Zabezpieczenie prawa nupturientów do intymności i ochrony dobrego imienia w trakcie bezpośredniego przygotowania do małżeństwa wg dekretu KEP z 8 października 2019 roku

• Authors: Tomasz Jakubiak

Title variants

EN

Protection of engaged couples’ right to privacy and a good reputation during their immediate preparation for marriage in the Roman Catholic Church, as enshrined in the Decree passed by the Conference of the Bishops of Poland on 8 October 2019

Abstracts

EN

Under the provisions of the General Decree of 8 October 2019 promulgated by the Conference of the Bishops of Poland, couples intending to marry in the Roman Catho- lic Church on the territory of the Republic of Poland are required to attend a premarital canonical and pastoral interview. This is done to prevent the invalid or illicit administration of the Sacrament of Matrimony. This article discusses the provisions of the Decree as regards the protection of couples’ right to privacy and a good reputation. It also offers priests conducting the premarital interview a series of suggestions (including courses of action not formally regulated in the particular provisions currently in force) affording a more effective means of protection for the rights of engaged couples as defined in Canon 220 of the Code of Canon Law of 1983, in situations when these rights may be restricted subject to the common good, the couple’s right to contract marriage (ius connubii), and the duties incumbent on the priest who is to determine whether they may contract a valid marriage under (can. 1066-1067). This is supplemented with a set of procedures the priest may decide to follow if he considers the proper performance of his duties as required by Canon Law may be incompatible with the full observation of the couple’s rights, and anticipates that he will have serious problems with drawing up a lawful and accurate premarital assessment report. (tłum. Teresa Bałuk-Ulewicz)

PL

Dla zapobieżenia nieważnemu i niegodziwemu zawieraniu małżeństw, narzeczeni przed wyrażeniem zgody małżeńskiej w Kościele katolickim na terenie Polski egzaminowani są zgodnie z normami promulgowanymi przez Konferencję Episkopatu Polski w Dekrecie ogólnym o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego z dn. 8 października 2019 roku W niniejszym artykule autor przeanalizował przepisy ogłoszone w przedmiotowym dekrecie pod kątem realizacji prawa nupturientów do zachowania własnej intymności i dobrego imienia. Ponadto wskazał duchownym przeprowadzającym egzamin przedślubny możliwe działania (w tym nieuregulowane wprost w obowiązującym prawie partykularnym), które pozwalają skuteczniej zabezpieczyć prawa nupturientów zapisane w kan. 220 KPK/83 wtedy, gdy podlegają one ograniczeniu ze względu na dobro wspólne, ius connubii przyszłych małżonków oraz obowiązek spoczywający na duszpasterzu rozeznającym zdatność nupturientów do zawarcia małżeństwa (kan. 1066-1067 KPK/83). Autor zaproponował również możliwe sposoby postępowania osób przeprowadzających egzamin, kiedy realizacja wspomnianych praw i obowiązków w trakcie spisywania protokołu przedślubnego zdaje się być nie do pogodzenia.

Keywords

PL

sakrament małżeństwa; przygotowanie bezpośrednie; prawa narzeczonych; dobre imię; intymność; małżeństwo

EN

marriage; sacrament of marriage; immediate preparation; good reputation; rights of the betrothed; privacy

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Ius Matrimoniale
• Year: 2023
• Volume: 34
• Issue: 2
• Pages: 47-77

Dates

published

2023

Contributors

author

Tomasz Jakubiak

• Akademia Katolicka w Warszawie

• https://orcid.org/000000034781686X

References

• Benedictus XVI, Adhortatio Apostolica Postsynodalis ad Episcopos Sacerdotes Consecratos Consecratasque necnon Christifideles laicos de Eucharistia vitae missionisque Ecclesiae fonte et culmine Sacramentum caritatis, 22.02.2007, AAS 99 (2007), s. 105-180.
• Gądecki S. Arcybiskup Metropolita Poznański Przewodniczący KEP,
• Oświadczenie w sprawie promulgacji Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski dotyczącego sporządzenia i modyfikacji aktu chrztu w związku z przy- sposobieniem, SEP – D/6.2-11, 19.06.2018, Akta Konferencji Episkopatu Polski 30 (2018), s. 47.
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2017.
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2018.
• Ioannes Paulus II, Constitutio apostolica de Romana Curia Pastor bonus, 28.06.1988, AAS 80 (1988), s. 841-923.
• Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2020, Warszawa 2020.
• Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2019, Warszawa 2019.
• Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2018, Warszawa 2018.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. 2, Poznań 2012.
• Ioannis Pauli II, Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, 18.10.1990, AAS 82 (1990), s. 1045-1363; tekst polski: Jan Paweł II, Kodeks kanonów Kościołów wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, Lublin 2002.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-319; Kodeks prawa kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku. Stan prawny na dzień 8 grudnia 2021 r. Zaktualizowany przekład na język polski, Akta Konferencji Episkopatu Polski 33 (2021), https://episkopat.pl/uaktualnione-tlumaczenie-polskie-kodeksu-prawa-kanonicznego-z-1983-roku/ [dostęp 12.03.2023 r.].
• Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski dotyczący sporządzania i modyfikacji aktu chrztu w związku z przysposobieniem z dn. 14 marca 2017 r., Akta Konferencji Episkopatu Polski 30 (2018), s. 46-47.
• Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego, 8.10.2019, Akta Konferencji Episkopatu Polski 31 (2019), s. 27-93.
• Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim, 13.03.2018,Akta Konferencji Episkopatu Polski 30 (2018), s. 31-46.
• Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin. Dokument został przyjęty podczas 322 Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie w dniu 1 maja 2003 r., Warszawa 2003.
• Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele Katolickim, 5.09.1989 r., Akta Konferencji Episkopatu Polski 1 (1998), s. 83-137.
• Mendyk M. Biskup Świdnicki, Instrukcja o kancelarii parafialnej, 24.05.2021 r. (ze strony diecezji świdnickiej). IV Synod Archidiecezji Warszawskiej, Instrukcja o prowadzeniu kancelarii parafialnej (Aneks 8), Warszawa 2003, s. 123-126.
• Papieska Rada ds. Rodziny, Vademecum dla spowiedników o niektórych zagadnie- niach moralnych dotyczących życia małżeńskiego, 12.02.1997, w: K. Lubowicki (red.), Posoborowe dokumenty Kościoła katolickiego o małżeństwie i rodzinie, t. 2, Kraków 1999, s. 438-459.
• Pius XII, Allocutio: Iis qui interfuerunt Conventui XIII Societatis internationa- lis «de Psychologie appliquée», Romae habito, nr II.2, 10.04.1958, AAS 50 (1958), s. 276-277 (265-291). English translation: „The Catholic Mind” 1958, nr 56/7-8, s. 353-368.
• Pontificium Consilium de Legum Textibus, Instructio servanda a Tribunalibus Dioecesanis et Interdioecesanis in pertractandis causis nullitatis matrimonii Dignitas Connubii, 25.01.2005, na stronie www: http://www.vatican.va/roman_ curia/pontifical_councils/intrptxt/documents/rc_pc_intrptxt_doc_20050125_ dignitas-connubii_lt.html [dostęp 20.03.2023 r.].
• Pontifical Council for Legislative Texts, Chiarimenti circa l’applicazione del can. 223 § 2 CIC, 8.12.2010, Communicationes 44 (2010), s. 280-281.
• Adamowicz L., Wady konsensusu, w: P. Majer, L. Adamowicz, Praktyczny komentarz do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego z dnia 8 października 2019 r., Sandomierz 2021, s. 154-232.
• Andrés D.J., Admission to the Novitiate, w: Á Marzoa, J. Miras, R. Rodriguez-Ocańa (red.), Exegetical Commentary on the Code of Canon Law, vol. 2/2, English language eds. E. Caparros, P. Lagges, Montreal – Chicago 2004, s. 1693-1709.
• Beal J.P., Compelling a Cleric to Seek a Psychological Evaluation Under Canonical Obedience, w: K.W. Vann, J.I. Donlon (red.), Roman Replies and CLSA Advisory Opinions 1996, Washington 1996, s. 64-68.
• Beal J.P., Diriment Impediments in General, w: J.P. Beal, J.A. Coriden, T.J. Green (red.), New Commentary on the Code of Canon Law, New York 2000, s. 1282-1325. Chiappetta L., Il Codice di diritto canonico. Commento giuridico-pastorale, t. 1, Bologna 2011.
• Dappa R., Instytucja zapowiedzi w aktualnym porządku prawnym Kościoła katolickiego w Polsce, Ius Matrimoniale 31 (2020) nr 1, s. 51-64. –75–
• Dzierżon G., Ewolucja doktryny oraz dyscypliny dotyczących przeszkody różności religii w kanonicznym porządku prawnym, Warszawa 2008.
• Dzierżon G., Niezdolność do zawarcia małżeństwa jako kategoria kanoniczna, Warszawa 2002.
• Girotti G., Penitenzieria Apostolica, w: Studium Romanae Rotae. Corpus Iuris Canonici III. Commento alla Pastor Bonus e alle norme sussidiarie della Curia Romana, a cura di P.V. Pinto, Città del Vaticano 2003, s. 168-172.
• Góralski W., Dzierżon G., Niezdolność konsensualna do zawarcia małżeństwa kanonicznego, Warszawa 2001.
• Góralski W., Pozytywny akt woli (kan. 1101 § 2 KPK) w świetle doktryny i orzecznictwa rotalnego, Prawo Kanoniczne 31 (2021) nr 2, s. 124-152.
• Henseler R., Meier D.M., Volk Gottes: Religioseninstitute, w: K. Lüdicke (red.), Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, t. 3, kan. 642.
• Jakubiak T., Problem ważności przyjęcia sakramentu święceń w prawie Kościoła katolickiego, Płock 2018.
• Jakubiak T., Procedury kanoniczne zmierzające do stwierdzenia stanu wolnego, Ius Matrimoniale 18 (24) 2013, s. 25-72.
• Jakubiak T., Przygotowanie bezpośrednie do małżeństwa a ochrona dobrego imienia i intymności nupturientów za obowiązywania instrukcji Konferencji Episkopatu Polski z 5 września 1989 roku, Roczniki Nauk Prawnych 32 (2022) nr 2, s. 149-167.
• Jakubiak T., The Catholic Church and a Person’s Right to Privacy and Protec- tion of His Good Reputation (tekst przekazany do druku w: Roczniki Nauk Prawnych).
• Kaslyn R.J., The Christian Faithful, w: J.P. Beal, J.A. Coriden, T.J. Green (red.), New Commentary on the Code of Canon Law, New York 2000, s. 245-290.
• Leszczyński G., Istotny element małżeństwa jako przedmiot symulacji częściowej (kan. 1101 § 2 KPK), Ius Matrimoniale 12 (18) (2007), s. 81-95.
• Lüdicke K., Przymus i bojaźń w kan. 1087 KPK z 1917 r. i w kan. 1103 KPK z 1983 r., Ius Matrimoniale 67 (1996) nr 1, s. 29-43.
• Majer P., Podstępne wprowadzenie w błąd (kan. 1098 KPK) jako wada zgody mał- żeńskiej, Prawo Kanoniczne 41 (1998) nr 1-2, s. 115-147.
• Majer P., Przeszkody i zakazy asystowania, w: P. Majer, L. Adamowicz, Praktyczny komentarz do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeń- stwa kanonicznego, z dnia 8 października 2019 r., Sandomierz 2021, s. 11-153.
• Naughton L., Vetitum and Entrance into Religious and/or Holy Orders, w: K.W. Vann, J.I. Donlon (red.), Roman Replies and CLSA Advisory Opinions 1995, Washington 1995, s. 42-43.
• Nowicka U., Biegły psycholog wobec tezy o niezdolności psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Analiza przypadku, Ius Matrimoniale 29 (2018) nr 2, s. 65-81.
• Pinto P.V., De omnium christifidelium obligationibus et iuribus, w: P.V. Pinto (red.), Commento al Codice di Diritto Canonico, Città del Vaticano 2001, s. 208-223.
• Rincón-Pérez T., Pastoral Care and the Prerequisites for the Celebration of Mar- riage, w: Á. Marzoa, J. Miras, R. Rodriguez-Ocańa, Exegetical Commentary on the Code of Canon Law, t. III/2, Montreal–Chicago 2004, s. 1110-1147.
• Stawniak H., Niezdolność do zawarcia małżeństwa (kan. 1095 KPK) w świetle przemówień papieskich do Roty Rzymskiej i nauki Kościoła, Prawo Kanoniczne 52 (2009) nr 3-4, s. 229-246.
• Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 1995.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, cz. II-II, q. 73, a. 2, c. 3, t. 18, przeł. Feliks Wojciech Bednarski, Londyn (rok nieznany).
• Urbanowska-Wójcińska D., Przymus i bojaźń w kanonicznym prawie małżeńskim a groźba w polskim prawie rodzinnym, Ius Matrimoniale 26 (2015) nr 4, s. 53-66. Wenz W., Kancelaria parafialna jako przestrzeń kościelnego posługiwania. Studium kanoniczno-pastoralne, Wrocław 2008.
• Woestman W.H., Psychic Qualities Required for Ordination and Psychological Testing, w: F.S. Pedone, J.I. Donlon (red.), Roman Replies and CLSA Advisory Opinions 2002, Washington 2002, s. 79-81.
• Żarkowski A., Sakrament pojednania i pokuty w przygotowaniu do zawarcia małżeństwa sakramentalnego, Ius Matrimoniale 30 (2019) nr 1, s. 77-91.

Identifiers

DOI

10.21697/im.2023.34.2.03

Biblioteka Nauki

27316705