Obraz osób z niepełnoprawnością intelektualną w stopniu lekkim na podstawie ich charakterystyk – perspektywa temporalna

• Authors: Katarzyna Parys , Sławomir Olszewski

Title variants

EN

Image of people with mild intellectual disability based on their characteristics – a temporal perspective

Abstracts

PL

Charakterystyki osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim są stałym, powtarzalnym elementem publikacji odnoszących się do tej zbiorowości. W artykule prowadzone są rozważania dotyczące zmienności i stałości treści wybranych charakterystyk opublikowanych w latach 1959 – 2015. Zamiarem, jaki postawili sobie autorzy było nie tylko ukazanie podobieństw i różnic pomiędzy charakterystykami osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim tworzonymi na przestrzeni kolejnych lat, ale również określenie, czy ujawnione zmiany odpowiadają przeobrażeniom zachodzącym w pedagogice specjalnej.

Keywords

PL

osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim; perspektywa temporalna; zasada koła hermeneutycznego

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2022
• Volume: 12
• Issue: 1
• Pages: 227-244

Dates

published

2022

Contributors

author

Katarzyna Parys

author

Sławomir Olszewski

References

• Antoszkiewicz E. (2016). Tworzenie warunków edukacyjnych dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji
• Bałachowicz J. (1992). Umiejętność czytania uczniów szkół podstawowych dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Warszawa: WSPS
• Bobińska K., Pietras T., Gałecki P. (red.). (2012). Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo
• Borzyszkowska H. (1985). Oligofrenopedagogika. Warszawa: PWN
• Chrzanowska I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Clarke A.M., Clarke A.D.B. (1969). Upośledzenie umysłowe. Warszawa: PWN
• Doroszewska J. (1981). Pedagogika specjalna, T. II. Podstawowe problemy teorii i praktyki rewalidacji poszczególnych odchyleń od normy. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo
• Dykcik W. (red.). (1997). Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
• Felhorska F., Urbańska B., Wojtaszek Z. (1964). Losy absolwentów szkół specjalnych dla dzieci upośledzonych umysłowo. Warszawa: PZWS
• Gajdzica Z. (2007). Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Gałkowski T. (1972). Dzieci specjalnej troski. Warszawa: Wiedza Powszechna
• Giryński A. (1989). Funkcjonowanie młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim w rolach społecznych. Warszawa: WSPS
• Głodkowska J. (1999). Poznanie ucznia szkoły specjalnej. Warszawa: WSiP
• Górecki B. (1972). Wartości kształcenia zawodowego upośledzonych umysłowo. Warszawa: PZWS
• Grzegorzewska M. (1955). Uzasadnienie w świetle nauki Pawłowa wartości rewalidacyjnych metod pracy w szkole specjalnej. W: „Studia Pedagogiczne”. T. II., s.207-244
• Grzegorzewska M. (1964). Pedagogika specjalna. Skrypt wykładów. Warszawa: PIPS
• Inhelder B. (1964). Zastosowanie badań genetycznych do oceny funkcji intelektualnych dzieci z zaburzeniami mowy. „Psychologia Wychowawcza”, nr 7
• Jędrzejczak M., Szkop H. (1980). Rozumienie pojęć o człowieku przez dzieci umysłowo upośledzone w stopniu lekkim. „Prace Psychologiczne”
• Jurkiewicz P., Rola J. (2010). Model pracy z uczniem upośledzonym umysłowo w stopniu lekkim. W: Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Warszawa: MEN
• Kirejczyk K. (1964). Nauczanie dzieci o obniżonej sprawności umysłowej ze szczególnym uwzględnieniem pracy w klasie I szkoły specjalnej dla upośledzonych umysłowo. Warszawa: PZWS
• Kirejczyk K. (1967). Niedorozwoje i dodatkowe kalectwa u dzieci umysłowo upośledzonych oraz konsekwencje stąd płynące dla szkół specjalnych. W: Kirejczyk K. (red.). Z zagadnień oligofrenii dziecięcej. Warszawa: Nasza Księgarnia
• Kirejczyk K. (1978). Oligofrenopedagogika. Warszawa: WSPS
• Kirenko J., Parchomiuk M. (2006). Edukacja i rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym. Lublin: Wydawnictwo Akademickie WSSP
• Kostrzewski J. (1974). Skala pomiaru podstawowych zdolności szkolnych. Warszawa
• Kostrzewski J. (1976). Problem różnic w profilu inteligencji i niektórych uzdolnień u dzieci umysłowo upośledzonych i normalnych. W: Sękowska Z. (red.). Wybrane zagadnienia z psychologii i pedagogiki upośledzonych. Lublin: UMCS, s. 26-51
• Kostrzewski J. (1978). Z zagadnień psychologii dziecka umysłowo upośledzonego. Tom. I-II. Warszawa: WSPS
• Kostrzewski J. (1981a). Charakterystyka osób upośledzonych umysłowo. W: Kirejczyk K. (red.). Upośledzenie umysłowe – pedagogika. Warszawa: PWN, s. 97-129
• Kostrzewski J. (1981b). Globalne i parcjalne dysfunkcje intelektualne. W: Kirejczyk K. (red.). Upośledzenie umysłowe – pedagogika. Warszawa: PWN, s. 65-70
• Kościelak R. (1989). Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo. Warszawa: PWN
• Kościelak R. (1996). Funkcjonowanie psychospołeczne osób niepełnosprawnych umysłowo. Warszawa: WSiP
• Kościelska M. (1984). Upośledzenie umysłowe a rozwój społeczny. Badanie uczniów szkół specjalnych. Warszawa: PWN
• Krause A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Niedbała T. (1977). Samoocena dzieci lekko upośledzonych umysłowo i normalnych w wieku od 13-15 lat a powodzenie w nauce szkolnej. Niepublikowana praca magisterska. WSPS
• Obuchowska I. (1987). Obecne i nieobecne paradygmaty w pedagogice specjalnej. „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 4, s. 29-33
• Obuchowska I. (1999). Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim. W: Obuchowska I. (red.). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSiP
• Olszewski S., Parys K. (2016). Rozumieć chaos. Rzecz o terminach i znaczeniach im nadawanych w pedagogice specjalnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP
• Olszewski S., Parys K. (2018). Wektory zmian zachodzących w polskiej pedagogice specjalnej. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 32, s. 13-26
• Olszewski, Parys (2021a). Matryce i odbitki – próba refleksyjnego odczytania charakterystyk osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Część I. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 42. S. 26-39
• Olszewski, Parys (2021b). Matryce i odbitki – próba refleksyjnego odczytania charakterystyk osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Część II. „Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, nr 43
• Opiat J. (1994). Kształcenie dzieci upośledzonych umysłowo. Warszawa: Wydawnictwo dra J.Opiata
• Otrębski W. (1997). Szansa na społeczną akceptację. Wybrane uwarunkowania rodzinne adekwatności osobowej młodzieży z upośledzeniem umysłowym. Lublin: RW KUL
• Otrębski W. (2007). Interakcyjny model rehabilitacji zawodowej osób z upośledzeniem umysłowym. Lublin: Wydawnictwo KUL
• Pańczyk J. (1976). Przygotowanie społeczno-zawodowe chłopców upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim na przykładzie zawodu ślusarza. W: Kirejczyk K. (red.). Wybrane zagadnienia z oligofrenopedagogiki. Warszawa: WSPS
• Parys K. (2011). Zakres oddziaływań współczesnej pedagogiki specjalnej na tle dotychczasowych przemian. „Niepełnosprawność”, nr 5, s.22-50
• Pilecki J., Pilecka W., Baran J. (1992). Wychowanie dzieci o obniżonej sprawności umysłowej w internacie. Kraków: WSP
• Porter R.B., Cattell R.B. (1972). Handbook for the Children’s Personality Questionaire (TCPQ). Champaign
• Rola J. (1996). Upośledzenie umysłowe jako czynnik ryzyka dla depresji dziecięcej. Warszawa: WSPS
• Różycka J. (1959). Dziecko o obniżonej sprawności umysłowej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo
• Sadowska S. (2006). Jakość życia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Sikora A. (1966). Wnioskowanie logiczne u dzieci szkolnych o normalnej i obniżonej sprawności umysłowej. Warszawa; PZWS
• Siwek H. (1985). Naśladowanie wzorca i dostrzeganie prawidłowości w prostych sytuacjach matematycznych i paramatematycznych przez dzieci upośledzone w stopniu lekkim. Kraków: WN WSP
• Sławiński J. (2002). O problemach „sztuki interpretacji. W: Prokop J., Sławiński J. (red.). Liryka polska – interpretacje, Gdańsk: Wydawnictwo „Słowo/Obraz Terytoria”
• Sołowjew I. (red.). (1955). Swoistość procesów poznawczych u uczniów umysłowo niedorozwiniętych. Warszawa: PZWS
• Spionek H. (1981). Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa: PWN
• Suchariewa G.E. (1969). Psychiatria wieku dziecięcego. Klinika oligofrenii. Warszawa: PZWL
• Szuniewicz A. (1967). Próba badań wad wymowy dzieci upośledzonych umysłowo w warszawskich szkołach specjalnych. „Logopedia”, nr 7, s.112-118
• Szyłkowska E. (1977). Poczucie powinności moralnej 13-letniej lekko upośledzonej młodzieży a jej powodzenie szkolne. Niepublikowana praca magisterska WSPS
• Śliwerski B. (2004). Metateoretyczne badania teorii wychowania. W: Jałmużna T., Michalska I., Michalski G. (red.). Konteksty i metody w badaniach historyczno-pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, s.21-47
• Tizard J. (1969). Różnice indywidualne u osób upośledzonych umysłowo. W: Clarke A.M., Clarke A.D.B. (red.). Upośledzenie umysłowe. Warszawa: PWN
• Tkaczyk G. (1991). Korekcja procesu uogólniania u uczniów klas I-III szkoły specjalnej w prcesie nauczania. Lublin: UMCS
• Tkaczyk G. (2001). Kształcenie myślenia dzieci w kontekście konwencjonalnych oddziaływań rewalidacyjnych. W: Kosakowski C. (red.). Nauczanie i wychowanie osób lekko upośledzonych umysłowo. Toruń: Akapit
• Twardowski A. (2002). Kształtowanie dialogowej kompetencji komunikacyjnej u uczniów niepełnosprawnych intelektualnie. Poznań: Wydawnictwo UAM
• Wegener H. (1974). Sozialisationsprozess bei Minderbegapten. W: Sozialisation und Personalization, Beitrage zu Begriff und Theorie der Sozialisation. Stuttgart: Ferdinand Enke Verlag
• Witkowski T. (1967). Z badań nad wrażliwością moralną dzieci o obniżonej sprawności umysłowej. „Roczniki Filozoficzne”, T. XV, z.4, s.95-106
• Wyczesany J. (1994). Oligofrenopedagogika, Katowice: Infograf
• Wyczesany J. (1998). Oligofrenopedagogika. Wybrane zagadnienia pedagogiki upośledzonych umysłowo. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Wyczesany J. (1999). Pedagogika upośledzonych umysłowo – wybrane zagadnienia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”
• Wyczesany J. (2012). Wybrane aspekty diagnozy i terapii osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: Bobińska K., Pietras T., Gałecki P. (red.). Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo
• Zigler E. (1973). The Retarded Child as a Whole Person. W: Routh D.K. (red.). The Experimental Psychology of Mental Retardation. London
• Zigler E., Hodapp R.M. (1986). Understanding Mental Retardation. Cambridge: University Press

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2022.1.15

Biblioteka Nauki

40406800