Kwestionowanie legitymacji prawa jako forma ochrony godności człowieka i obywatela

• Authors: MARCIN KONARSKI

Title variants

EN

Challenging the legitimacy of the law as a form of protection of the dignity of man and citizen

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

This article is about the behavior patterns that challenge the legitimacy of the law. e analysis focuses on the basic forms of questioning the le- gitimacy of such rights namely the right to resistance, civil disobedience and revolution. e considerations made in this article are designed to synthetic analysis of the issues related to the questioning of state power by the citizens. e questions which are the subject of the following scientic reection of an academic nature can be examined from the point of view of dierent branches of science. ey are intensely analyzed on the ground of philosophy of history, political and economic history, political science, and many others. What seems obvious, in this paper emphasis is put on the subject of study of the law. e rights to resistance, civil disobedience and revolution as forms of challenging the legitimacy of the law are insuciently elaborated on in the science of the law and constitute a research area which few representatives of jurisprudence have the courage to step into. Typically, the aforementioned issues are raised in the science of the constitutional law however in a clearly insucient way. For centuries, problems related to challenging the legitimacy of the law have been the subject of interest of the philosophy of the law and it is mainly there where we can nd both questions and answers related to the binding force of the law as a system of norms of behaviour of particular importance. e following considerations are aimed at indicating basic theses to be coped with by a modern researcher focused on these socio-legal phenomena. Secondly, the following scientic reections onto the forms of challenging the legitimacy of the law stimulate further research onto the area which should denitely be carried out due to its importance and nature, as well as meaning in the context of problems we face in modern times. 

EN

This article is about the behavior patterns that challenge the legitimacy of the law. e analysis focuses on the basic forms of questioning the le- gitimacy of such rights namely the right to resistance, civil disobedience and revolution. e considerations made in this article are designed to synthetic analysis of the issues related to the questioning of state power by the citizens. e questions which are the subject of the following scientic reection of an academic nature can be examined from the point of view of dierent branches of science. ey are intensely analyzed on the ground of philosophy of history, political and economic history, political science, and many others. What seems obvious, in this paper emphasis is put on the subject of study of the law. e rights to resistance, civil disobedience and revolution as forms of challenging the legitimacy of the law are insuciently elaborated on in the science of the law and constitute a research area which few representatives of jurisprudence have the courage to step into. Typically, the aforementioned issues are raised in the science of the constitutional law however in a clearly insucient way. For centuries, problems related to challenging the legitimacy of the law have been the subject of interest of the philosophy of the law and it is mainly there where we can nd both questions and answers related to the binding force of the law as a system of norms of behaviour of particular importance. e following considerations are aimed at indicating basic theses to be coped with by a modern researcher focused on these socio-legal phenomena. Secondly, the following scientic reections onto the forms of challenging the legitimacy of the law stimulate further research onto the area which should denitely be carried out due to its importance and nature, as well as meaning in the context of problems we face in modern times. 

Keywords

PL

człowiek; obywatel; godność; ochrona; osoba ludzka; prawa człowieka; prawo do oporu; nieposłuszeństwo; człowiek; obywatel; godność; ochrona; osoba ludzka; prawa człowieka; prawo do oporu; nieposłuszeństwo

EN

human rights; forms of questioning the legitimacy of the law; right to resistance; civil disobedience; revolution

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2015
• Volume: 58
• Issue: 3
• Pages: 153-175

Dates

published

2017-01-18

Contributors

author

MARCIN KONARSKI

References

• Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996;
• Barwicka A., Prawo do oporu w świetle silva rerum z okresu po rokoszu Lubomirskiego, [w:] M. Markiewicz, E. Opaliński, R. Skowron (red.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010;
• Baszkiewicz J., Rousseau, Mirabeau, Robespierre. Trzy portrety z epoki Wielkiej Rewolucji Francuskiej, Warszawa 1988;
• Baszkiewicz J., Maksymilian Robespierre, Wrocław 1989;
• Baszkiewicz J., Francuzi 1789 – 1794. Studium świadomości rewolucyjnej, Warszawa 1989;
• Baszkiewicz J., Ciągłość i zmiana w kulturze politycznej okresu rewolucji: przykład rewolucji francuskiej [w:] J. Baszkiewicz, Państwo. Rewolucja. Kultura polityczna, Poznań 2009;
• Baszkiewicz J., Z zagadnień nowożytnej koncepcji prawa do oporu [w:] J. Baszkiewicz, Państwo. Rewolucja. Kultura polityczna, Poznań 2009;
• Berman H.J., Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej,Warszawa 1995;
• Breczko J., Wprowadzenie [w:] M. Konarski, M. Wielec, M. Woch (red.), Prawa człowieka w państwie, Warszawa 2014;
• Brożek B., Normatywność prawa, Warszawa 2012;
• Chmaj M., Żmigrodzki M., Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996;
• Cohen C., Civil Disobedience and The Law, „Rutgers Law Review” 1966, vol. 21;
• Donough F., Opposition and resistance in Nazi Germany, Cambridge 2005;
• Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998;
• Dworkin R., Imperium prawa, Warszawa 2006;
• Dyjakowska M., Subsydiarne stosowanie prawa rzymskiego w Polsce przedrozbiorowej na przykładzie zbrodni obrazy majestatu, [w:] Teka Komisji Prawniczej-OL PAN 2012, Lublin 2012;
• Ehrlich S., Wiążące wzory zachowania. Rzecz o wielości systemów norm, Warszawa 1995;
• Ehrlich S., Norma, grupa, organizacja, Warszawa 1998;
• Grzybowski K., Demokracja francuska, Kraków 1947;
• Haksar V., The Right To Civil Disobedience, „Osgoode Hall Journal” 2003, vol. 41;
• Hart H.L.A., Pojęcie prawa, Warszawa 1998;
• Horn C., Naruszalna i nienaruszalna godność ludzka: próba wyjaśnienia, [w:] „Przegląd Filozoficzno – Literacki” 2012, nr 1-2;
• Jaworski I., Zarys powszechnej historii państwa i prawa, Warszawa 1996;
• Jouvenel B., Traktat o władzy, Warszawa 2013;
• Kaczmarczyk M.R., Nieposłuszeństwo obywatelskie a pojęcie prawa, Warszawa 2010;
• Kant I., Metafizyczne podstawy nauki prawa, Kęty 2006;
• Konarski M., Woch M., Siła i przemoc jako atrybut władzy państwowej [w:] M. Konarski, M. Wielec, M. Woch (red.), Prawa człowieka w państwie, Warszawa 2014;
• Kość A., Podstawy filozofii prawa, Lublin 1998;
• Lipowicz I., Godność ludzka w świetle prawa administracyjnego, [w:] „Przegląd Filozoficzno – Literacki” 2012, nr 1-2;
• Mohl R., Encyklopedia umiejętności politycznych, Warszawa 2003;
• Oniszczuk J., Prawo do oporu i Radbrucha wizja nieposłuszeństwa obywateli. Opór jako odtworzenie nowoczesnej polis [w:] Nieprzeciętność. Dylemat wolności, M. Szyszkowska, A. Rossmanith (red.), Warszawa 2013;
• Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji, Warszawa 1985;
• Przyborowska – Klimczak A., Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, Lublin 1998;
• Sabl A., Looking Forward to Justice: Rawlsian Civil Disobedience and its Non-Rawlsian Lessons, „The Journal of Political Philosophy” 2001, vol. 9;
• Sawczuk M., Naruszenie podstawowych prawa człowieka (na przykładzie prawa do wysłuchania), [w:] H. Zięba – Załucka (red.), Prawa i wolności obywatelskie w procesie transformacji ustrojowej. Materiały z Międzynarodowej Konferencji Naukowej (Sieniawa 22-23 kwietnia 1996), Rzeszów 1997;
• Sawczuk M., Naruszenie prawa do wysłuchania podstawą skargi konstytucyjnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Vol. XLIV, Sectio G, 1997;
• Sawczuk M., Konarski M., Nowaczyński B., W poszukiwaniu mocy wiążącej prawa [w:] Abiit non obiit. Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa, A. Dębiński, P. Stanisz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W. Sz. Staszewski, A. Szarek – Zwijacz, M. Wójcik (red.), Lublin 2013;
• Schlesinger S.R., Civil Disobedience: The Problem of Selective Obedience to Law, „Hastings Constitutional Law Quarterly” 1976, vol. 3;
• Scott J., Władza, Warszawa 2006;
• Sczaniecki M., Wybór źródeł do historii państwa i prawa w dobie nowożytnej, Warszawa 1996;
• Sidman L.M., On Constitutional Disobedience, „Georgetown Public Law and Legal Research Paper” 2012, no. 12;
• Sobotka R., Opór władcom w świetle Roczników Jana Długosza, [w:] M. Markiewicz, E. Opaliński, R. Skowron (red.), Król a prawo stanów do oporu, Kraków 2010;
• Spencer H., Jednostka wobec państwa, Warszawa 2002;
• Waluszko J., Protesty przeciwko budowie Elektrowni Jądrowej Żarnowiec w latach 1985 – 1990, Gdańsk 2013;
• Zajadło J., Formuła Radbrucha, Gdańsk 2001;
• Zientara B., Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 1994.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2015.58.3.08