Troska, zatroskanie, troskliwość – niespecyficzne przedmioty badań pedagogiki ogólnej

• Authors: Alicja Żywczok

Title variants

EN

Care, concern, thoughtfulness : non-specific research subjects of general pedagogics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Odwołując się do dotychczasowego stanu wiedzy z zakresu pedagogiki i nauk pokrewnych (zwłaszcza filozofii, psychologii, medycyny, politologii, teologii), w treści artykułu autorka zaakcentowała znaczenie interdyscyplinarnej kategorii troski (oraz terminów zbliżonych semantycznie, takich jak: „zatroskanie”, „troszczenie się”, „zatroszczenie się”, „troskliwość”) w rozwoju subdyscypliny pedagogicznej – pedagogiki ogólnej. Oprócz wyjaśnień leksykalnych prowadzących do wykazania różnic między wskazanymi terminami, przeanalizowała naukowe ujęcie troski (jako m.in.: normy i powinności moralnej, relacji społecznej, dyspozycji, postawy) oraz powiązania troski z innymi wartościami moralnymi. Autorka ukazała jednocześnie uwarunkowania procesu wychowania człowieka troskliwego oraz etapy interioryzacji analizowanej wartości. Posłużenie się metodami hermeneutycznymi oraz analizą logiczną i argumentacją w badaniu problematyki troski wydaje się uzasadnione, biorąc pod uwagę konieczność jej pogłębionego poznania.

EN

Referring to the current status of knowledge in the field of pedagogics and related sciences (especially philosophy, psychology, medicine, political sciences, theology), the author emphasizes the significance of interdisciplinary category of care (and semantically related terms such as “concern”, “taking care”, “consideration”, “thoughtfulness”) for the development of general pedagogics as a pedagogical sub-discipline. Apart from explaining the lexical differences and indicating differences between the aforementioned terms, the author also analyzes the scientific understanding of care (as, among others: a moral norm and obligation, social interaction, disposition, attitude) and the relationship between care and other moral qualities. The author also shows the conditions of the process of upbringing a thoughtful human being and stages of interiorization of the analyzed quality. Hermeneutic methods seem justified in order to comprehensively cognize the quality of care.

Keywords

PL

troska; zatroskanie; troszczenie się; zatroszczenie się; powinność; postawa opiekuńcza; proces wychowania; przedmiot badań; troska; zatroskanie; troszczenie się; zatroszczenie się; powinność; postawa opiekuńcza; proces wychowania; przedmiot badań

EN

care; concern; taking care; consideration; obligation; protective attitude; upbringing process; subject of research

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 105-118

Dates

published

2018-04-06

Contributors

author

Alicja Żywczok

References

• Beauchamp T. L., Childress J. F. (1996). Zasady etyki medycznej, tłum. W. Jacórzyński. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Cienkowski W. (1993). Praktyczny słownik wyrazów bliskoznacznych. Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”.
• Czyżowska D. (2012). Sprawiedliwość i troska. O sposobach rozwiązywania dylematów moralnych przez kobiety i mężczyzn. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Davis M. H. (1999). Empatia. O umiejętności współodczuwania, tłum. J. Kubiak. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Dąbrowska Z. (2003). Weronika Dowlasz – jedyna w Polsce taka matka. „Małżeństwo i Rodzina” nr 1, s. 56–59.
• Dobrowolska B. (2010). Wprowadzenie do medycznej etyki troski. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
• Dyrda H. (oprac.). (2010). Mądrość i troska. Wspomnienia o Ojcu prof. Mieczysławie Albercie Krąpcu OP. Mikołów: Wydawca PW „Tolek”.
• Fajgielski P., Potakowski P. (red.). (2013). Domena publiczna – troska o prawa podstawowe? Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Heidegger M. (1994). Bycie i czas, tłum. B. Baran. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Held V. (1995). The Meshing of Care and Justice. Colorado: Westview Press.
• Held V. (2006). The Ethics of Care: Personal, Political and Global. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Jan Paweł II (2008). Solicitudo rei socialis = Troska o sprawy społeczne. Encyklika Ojca Świętego Jana Pawła II skierowana do biskupów, kapłanów, rodzin zakonnych, synów i córek Kościoła oraz wszystkich ludzi dobrej woli z okazji dwudziestej rocznicy ogłoszenia Populorum Progressio. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, Hachette Livre Polska.
• Kicowska A., Kwieciński Z. (red.). (2005). Dzielność i troska – studia dedykowane Profesor Eugenii Malewskiej. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Kukołowicz T. (red.). (1992). Troska Kościoła o rodzinę w Polsce. Warszawa, Wydawnictwo „Pallottinum”.
• Kwieciński Z. (2012). Zmienić kształcenie nauczycieli. W: idem: Pedagogie postu. Preteksty, konteksty, podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Lévinas E. (2002). Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Łobocki M. (2002). Altruizm a wychowanie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Mayeroff M. (1971). On Caring. New York, Harper & Row.
• Mazur J. (red.). (2012). Rozwój i dobro wspólne – dyskurs w 25-lecie encykliki Solicitudo rei socialis Jana Pawła II. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
• Murawska A. (2011). Edukacja jako troska o nadzieję człowieka. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
• Nyczaj S. (red.). (1994). Mała księga przysłów polskich. Radom: Oficyna Wydawnicza „Ston I”.
• Offmański A. (red.). (2008). Troska Kościoła o współczesną polską młodzież – zarys problematyki. Szczecin: Wydawnictwo Wydziału Teologicznego US.
• Orzelska J. (2014). W stronę pedagogiki istotnej egzystencjalnie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Sepczyńska D. (2012). Etyka troski jako filozofia polityki. „Etyka” nr 45, s. 37–61.
• Symotiuk S. (2011). Troska czy litość. W: Sośnicka J., Dobrołowicz J. (red.). Troska o Innego. Szkice humanistyczne. Kielce: Wydawnictwo Kieleckiego Towarzystwa Naukowego.
• Szmaus-Jackowska A. (2011). Troska o siebie osób w starszym wieku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Szymczak M. (red.). (1993). Słownik języka polskiego. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Theiss W. (2012). Troska i nadzieja. Działalność społeczno-wychowawcza ks. Henryka Szumana na Pomorzu w latach 1908–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Waleszczyński A. (2012). Pojęcie troski we współczesnej etyce. „Studia Philosophiae Christianae” nr 2, s. 143–157.
• Wojtyła K. (1960). Miłość i odpowiedzialność. Studium etyczne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Żywczok A. (2011). Inercja wspaniałomyślności w procesie wychowania dzieci i młodzieży a dezyderat komunikacyjnej asertywności. „Kwartalnik Pedagogiczny” nr 3, s. 15–30.
• Żywczok A. (2013). Hermeneutyka uczuciowej i duchowej bliskości. W: Żywczok A. (red.). Miłość – akt preferencji duchowości człowieka. Studium bliskości uczuciowej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Żywczok A. (2016). Wychować człowieka prawdomównego. Koncepcje, badania naukowe, wdrożenia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2018.1.08