Erudycja jako cel szkolnej edukacji filozoficznej

• Authors: Marcin Trepczyński

Title variants

EN

Erudition as an objective of school philosophical education

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Erudycja może być jednym z celów szkolnej edukacji filozoficznej. Nauczyciele filozofii, którzy w 2014 roku wzięli udział w ogólnopolskim badaniu nauczania filozofii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych (w którym udało się zebrać dane od 88 proc. dyrektorów wszystkich szkół w Polsce, gdzie nauczano filozofii oraz 79 proc. nauczycieli z tych szkół), poproszeni o wskazanie, jak ważne są ich zdaniem poszczególne cele szkolnej edukacji filozoficznej (w skali 0–5), ocenili erudycję stosunkowo nisko. Mimo to przeanalizowane w artykule wyniki pokazują, że nauczyciele doceniają ją jako cel edukacji filozoficznej, co zbieżne jest z odpowiedziami dyrektorów. Z kolei wywiady pogłębione przeprowadzone z 15 nauczycielami i 15 dyrektorami pokazują, że zarówno jedni, jak i drudzy doceniają erudycję w głębszym sensie: taką, która nie jest wiedzą „encyklopedyczną”, lecz wiedzą dobrze zrozumianą, będącą podstawą dla rozwoju osobistego, rozwijania umiejętności oraz formułowania pytań.

EN

Erudition can be one of objectives of school philosophical education. Philosophy teachers in secondary schools in Poland who in 2014 took part in a nationwide research on teaching philosophy in lower and upper secondary schools (data were collected from 88% of headmasters from all the schools in Poland where philosophy was taught and 79% of teachers from these schools), asked to assess the importance of several educational objectives within philosophical education (on the scale 0-5), gave a relatively low rating to erudition. Despite this fact teachers to some extent appreciate erudition as a goal of philosophical education, which corresponds with the answers of the headmasters. The interviews conducted with 15 teachers and 15 headmasters show that they appreciate erudition in a deeper meaning, which is not a purely “encyclopedic” knowledge, but refers to a well understood knowledge being a basis for personal development, skills development and a starting point for posing questions.

Keywords

PL

filozofia; nauczanie filozofii; szkolna edukacja filozoficzna; erudycja; cele kształcenia; efekty uczenia się; wiedza; umiejętności; filozofia; nauczanie filozofii; szkolna edukacja filozoficzna; erudycja; cele kształcenia; efekty uczenia się; wiedza; umiejętności

EN

philosophy; philosophy teaching; school philosophical education; erudition; teaching objectives; learning outcomes; knowledge; skills

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 251-271

Dates

published

2018-04-06

Contributors

author

Marcin Trepczyński

References

• Arystoteles (2003). Metafizyka, tłum. K. Leśniak. W: Arystoteles. Dzieła wszystkie. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Erudycja (2018). W: Słownik Języka Polskiego, dostępny na: https://sjp.pl/erudycja (otwarto: 4.01.2018).
• Erudition (2018a). W: Oxford Advanced Learner's Dictionary. Dostępny na: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/erudition?q=erudition (otwarto: 4.01.2018).
• Erudition (2018b). W: Oxford British & World English, dostępny na: https://en.oxforddictionaries.com/definition/erudition (otwarto: 4.01.2018).
• Gajdamowicz H. (2012). Tradycje nauczania wychowującego w polskiej pedagogice. „Paedagogia Christiana” 1 (29), s. 123–140.
• Marciniak Z. (2008). O potrzebie reformy programowej kształcenia ogólnego. W: Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego. T. 2. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• MEN (2017a). Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla 4-letniego liceum ogólnokształcącego i 5-letniego technikum (projekt), dostępny na: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//501/12300604/12446876/12446877/dokument299323.pdf (otwarto: 4.01.2018).
• MEN (2017b). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 roku, poz. 356).
• MEN (2012a). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. 2012 roku, poz. 204 ze zm.)
• MEN (2012b). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 roku, poz. 997 ze zm.).
• Nawroczyński B. (1946). Zasady Nauczania. Warszawa–Wrocław–Kraków: Książnica – Atlas.
• Platon (2002). Teajtet, tłum. W. Witwicki. W: Platon, Parmenides, Teajtet. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Pobojewska A. (2012). Początek filozofii: podstawy, motywacje, umiejętności. W: Pobojewska A. (red.). Filozofia. Edukacja interaktywna. Metody–środki–scenariusze. Warszawa: Wydawnictwo Piotra Marciszuka Stentor.
• Shor I. (1992). E-powering Education. Critical Thinking for Social Change. Chicago–Londyn: University of Chicago Press.
• Szymański M. (2014). Nowa podstawa programowa nauczania filozofii a modyfikacja celów dydaktycznych i sposobów ich realizacji. „Studia Philosophiae Christianae UKSW” 4 (50), s. 191–207.
• Trepczyński M., Stanaszek A., Grudniewska M., Gmaj I. (2015). Nauczanie filozofii na III i IV etapie edukacyjnym. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Wierzbicki A.M. (2005). Filozofia a totalitaryzm. Augusta Del Nocego interpretacja kryzysu moderny. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2018.1.17