gnostyckie ruchy masowe naszych czasów, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. „Odra”, nr 11/1998.
• Voegelin E. (2011). Od Oświecenia do rewolucji. tłum. Ł. Pawłowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Voegelin E. (1992). Nowa nauka polityki, wstęp i tłum. P. Śpiewak. Warszawa: Biblioteka ALET-HEIA.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2017.2.12