Coitus w rzymskim prawie małżeńskim

• Authors: Andrzej Sacher

Title variants

EN

Coitus in Roman marriage law

Abstracts

EN

The article entitled “Coitus in Roman marriage law” is devoted to the legal value that Roman law attributed to sexual intercourse between spouses – Roman citizens. The sources of Roman law with regard to the causal cause of marriage, the legal requirements for a Roman marriage with particular reference to the requirement for the nupturients to reach a certain age, are analysed. The Roman legislation that imposed an obligation on citizens to marry and produce offspring, inter alia for the implementation of the demographic plans of the Roman state, is then analysed. Finally, the conclusions and conclusion summarise the findings made on the issue.

PL

Artykuł zatytułowany „Coitus w rzymskim prawie małżeńskim” poświęcony jest wartości prawnej, jaką prawo rzymskie przypisywało obcowaniu płciowemu między małżonkami – obywatelami rzymskimi. Analizie poddano źródła prawa rzymskiego w zakresie przyczyny sprawczej zawarcia małżeństwa, wymogi prawne zawarcia małżeństwa rzymskiego ze szczególnym uwzględnieniem wymogu osiągnięcia przez nupturientów określonego wieku. Następnie analizowane jest ustawodawstwo rzymskie, które nakładało na obywateli obowiązek zawierania małżeństw i posiadania potomstwa, między innymi w celu realizacji planów demograficznych państwa rzymskiego. Wreszcie wnioski i konkluzja podsumowują ustalenia poczynione w tej kwestii.

Keywords

PL

małżeństwo w prawie rzymskim; definicja małżeństwa; konsensualizm; akt

EN

marriage in Roman law; definition of marriage; consensualism; marriage act (coitus); aims of Roman marriage; ancient Roman legislation

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Ius Matrimoniale
• Year: 2023
• Volume: 34
• Issue: 1
• Pages: 63-82

Dates

published

2023

Contributors

author

Andrzej Sacher

• https://orcid.org/0000000327770411

References

• Arystoteles, Topiki, w: Dzieła wszystkie, t. I, przeł. K. Leśniak, Warszawa 1990.
• Bruns G. (red.), Fontes Iuris Romani Antiqui, Friburgi in Brisgavia et Tubingae 1881.
• Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP . II promulgatus, 18.10.1990, AAS 82 (1990), s. 1034-1363; tekst polski: Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, Lublin 2002.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP . II promulgatus, 25.01.1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski: Kodeks Prawa Kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku. Stan prawny na dzień 18 maja 2022 roku . Zaktualizowany przekład na język polski, Poznań 2022.
• Izydor z Sewilli, O prawach, oprac. A. Dębiński, M. Jońca, Lublin 2021.
• Sacrosanctum Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio pastoralis de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 7.12.1965, AAS 58 (1966), s. 1025-1120; tekst polski: Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje . Tekst łacińsko-polski, Poznań 2008, s. 824-981.
• Krüger P. (red.), Corpus Iuris Civilis, vol. I-II, Berolini 1954-1963.
• Riccobono S. (red.), Fontes iuris Romani anteiustiniani, vol. I-III, Florentiae 1964. Rozwadowski W., Gai Institutiones . Instytucje Gajusa . Tekst i przekład, Poznań
• Burczak K., Quinque compilationes antiquae przykładem systematyki oraz współpracy ustawodawcy, sądów i uniwersytetu, Lublin 2020.
• Dębiński A., Kościół i prawo rzymskie, Lublin 2008.
• Dębiński A., Rzymskie prawo prywatne . Kompendium, Warszawa 2021. Helmholz R., The Spirit of Classical Canon Law, Athens-London 1996.
• Huber J., Der Ehekonsens im römisches Recht, Roma 1977.
• Insadowski H., Rzymskie prawo małżeńskie a chrześcijaństwo, Lublin 1935. Jońca M., Alieni iuris personae, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego. Podstawowe pojęcia, s. 26.
• Jońca M., Coitus, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego. Podstawowe pojęcia, s. 67-68.
• Jońca M., Procreatio, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego . Podstawowe pojęcia, s. 310-311.
• Jońca M., Sui iuris personae, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego . Podstawowe pojęcia, s. 359-360.
• Kaźmierski A., Przeszkoda braku wieku do zawarcia małżeństwa (kan . 1083 KPK) . Geneza, rozwój i praktyka określona w ustawodawstwie kościelnym i cywilnym, Wrocław 2015 (maszynopis).
• Kołacz-Chmiel M., Mulier honesta et laboriosa . Kobieta w rodzinie chłopskiej późnośredniowiecznej Małopolski, Lublin 2018.
• Niczyporuk P., Zawarcie małżeństwa „liberorum procreandorum causa” w prawie rzymskim, Zeszyty Prawnicze 14 (2014) nr 3, s. 193-220.
• Robleda O., El matrimonio en derecho Romano, Roma 1970.
• Rozwadowski W., Istota małżeństwa rzymskiego, Gdańskie Studia Prawnicze (2005), s. 773-784.
• Rozwadowski W., Małżeńskie stosunki majątkowe w prawie rzymskim . Rys historyczny, w: W. Uruszczak, P. Święcicka, A. Kremer, Leges Sapere . Studia i prace dedykowane profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, Kraków 2008, s. 471-483.
• Rozwadowski W., Manus mariti in the Light of Gaius’ Institutiones, w: Z. Służewska, J. Urbanik, Marriage: Ideal-Law-Practice . Proceedings of a Conference Held in Memory of Henryk Kupiszewski, Warsaw 2005, s. 161-174.
• Sitek B., Trwałość i nierozerwalność małżeństwa . Ze studium nad małżeństwem w prawie rzymskim, kanonicznym Kościoła katolickiego i polskim prawie cywilnym, Olsztyn 2022.
• Sobczak A., Czym jest chrześcijańskie małżeństwo? Istota chrześcijańskiego małżeństwa w świetle kanonistyki, Poznań 2002.
• Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2005. Stolarek D., Affectio maritalis, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego . Podstawowe pojęcia, s. 22-23.
• Stolarek D., Conubium, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego . Podstawowe pojęcia, s. 91-92.
• Stolarek D., Matrimonium, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego . Podstawowe pojęcia, s. 234.
• Stolarek D., Tutela, w: A. Dębiński, M. Jońca (red.), Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego . Podstawowe pojęcia, s. 374-375.
• Taubenschlag R., Rzymskie prawo prywatne na tle praw antycznych, Warszawa
• Treggiari S., Roman Marriage . Iusti coniuges From the Time of Cicero to the Time of Ulpian, Oxford 1993.
• Zabłocka M., Zmiany w ustawach małżeńskich Augusta za panowania dynastii Julijsko-Klaudyjskiej, Prawo Kanoniczne 30 (1987) nr 1-2, s. 151-178.
• Zabłocki J., Zgoda małżeńska w prawie rzymskim, w: E. Gajda, A. Sokala, Honeste vivere . Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Bojarskiego, Toruń , s. 303-312.
• Zubert B.W., Przeszkoda wieku do zaręczyn i małżeństwa w prawie rzymskim, w: B.W. Zubert, Pro iure et vita . Wybór pism, Lublin 2005, s. 29-38.

Identifiers

DOI

10.21697/im.2023.34.1.03

Biblioteka Nauki

21151068