Pedagogika ogólna w ponowoczesnym świecie

• Authors: Bogusław Śliwerski

Title variants

EN

„General” pedagogy in the post-modern world

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor podejmuje problem teoretyczności pedagogiki ogólnej w ponowoczesnym świecie, która wyraża się w braku „jednej” teorii, jednego metajęzyka do opisu i wyjaśniania podstawowych pojęć i procesów oraz do stworzenia teoretycznych fundamentów pod rozwój szczegółowych nauk pedagogicznych. Każda próba wyniesienia uniwersalnego projektu czy metanarracji staje się nieuprawomocnioną interpretacją zjawisk czy teorii oraz wolą zdobycia władzy. Żadna z pojedynczych ich interpretacji nie może być nadrzędna nad inną, nie ma też „lepszych” i „gorszych” teorii. Przedstawiam nowe podejścia do pedagogiki ogólnej jako: - nauki nauk pedagogicznych (metapedagogiki); - jako komparatystyki myśli pedagogicznej;- jako metanauki, czyli nauki wszystkich nauk o wychowaniu i kształceniu.

EN

The author presents the problem of theoretical „general” pedagogy in the post-modern world. It is expressed in the absence of "one" theory, one meta-language which is used to describe and explain basic concepts and processes. Moreover, it creates theoretical foundations for the development of detailed pedagogical sciences. Each attempt to set up a universal project or meta-narration becomes an unreasonable interpretation of phenomena or theories and the will to gain power. None of the individual interpretations can be superior to any others. There are no ‘better’ and ‘worse’ theories. I present new approaches to pedagogy as: - a science of pedagogical sciences (metapedagogy); - as comparative pedagogical thoughts;- as a meta-science, or the science of all sciences about upbringing and education.

Keywords

PL

pedagogika; metapedagogika; metanauka; teoria; naukoznawstwo; myśl pedagogiczna; metanarracja; pedagogika; metapedagogika; metanauka; teoria; naukoznawstwo; myśl pedagogiczna; metanarracja

EN

pedagogy; metapedagogy; meta-science; theory; science; pedagogical thought; metanarrative

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 21-41

Dates

published

2018-04-06

Contributors

author

Bogusław Śliwerski

References

• Bauman Z. (1995). Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. „Wykłady Kopernikańskie w Humanistyce”, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Berner H. (2006). Współczesne kierunki pedagogiki. W: Śliwerski B. (red.). Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu. T. 1. Gdańsk: GWP.
• Brezinka W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Podręcznik akademicki, tłum. Kochanowicz J., Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Dąbrowski M. (red.). (2011). Komparatystyka dla humanistów. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Dziekoński S. (2004). Rozwój wychowawczej myśli Kościoła na przestrzeni ostatnich wieków. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Dziewiecki M. (2002). Wychowanie w dobie ponowoczesności. Kielce: „Jedność”.
• Folkierska A. (1990). Pytanie o pedagogikę. Warszawa: Wydawnictwo UW.
• Gizowski M. (2015). Niebezpieczne nurty i idee filozoficzno-pedagogiczne XX wieku. Koszalin: Wydaw. Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
• Gromkowska A. (2002). Kobiecość w kulturze globalnej. Rekonstrukcje i reprezentacje. Poznań: Wydawnictwo „Wolumin”.
• Hejnicka-Bezwińska T. (1997). Tożsamość pedagogiki. Od ortodoksji ku heterogeniczności. Warszawa: Wydawnictwo 69.
• Heller M. (2013). Wstęp. Episteme i doksa W: Życiński J. Struktura rewolucji metanaukowej. Warszawa: CC Press.
• Jaspers K. (2006). O źródle i celu historii. tłum. Marzęcki J., „Biblioteka Europejska”, Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Kiereś B. (2009). O personalizm w pedagogice. Studia i szkice z teorii wychowania. Lublin: Fundacja Servivere Veritati Instytut Edukacji Narodowej.
• Kopciewicz L. (2003). Polityka kobiecości jako pedagogika różnic. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2003;
• Kopciewicz L. (2005). Kobiecość, męskość i przemoc symboliczna. Polsko-francuskie studium porównawcze. Kraków–Gdańsk: Oficyna Wydawnicza „Impuls” – Uniwersytet Gdański.
• Kopciewicz L. (2007). Rodzaj i edukacja. Studium fenomenograficzne z zastosowaniem teorii społecznej Pierre’a Bourdieu. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Kostkiewicz J. (2012). Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność. T. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Krüger H.-H. (2005). Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu. tłum. Sztobryn D., wstęp i oprac. Śliwerski B., Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kunowski S. (2000). Problematyka współczesnych systemów wychowania. „Idee, Metody, Inspiracje”, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Kupisiewicz C. (2011). Z dziejów teorii i praktyki wychowania. Podręcznik akademicki. „Pedagogika Nauce i Praktyce”. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”;
• Kwiatkowska H. (red.). (1994). Ewolucja tożsamości pedagogiki. Warszawa: Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki.
• Kwieciński Z., Witkowski L. (red.). (1990). Ku pedagogii pogranicza. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Lekka-Kowalik A. (2010). Nauka jako zawód i powołanie – sto lat po analizach Maxa Webera. W: Walczak M. (red.). Metodologia. Tradycja i perspektywy. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Lenzen D. (1992). Reflexive Erziehungswissenschaft am Ausgang des postmodernen Jahrzehnts oder Why should anybody be afraid of red, yellow and blue? „Zeitschrift für Pädagogik”, nr 29.
• Leppert R. (2005). Metapedagogika czy pedagogika krytyczna? Pytanie o status naukowy pedagogiki ogólnej. W: Hejnicka-Bezwińska T., Leppert R. (red.). Ewolucja „ogólności” w dyskursach pedagogicznych. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW.
• Lewowicki T. (2005). O „ogólności” pedagogiki ogólnej. Kilka uwag pod rozwagę. W: Hejnicka-Bezwińska T., Leppert R. (red.). Ewolucja „ogólności” w dyskursach pedagogicznych. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW.
• Madsen K. B. (1980). Współczesne teorie motywacji. Naukoznawcza analiza porównawcza. tłum. Jakubczyk A., Łapiński M., Szustrowa T., „Biblioteka Myśli Współczesnej”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Marek Z. (1994). Rozwój teorii religijnego wychowania dziecka w wieku przedszkolnym w Polsce w latach 1945–1990. Kraków: Wyd. WAM Księża Jezuici.
• Marynowicz-Hetka E. (2006). Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Melosik Z. (1995). Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji. Toruń–Poznań: Edytor.
• Melosik Z. (1996). Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Poznań–Toruń: Wydawnictwo „Edytor”.
• Melosik Z. (2013). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Milerski B., Śliwerski B. (red.). (2000). Pedagogika. „PWN Leksykon”. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Możdżeń S. (2001). Inspiracje katolickiej myśli wychowawczej w Polsce do połowy XX wieku. Kielce: Wyd. Akademii Świętokrzyskiej.
• Muszyński H. (1982). Spór o metodologiczny status nauk o wychowaniu. „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 2.
• Nowak M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. „Pedagogika Wobec Współczesności”. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Oleś P. (2010). Interdyscyplinarność – wyzwanie i konieczność. „Rocznik Pedagogiczny”. nr 33.
• Palka S. (1987). Kierunki rozwoju pedagogiki i ich metodologiczne konsekwencje. W: Palka S. (red.). Teoretyczne podstawy pedagogiki. „Skrypty Uczelniane”, nr 562. Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Instytut Pedagogiki.
• Palka S. (1999). Pedagogika w stanie tworzenia. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Ryk A. (2012). W poszukiwaniu pedagogicznego arché. Zarys systemów pedagogicznych. „Prace Monograficzne – Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie”, nr 601. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Rynio A. (2004). Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Sojak R. (2004). Paradoks antropologiczny. Socjologia wiedzy jako perspektywa ogólnej teorii społeczeństwa. „Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej”. Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Szkudlarek T. (1993). Wiedza i wolność w pedagogice amerykańskiego postmodernizmu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szkudlarek T., Śliwerski B. (1991). Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Sztompka P. (1985). Teoria socjologiczna końca XX wieku. Wstęp do wydania polskiego W: Turner J. H. Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: PWN.
• Śliwerski B. (2011). Współczesna myśl pedagogiczna: znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Śliwerski B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Tchorzewski A. M. de (1995). Pedagogika ogólna czy metapedagogika? W: Hejnicka-Bezwińska T. (red.). Pedagogika ogólna. Tradycja, teraźniejszość, nowe wyzwania. (Materiały pokonferencyjne). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
• Welsch W. (1998). Nasza postmodernistyczna moderna. tłum. Kubicki R., Zeidler-Janiszewska A. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Witkowski L. (1988). Tożsamość i zmiana. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Witkowski L. (2001). Dwoistość w pedagogice Bogdana Suchodolskiego. (Z aneksem o Sergiuszu Hessenie). Kraków–Toruń: WIT-GRAF.
• Witkowski L. (2013). Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia. Teoria. Krytyka. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Wołoszyn S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym, wyd. 2 poszerzone. Kielce: Dom Wydawniczy „Strzelec”.
• Wróbel S. (2006). Wstęp. W: Wróbel S. (red.). Uniwersytet w opałach. „Studia Pedagogiczno-Artystyczne”. T. 6. Kalisz–Poznań: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Poznaniu.
• Zielińska-Kostyło H. (2005). Rekonstrukcjonistyczne koncepcje zmiany społecznej poprzez edukację. Antropologia pedagogiczna Theodore’a Bramelda. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Życiński J. (2013). Struktura rewolucji metanaukowej. Warszawa: CC Press.
• Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej (1995–1998). wybór i oprac.: Wołoszyn S. T. 1–3. Kielce: Wyd. „Strzelec”.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2018.1.02