Pomiędzy nauczaniem Kościoła katolickiego a feminizmem – potencjał edukacyjny herstorii na przykładzie świętej Tekli

• Authors: Hanna Achremowicz , Kamila Kamińska-Sztark

Title variants

EN

Between Catholic Church’s Teaching and Feminism – Educational Potential of Herstory Based on Saint Thecla’s Life

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zarysowuje problematykę dialogu Kościoła katolickiego z szeroko pojętym feminizmem w kontekście autorskiej strategii edukacyjnej wyrastającej z historii (herstorii) pierwszych wieków chrześcijaństwa. Przez odwołanie do postaci mało znanej współcześnie, świętej Tekli, zostanie wzmocniona koncepcja wychowania w poszanowaniu równości płci wynikającej bezpośrednio z aktu stworzenia, ugruntowanej przez akt zbawienia i – jako taka – obecnej w nauczaniu Kościoła katolickiego. Będąc równe przed Bogiem, kobiety powinny mieć równe prawa w poszukiwaniu ścieżek poznania go i służenia mu. Współczesne nurty ruchu wyzwolenia kobiet odbierane są często jako wrogie nauczaniu Kościoła katolickiego. Tymczasem dzieje wczesnych wieków chrześcijaństwa wskazują na szacunek, jakim darzone były kobiety, ich niezaprzeczalną rolę w budowaniu wspólnoty, męczeństwo, determinację, mądrość i piękno. Przyjęcie takiej strategii edukacyjnej stanowi swoiste „zdjęcie klosza” (metafora Sylvii Plath), a poznanie herstorii kobiet, które budowały chrześcijaństwo, może służyć za inspirację do osobistego (nie tylko duchowego) rozwoju kobiet w Kościele katolickim.

Keywords

PL

herstoria; feminizm; emancypacja; dyskursy; narracje; historia mówiona

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2019
• Volume: 9
• Issue: 2/1
• Pages: 63-75

Dates

published

2019-09-04

Contributors

author

Hanna Achremowicz

author

Kamila Kamińska-Sztark

References

• Adamiak E. (1999). Milcząca obecność. O roli kobiety w Kościele. Warszawa: Więź.
• Adamiak E. (2011). Panowanie mężczyzny jest złe, rozmawiała Katarzyna Wiśniewska. „Gazeta Wyborcza”, 27.04.2011. Dodatek „Wysokie obcasy”, dostępny na: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,9501693,Panowanie_mezczyzny_jest_zle.html?disableRedirects=true (otwarto: 26.10.2018).
• Assmann J. (2018). Mnemohistoria i konstruowanie Egiptu. W: P. Majewski, M. Napiórkowski (red.). Antropologie pamięci: zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 421–430.
• Augustyn, Rozważania nad siedmioksięgiem, ks. I, par. 153. W: Wjingaards Institude for Catholic Research, Kobiety uważano za niższe istoty, dostępny na: http://www.womenpriests.org/pl/traditio/inferior.asp (otwarto: 26.10.2018).
• de Beauvoir S. (2007). Druga płeć. Mycielska G., Leśniewska M. (tłum.). Warszawa: Czarna Owca.
• Chołodniuk J. (2008). Miejsce kobiet w Kościele rzymskokatolickim w Polce – sytuacja prawna. W: Adamiak E., Chrząstowska M. (red.). Godzina Kobiet? Recepcja nauczania Kościoła Rzymskokatolickiego o kobietach w Polsce w latach 1978–2005. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, s. 91–103.
• Dobrowolska A. (2015). Czy św. Paweł był feministą? „Kontakt”, nr 147, dostępny na: http://magazynkontakt.pl/czy-sw-pawel-byl-feminista.html (otwarto: 26.10.2018).
• Dzieje Pawła i Tekli. Starowieyski M. (tłum.). „Ruch Biblijny i Liturgiczny”, t. 44, nr 4–6, Warszawa 1991, dostępny na: https://rbl.ptt.net.pl/index.php/RBL/article/view/995 (otwarto: 10.02.2019).
• Forsyth G. H. (1957). Architectural Notes on a Trip Through Cilicia. „Dumbarton Oaks Papers”, vol. 11, dostępny na: https://www.jstor.org/stable/1291108?newaccount=true&read-now=1&seq=14#page_scan_tab_contents (otwarto: 26.10.2018).
• Hannam J. (2010) Feminizm, Kaflińska A. (tłum.). Poznań: Zysk i S-ka.
• Jan Paweł I, Przemówienie z 10 września 1978, dostępny na: http://w2.vatican.va/content/john-paul-i/en/angelus/documents/hf_jp-i_ang_10091978.html (otwarto: 26.10.2018).
• Jan Paweł II (1981). Familiaris consortio, dostępny na: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/familiaris.html (otwarto: 26.10.2018).
• Jan Paweł II (1980). Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Watykan: Libreria Editrice Vaticana.
• Jan Paweł II (1988). Mulieris dignitatem, dostępny na: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/mulieris.html (otwarto: 26.10.2018).
• Jan Paweł II (1994). Szerokie pole do działań kobiety w Kościele – audiencja generalna z 13 lipca 1994 r. „L’Osservatore Romano”, t. 15, nr 8, s. 24.
• Jan XXIII (1963). Pacem in terris, dostępny na: http://www.nonpossumus.pl/encykliki/Jan_XXIII/pacem_in_terris/I.php (otwarto: 26.10.2018).
• Kodeks Prawa Kanonicznego, dostępny na: http://www.trybunal.mkw.pl/Kodeks%20Prawa%20Kanonicznego.pdf (otwarto: 26.10.2018).
• Kristensen T. M. (2016). Landscape, Space, and Presence in the Cult of Thekla at Meriamlik. „Journal of Early Christian Studies”, nr 24 (2), dostępny na: http://projects.au.dk/fileadmin/projects/Sacredtravel/JECS-Vol24-2-2016-article-TMyrup-Kristensen.pdf (otwarto: 26.10.2018).
• Makowski J. (2007). Kobiety uczą Kościół. Warszawa: WAB.
• Mizielińska J. (2004). (De)konstrukcje kobiecości. Podmiot feminizmu a problem wykluczenia. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
• O kobiecie, oprac. M. Filipiak, dostępny na: http://www.kul.pl/o-kobiecie,art_1769.html (otwarto: 26.10.2018).
• Na wakacje: Seleukeja (Seleukeia), Turcja, dostępny na: https://www.turcja.com.pl/seleukeja-seleukeia.xml (otwarto: 26.10.2018).
• Paweł VI, Marialis cultus, dostępny na: http://www.duchprawdy.com/pawel_vi_adhortacja_marialis_cultus_1974.htm (otwarto: 26.10.2018).
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia (2013). Warszawa: Pallottinum.
• Pius XI (1930). Casti connubi. Encyklika o małżeństwie chrześcijańskim, dostępny na: http://www.nonpossumus.pl/encykliki/Pius_XI/casti_connubii/index.php (otwarto: 26.10.2018).
• Pius XII (2009). Małżeństwo na zawsze. Stoppa J. (tłum.). Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Putnam Tong R. (1992). Myśl feministyczna. Wprowadzenie. Mikos J., Umińska B. (tłum.). Warszawa: PWN.
• Radzik Z. (2018) Emancypantki. Kobiety, które zbudowały Kościół. Kraków: WAM.
• Seleucia (Pamphylia), dostępny na: https://en.wikipedia.org/wiki/Seleucia_(Pamphylia) (otwarto: 26.10.2018).
• Sobór Watykański II. Konstytucje, dekrety, deklaracje (1967). Kraków: Pallottinum.
• Solnit S. (2017). Mężczyźni objaśniają mi świat, Dzierzgowska A. (tłum.). Kraków: Karakter.
• Stopera Freyhauf M., St. Thecla: Transvestite Saint and Woman Apostle, dostępny na: https://feminismandreligion.com/2013/02/21/st-thecla-transvestite-saint-and-woman-apostle-by-michele-stopera-freyhauf (otwarto: 26.10.2018).
• Święta Tekla, dziewica i męczennica, Internetowa Liturgia Godzin, dostępny na: https://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/09-24d.php3 (otwarto: 26.10.2018).
• M.R. James, The Acts of Paul/and Thecla, dostępny na: http://www.scriptural-truth.com/PDF_Apocrypha/The%20Acts%20of%20Paul%20and%20Thecla.pdf?fbclid=IwAR34KJ_QjghMkacrrcKN8JwbOPNsAx8FzX6c-js18O8eFkQQx48hv5ZloyE (otwarto: 26.10.2018).
• Women’s Ordination Conference. A Voice for Women’s Equality in the Catholic Church, dostępny na: https://www.womensordination.org (otwarto: 26.10.2018).
• Żurawski B. (2016). The Altar Casket with a Representation of St Thecla ad bestias from the Vicinity of the St Menas Church in Selib (Northern Sudan). „Études et Travaux”, vol. 29, dostępny na: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-8eaf1d2b-ea5f-4b65-a0a0-14cc9ee4a5e8/c/14_Zurawski.pdf (otwarto: 26.10.2018).

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2019.2.05