Aplikacja wskazań Amoris laetitia o przygotowaniu do małżeństwa – dylemat prawny i społeczny. Krótki zarys problemu w kontekście aktualnych wyzwań

• Authors: Emmanuela Elżbieta Sikorska

Title variants

EN

The application of the indications of Amoris Laetitia on preparation for marriage – a legal and social dilemma. A brief outline of the problem in the context of current challenges the Church in Poland

Abstracts

EN

The problem presented in the article is only an attempt to answer how much the voice of Pope Francis about the urgent need for a renewed pastoral care for marriage and the family finds application in the decisions and activities of pastors of souls and church communities. Pope Francis’ apostolic exhortation on love in the family takes up the theme of marriage and the family. In the section “Guiding Couples in Their Preparation for Marriage” (AL 205-216), we have guidelines on how to help young people discover the value and richness of marriage.On November 26, 2019, the Polish Episcopal Conference published A general decree on canonical and pastoral talks with the engaged before contracting canonical marriage. The decree refers to formal and canonical requirements and does not regulate issues related to the preparation of premarital catecheses and pastoral care for marriage and family. It was indicated in the decree that in the field of pastoral preparation for marriage the principles – set out in The Directory for Pastoral Care of the Family in 2003 and in the document issued by the PEC in 2009: Serving the Truth about Marriage and the Family – are binding. The question arises: to what extent are pastoral guidelines sufficient? To confirm the legitimacy of the above dilemmas it is worth to mention: data published by the Institute of Church Statistics on the participation of the faithful in the sacramental life and the rising number of family counselling centres, data from catechetical departments and the results of research conducted by the Public Opinion Research Centre published in 2019 in the context of divorce mentality.The new challenges of the future in the context of mental stress caused by the global situation already now call for a revision of pastoral programmes in the field of marriage and family. The growing uncertainty in the world in the face of the pandemic and armed conflicts has a deep impact on interpersonal relationships. The main law principle is salus aminarum – the salvation of souls. Because of this principle the Legislator recommends to give help to the faithful who wish to contact marriage. The phenomenon of clericalism discussed today must not block the lay faithful from their participation in the priestly, prophetic and kingly office of Christ, since they are called to fulfill the mission that God has entrusted to the Church in the world.

PL

Ukazany w artykule problem stanowi jedynie próbę odpowiedzi, na ile głos papieża Franciszka o palącej potrzebie odnowionego duszpasterstwa małżeństwa i rodziny znajduje aplikację w decyzjach i działaniach duszpasterzy oraz wspólnot kościelnych. Adhortacja apostolska papieża Franciszka poświęcona miłości w rodzinie podejmuje temat małżeństwa i rodziny. W części zatytułowanej „Prowadzenie narzeczonych na drodze przygotowania do małżeństwa” (pkt. 205-216) mamy wskazania jak pomóc młodym ludziom w odkryciu wartości i bogactwa małżeństwa.Dnia 26 listopada 2019 r. Konferencja Episkopatu Polski opublikowała Dekret ogólny o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego. Wydany dekret odnosi się do wymogów formalno-kanonicznych i nie reguluje kwestii związanych z przygotowaniem tematyki katechez przedmałżeńskich i innych odnoszących się do duszpasterskiej troski o małżeństwo i rodzinę. Wskazano w dekrecie, że w dziedzinie pastoralnej przygotowania do małżeństwa obowiązują zasady zawarte w Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin z 2003 roku oraz dokumencie z 2009 roku Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie, wydanych przez KEP. Powstaje pytanie: na ile wskazania duszpasterskie są wystarczające. Dla potwierdzenia zasadności powyższych dylematów warto podać: dane opublikowane przez Instytut Statystyki Kościoła dotyczące udziału wiernych w życiu sakramentalnym oraz skali powoływanych poradni rodzinnych, dane pochodzące z referatów katechetycznych oraz wyniki badań przeprowadzonych przez Centrum Badania Opinii Społecznej opublikowane w 2019 w kontekście mentalności rozwodowej. Nowe wyzwania przyszłości w kontekście obciążeń psychicznych spowodowanych sytuacją ogólnoświatową, już teraz domagają się rewizji programów duszpasterskich w temacie małżeństwa i rodziny. Narastająca w świecie niepewność w obliczu pandemii i szerzących się konfliktów zbrojnych powoduje skutki w relacjach międzyludzkich. Naczelną zasadą prawa jest salus aminarum – zbawienie dusz. Ze względu na tę zasadę Prawodawca poleca, by świadczyć pomoc wiernym, którzy pragną zawrzeć małżeństwo. Zjawisko klerykalizmu, podejmowane dziś w dyskusjach, nie może w żaden sposób blokować wiernym świeckim dostępu do uczestnictwa w kapłańskim, prorockim i królewskim posłannictwie Chrystusa, bowiem są oni powołani do wypełnienia misji, jaką Bóg powierzył pełnić Kościołowi w świecie.

Keywords

PL

wskazania Amoris laetitiae; przygotowanie do małżeństwa; małżeństwo i rodzina

EN

indications of Amoris laetitia; preparation for marriage; marriage and the family

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Ius Matrimoniale
• Year: 2021
• Volume: 32
• Issue: 2
• Pages: 73-94

Dates

published

2021

Contributors

author

Emmanuela Elżbieta Sikorska

References

• Centrum Badania Opinii Społecznej, Stosunek Polaków do rozwodów, Komunikat z badań 7/2019, s. 1, w: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_007_19.PDF, [dostęp: 24.04.2021].
• Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgates, 25.01.1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
• Franciszek, Adhortacja Apostolska Amoris laetitia, 19.03.2016, Częstochowa 2016.
• Franciszek, Audiencja środowa, 17.03.2021, w: https://www.vaticannews.va/pl/papiez/news/2021-03/papiez-na-rozpoczecie-roku-rodziny-amoris-laetitia.html [dostęp: 26.04.2021].
• Franciszek, List Apostolski motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, zmieniający kanony Kodeksu prawa kanonicznego dotyczące spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa, 15.08.2015, Tarnów 2015.
• Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2020, w: http://www.iskk.pl/badania/roczniki-statystyczne [dostęp: 24.04.2021].
• Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego, 08.10.2019, Akta Konferencji Episkopatu Polski 31 (2019), s. 28-49.
• Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin, Warszawa 2003.
• Konferencja Episkopatu Polski, Formularze (nr 1-22) do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego, Akta Konferencji Episkopatu Polski 31 (2019), s. 50-93.
• Konferencja Episkopatu Polski, Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie, Warszawa 2009.
• Kongregacja ds. Biskupów, Instrukcja. Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła-29.06.2020, w: https://diecezja.waw.pl/7172 (dostęp: 27.04.2021).
• AMKW - Wydział duszpasterstwa dzieci i młodzieży Metropolitalnej Kurii Warszawskiej, Sprawozdania z lat 2018- 2021.
• AMKP - Referat katechetyczny Metropolitalnej Kurii Poznańskiej, Statystyka z lat 2019- 2020.
• Buttiglione R., Przyjacielska odpowiedź krytykom «Amoris Laetitia», tłum. M. Chojacki, Kraków 2018.
• Casey T., La forza della famiglia, w: «Amoris laetitia». Esortazione apostolica postsinodale sull’amore nella famiglia. Testo integralne e commento de «Civiltà Cattolica», Città del Vaticano 2016, s. 288-302.
• Dullak K., Przygotowanie bliższe do małżeństwa w świetle dokumentów różnych szczebli obowiązujących w wybranych diecezjach polskich, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 27 (2020), s. 527-543.
• Dzierżon G., Ewolucyjny charakter reform papieża Franciszka w prawie małżeńskim, Ius Matrimoniale 30 (2019), nr 1, s. 5-16.
• Fagliolo V., Commento al can. 1063 CIC, w: P.V. Pinto (red.), Commento al Codice di Diritto Canonico, Città del Vaticano 2001, s. 631-632.
• Fornés J., Komentarz do kan. 1065 KPK, w: P. Majer (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Kraków 2011, s. 787-788.
• Gądecki S., Pastoralne wskazania zwyczajnego synodu o powołaniu i misji rodziny w Kościele współczesnym, w: J. Krukowski, M. Sitarz, J. Gręźlikowski (red.), Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym i prawie polskim, Lublin 2017, s. 23-32.
• Góralski W., Adhortacja Apostolska Amoris laetitia papieża Franciszka, Płock 2016.
• Góralski W., Komentarz do kan. 1063 KPK, w: J. Krukowski (red.), Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, tom III/2, Poznań 2011, s. 259-261.
• Kamiński J., Przygotowanie do małżeństwa i życia w rodzinie w nauczaniu Kościoła Katolickiego, Roczniki Pastoralno-Katechetyczne 57 (2010), nr 2, s. 105-119.
• Kasprzak S., Odrębność psychologiczna nupturientów a budowanie wspólnoty w małżeństwie sakramentalnym, w: T. Płoski, J. Krzywkowska (red.), Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym, polskim i międzynarodowym, Olsztyn 2008, s. 109-126.
• Kwas P., Realizacja wskazań dotyczących przygotowania do małżeństwa i do życia w rodzinie zawartych w «Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin», Warszawskie Studia Pastoralne 12 (2010), s. 85-99.
• Majer P., Prace Konferencji Episkopatu Polski nad nową regulacją przygotowania do zawarcia małżeństwa kanonicznego (cz. I), Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 29 (2019), nr 32, s. 135-158.
• Majer P., Rozeznawanie przedmałżeńskie, w: S. Drzyżdżyk, M. Gilski (red.), Rozeznanie. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, Kraków 2019, s. 255- 282.
• Ndubueze Ejeh B., Preparazione matrimoniale tra magistero, normativa e pastorale, w: Diritto canonico e «Amoris laetitia», Città del Vaticano 2016, s. 49-69.
• Sadłoń W., Religijność studentów według własnej oceny, w: http://www.iskk.pl/images/stories/Instytut/ozdobne/sadlon_mlodziez.pdf [dostęp: 24.04.2021].
• Sosnowski A., Prowadzenie narzeczonych w procesie przygotowania do małżeństwa, w: P. Kroczek (red.), Droga do Amoris laetitia, Kraków 2017, s. 85-123.
• Syczewski T., Przygotowanie do życia w małżeństwie i rodzinie w uchwałach Drugiego Polskiego Synodu Plenarnego 1991-1999, w: T. Płoski, J. Krzywkowska (red.), Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym, polskim i międzynarodowym, Olsztyn 2008, s. 259-269.
• Wyszyński S., Dla starego człowieka i człowieczeństwa – idzie „nowe”, w: Idzie nowych ludzi plemię…. Wybór przemówień i rozważań, Poznań-Warszawa 1973.

Identifiers

DOI

10.21697/im.2021.32.02.04

Biblioteka Nauki

21150997