Edukacja jako symulakrum

• Authors: Michał Głażewski

Title variants

EN

Education as simulacrum

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł odnosi się do pojęcia symulakrum, metafory stworzonej przez Jeana Baudrillarda w pracy Symulakry i symulacja w 1981 r., w którym stara się on zbadać związki między rzeczywistością, symbolami i społeczeństwem, a w szczególności określić znaczenie i symbolikę – kultury i mediów, które są zaangażowane w konstruowanie rozumienia wspólnej egzystencji. Symulakry to kopie, przedstawiające rzeczy, kopie, które albo od początku nie miały oryginału, albo już pierwotny, źródłowy oryginał zatraciły. Symulacja jest imitacją działania rzeczywistego procesu lub systemu w czasie. Celem rozważań artykułu jest rozbiór zakresu semantycznego symulacyjnej funkcji edukacji w kontekście pytania o przydatność metafory symulakrum jako heurystycznego narzędzia tej analizy. Praca składa się z czterech części: 1. Edukacja – uściślenie terminologiczne; 2. Pytanie o symulacyjną funkcję edukacji; 3. Symulakrum jako heurystyczne narzędzie analizy edukacji; 4. Edukacja jako symulakrum hipermarketu.

EN

The paper refers to the notion of simulacrum, a term created by Jean Baudrillard in his work “Simulacra and Simulation”, a philosophical treatise from 1981, in which he seeks to examine the relationships among reality, symbols, and society, in particular the significations and symbolism of culture and media that are involved in constructing an understanding of shared existence. Simulacra are copies that depict things which either had no original to begin with, or which no longer have an original. Simulation is the imitation of the operation of a real-world process or system over time. The aim of the article is to disassemble the semantic scope of the simulating function of education in the context of the question about the usefulness of Baudrillard's simulacrum metaphor as a heuristic tool for education analysis. The paper consists of four parts: 1. Education - terminological clarification; 2. A question about the simulative function of education; 3. Simulacrum as a heuristic tool for education analysis; 4. Education as simulacrum of a hypermarket.

Keywords

PL

edukacja; pedagogika; symulakrum; rzeczywistość; hiperrzeczywistość; symbole; kody; kultura; hipermarket; edukacja; pedagogika; symulakrum; rzeczywistość; hiperrzeczywistość; symbole; kody; kultura; hipermarket

EN

education; pedagogics; simulacrum; reality; symbols; culture; hypermarket

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 147-166

Dates

published

2018-04-06

Contributors

author

Michał Głażewski

References

• Arendt H. (1961). Between Past and Future: Six exercises in political thought. New York: Viking Press (wyd. pol.: Arendt H. (1994). Między czasem minionym a przyszłym: osiem ćwiczeń z myśli politycznej, tłum. M. Godyń, W. Madej. Warszawa: Fundacja Aletheia).
• Arendt H. (1991). Myślenie, tłum. H. Buczyńska-Garewicz. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
• Arystoteles (2001). Polityka, tłum. L. Piotrowicz. W: Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. VI. Warszawa: PWN.
• Baudrillard J. (2001). Ameryka, tłum. R. Lis. Warszawa: Wydawnictwo sic!.
• Baudrillard J. (2001). Przed końcem. Rozmowy z Philippe’em Petit, tłum. R. Lis. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Baudrillard J. (2005). Symulakry i symulacja, tłum. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo sic!.
• Baudrillard J. (1981). Simulacres et simulation. Paris: Galilée.
• Baudrillard J. (2005). Pakt jasności. O inteligencji zła, tłum. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Baudrillard J. (2005). Duch terroryzmu. Requiem dla Twin Towers, tłum. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Baudrillard J. (2005). O uwodzeniu, tłum. J. Margański. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Baudrillard J. (2006). Społeczeństwo konsumpcyjne, jego mity i struktury, tłum. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Baudrillard J. (2006). W cieniu milczącej większości albo kres sfery społecznej, tłum. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Baudrillard J. (2007). Wymiana symboliczna i śmierć, tłum. S. Królak. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Berg H. C. (1983). Freie Schulen als Regelschulen. W: Zeitschrift für Pädagogik zum 8. Kongreβ der Deutschen Gesellschaft für Erziehungswissenschaft. Weiheim-Basel: Beltz Verlag.
• Carlgren F., Klingborg A. (2010). Wychowanie do wolności. Pedagogika Rudolfa Steinera. Obrazy i relacje z międzynarodowego ruchu szkół waldorfskich, tłum. M. Głażewski. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Dilthey W. (1987). O istocie filozofii i inne pisma, tłum. E. Paczkowska-Łagowska. Warszawa: PWN.
• Encyclopaedia Britannica, hasło Education, dostępny na: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/179408/education (otwarto: 12.12.2013).
• Folkierska A. Wychowanie w perspektywie hermeneutycznej. W: Kwieciński Z., Witkowski L. (red.). (1990). Ku pedagogii pogranicza. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Ośrodek Studiów Kulturowych i Edukacyjnych.
• Głażewski M. (1996). O witalności szkoły. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza WSP.
• Głażewski M. (2010). Dystopia. Pedagogiczne konteksty teorii systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Gnitecki J. (1989a). Empiryczna koncepcja pedagogiki. Poznań: Wydawnictwo Naukowe PTP.
• Gnitecki J. (1989b). Elementy metodologii badań w pedagogice hermeneutycznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe PTP.
• Gnitecki J. (1989c). Metodologiczne problemy pedagogiki prakseologicznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe PTP.
• Goethe J.W. (1967). Faust. Tragedii część pierwsza, tłum. Kościelski W. Warszawa: PIW.
• Hartman J. (1997). Heurystyka filozoficzna. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Hejnicka-Bezwińska T. (1990). Paradygmat pedagogiki instrumentalnej w Polsce. W: Kwieciński Z., Witkowski L. (red.). Ku pedagogii pogranicza. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Ośrodek Studiów Kulturowych i Edukacyjnych.
• Hejnicka-Bezwińska T. (1995). Edukacja–kształcenie–pedagogika. Fenomen pewnego stereotypu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Hessen S. (1973). Filozofia–Kultura–Wychowanie, wstęp: T. Nowacki, oprac. Hessenowa M. W: Hessen S.: „Źródła do dziejów myśli pedagogicznej”. T. XVII. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
• Kamiński W. (1996). Człowiek dorosły w sytuacjach zagrożenia tożsamości W: Wujek T. (red.). Wprowadzenie do andragogiki. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji.
• Key E. (2005). Stulecie dziecka, tłum. R. Moszczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Kmita J. (1982). Praktyka pedagogiczna i jej badanie w świetle teorii kultury. W: tenże (red.). Studia z teorii kultury i metodologii badań nad kulturą. Warszawa: PWN.
• Konarzewski K. (1982). Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. Warszawa: PWN
• Kowalski S. (1979). Socjologia wychowania w zarysie Warszawa: PIW.
• Gwóźdź A., Hendrykowska M. (red.). (1995). Kronika filmu. Warszawa: wyd. Kronika – Marian B. Michalik.
• Król M., Arendt H. (1991). Przedmowa. W: Arendt H. (1991). Myślenie, tłum. H. Buczyńska-Garewicz. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
• Kunowski S. (1993). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Kwieciński Z. (1982). Konieczność–niepokój–nadzieja. Problemy oświaty w latach siedemdziesiątych. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Kwieciński Z. (Jabłonna 15–17 grudnia 1988). Aporia edukacji wobec pęknięcia moralnego. Zarys problematyki. Referat na konferencję „Kultura jako czynnik rozwoju edukacji humanistycznej” (mps powielony).
• Kwieciński Z. (8.17.1987). Wspólnota złudzeń reformatorów oświaty i ich ekspertów. W: Badania oświatowe i polityka oświatowa. Materiały na konferencję „Badania oświatowe”, w ramach CPBP. Jabłonna p. Warszawą: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, IRWIR PAN (mps powielony).
• Kwieciński Z. (1990). Dynamika funkcjonowania szkoły. Warszawa: PWN.
• Kwieciński Z. (2011). Co robić? W: Kwieciński Z. Dylematy. Inicjatywy. Przebudzenia. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
• Kwieciński Z. (2012). Nowe nierówności społeczne w edukacji wyższej. W: tenże, Pedagogie postu. Preteksty–konteksty–podteksty. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Lechte J. (1999). Panorama współczesnej myśli humanistycznej. Od strukturalizmu do postmodernizmu, tłum. T. Basznia. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Lichenberg G. C. (2005). Pochwała wątpienia. Bruliony i inne pisma, wybór, przekład, wstęp i przypisy: T. Zatorski. Gdańsk: wyd. słowo/obraz terytoria.
• Łotman J. (2008). Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury. Gdańsk: Wydawnictwo UG.
• Łukaszewicz R. (1990). W poszukiwaniu alternatywy humanistycznej: od zaufania edukacji do zaufania człowiekowi. W: Alternatywna pedagogika humanistyczna. konferencja w Jabłonnie k. Warszawy w dniach 29 listopada – 1 grudnia 1984: Zbiór studiów, red. B. Suchodolski, Wrocław: Ossolineum.
• Markowski M. P. (2001). Słownik. W: Baudrillard J. Ameryka, tłum. R. Lis. Warszawa: Wydawnictwo sic!
• Mead M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, tłum. J. Hołówka. Warszawa: WN.
• Mirski J. (1936). Wychowanie i wychowawca Warszawa: Nasza Księgarnia.
• Muszyński H. (1976). Zarys teorii wychowania. Warszawa: PWN.
• Mysłakowski Z. (1964). Wychowanie człowieka w zmiennej społeczności. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
• Obuchowski K. (Jabłonna 24–26 listopada 1987). Mikro- i makroświat człowieka, referat na konferencję naukową „Strategia obrony i rozwoju cywilizacji humanistycznej” (mps powielony).
• Okoń W. (1981). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
• Olszewska-Dyoniziak B. (2000). Zarys antropologii kulturowej. Zielona Góra: Zachodnie Centrum Organizacji.
• Platon. Platon, Sofista. Polityk (1956), opr. Gromska D., tłum. W. Witwicki. Warszawa: PWN.
• Pratt T. We are Creating Walmarts of Higher Education, dostępny na: http://www.theatlantic.com/education/archive/2013/12/we-are-creating-walmarts-of-higher-education/282619 (otwarto: 12.12.2013).
• Ritzer G. (2003). Makdonaldyzacja społeczeństwa, tłum. L. Stawowy. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA.
• Sawisz A. (1989). Szkoła a system społeczny. Warszawa: WSiP.
• Schulz R. (1992). Szkoła–instytucja–system–rozwój. Toruń: Wydawnictwo Edytor.
• Suchodolski B. (1981). Społeczeństwo istniejące i społeczeństwo pożądane, „Studia Filozoficzne” nr 7–8.
• Suchodolski B. (1985). Kim jest człowiek? Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
• Szacki J. (1986). Znaniecki. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
• Szołtysek A. E. (1986). Kontrowersje wokół arystotelesowskich kategorii paidagogike i «politykon dzoon». „Studia Filozoficzne” nr 7.
• Witkowski L. (1988). Spór o edukację jako spór o zmianę społeczną. W: Nowak J. (red.) Oświata i wychowanie w okresie cywilizacyjnego przełomu. Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
• Znaniecki F. (1987). Znaczenie rozwoju świata i człowieka. W: tenże. „Myśl i rzeczywistość” i inne pisma filozoficzne. Warszawa: PWN.
• Znaniecki F. (1964). Social Groups in the Modern World. W: Freedom and Control in Modern Society. New York: Octagon Book.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2018.1.11