Od reguł monastycznych do konstytucji zakonnych

• Authors: BOŻENA SZEWCZUL

Title variants

EN

From monastic rules to religious constitution

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym zamiarem autorki artykułu jest ukazanie istoty i znaczenia konstytucji zakonnych, a tym samym przywrócenie właściwego im miejsca we współczesnym życiu zakonnym oraz należnego szacunku i docenienia ich wartości przez zakonników. Dlatego punktem wyjścia było dla niej odwołanie się do pierwszych uregulowań życia poświęconego Bogu w Kościele katolickim, czyli do reguł monastycznych, oraz uznania, a nawet kultu,  jakim otaczali ich mnisi pachomiańscy, bazyliańscy, augustiańscy i benedyktyńscy, a także bracia mniejsi św. Franciszka z Asyżu. Z badań autorki wynika, że dawne reguły oraz współczesne konstytucje zakonne, które są ich kontynuacją, zasługują na uznanie. Są one mocno związane z Pismem Świętym,  m.in. ukazując wierny sposób naśladowania Chrystusa, a także zawierają duchowość założyciela instytutu zakonnego, która wynika z charyzmatu udzielonego mu przez Ducha Świętego dla dobra członków instytutu i całego Kościoła. Przynależność do konkretnego instytutu wymaga zachowania i rozwijania myśli oraz zamiarów założyciela,  czyli tzw. dziedzictwa duchowego, które można poznać głównie dzięki lekturze pozostawionych przez niego konstytucji.

EN

Main intention of the Author’s article is showing the essence and meaning of the religious constitution, and restore their proper position in modern religious life, as well as due respect and appreciation of their value by the religious. Therefore the starting point for her was referring to first norms of life dedicated to God in the Catholic Church, that is to monastic rules, and regard, or even cult, which was shown by Pachomian, Basilian, Augustinian, Benedictine monks, as well as St Franciscan Minor Brothers. Author’s research shows, that old rules as well as modern religious constitutions - which are their continuation - deserve the respect. They are strongly related to the Sacred Scriptures, for instance showing faithful way of following Christ, and also including spirituality of the religious institute founder, which results from charisma given by the Holy Ghost for the benefit of the institute members, and the whole Church. Membership of the specific institution requires keeping and developing thoughts, as well as the intentions of the founder, that is so called spiritual inheritance, which can be generally learnt due to the reading of  the constitutions left by him.

Keywords

PL

Pismo Święte; reguły monastyczne; konstytucje zakonne; założyciel zakonu; charyzmat założyciela; Pismo Święte; reguły monastyczne; konstytucje zakonne; założyciel zakonu; charyzmat założyciela

EN

Sacred Scriptures; monastic rules; religious constitutions; order founder; founder’s charisma

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2017
• Volume: 60
• Issue: 1
• Pages: 35-61

Dates

published

2017-04-15

Contributors

author

BOŻENA SZEWCZUL

References

• ŹRÓDŁA:
• Apoftegmaty ojców pustyni. t. 2. Kolekcja systematyczna. Źródła monastyczne (przekład M. Kozera, bibliografia i red. M. Starowieyski), t. 9, Kraków 1995.
• Apoftegmaty ojców pustyni. t. 4, Kolekcja Źródła monastyczne (przekład M. Borkowska. E. Dąbrowska, M. Pawluk), t. 64, Tyniec 2013.
• ARCH. CIVC-SVA, Positio 13087/13, marzo 1889, Sommario, nr I, Voto del R.P. Tommaso da Forli, s. 1.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Pallottinum 1984.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (Biblia Tysiąclecia, Poznań-Warszawa 19803.
• SACRA CONGREGATIO EPISCOPORUM ET REGULARIUM, Normae, secundum quas S. Congr. Episcoporum et Regularium procedere solet in approbandis novis institutis votorum simplicium, 28 iunii 1901, w: T.
• SCHAEFER, De religiosis ad normam Codicis Iuris Canonici, Roma 19474, s. 1102-1134; także w: E. SASTRE SANTOS, El ordenamiento de los institutos de votos simples según las Normae de la Santa Sede (1854-1958), Roma-Madrid 1993, Apéndice documental, nr 57, s. 266-299.
• SOBÓR LATERAŃSKI II (1139), Kanon 9. Niech mnisi i kanonicy regularni nie studiują prawa świeckiego ani medycyny, w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. II (869-1312) Kraków 2003, s. 147, przypis 17.
• SOBÓR LATERAŃSKI IV (1215), Konstytucja 13. O zakazie tworzenia nowych zakonów, w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, t. II (869-1312) Kraków 2003, s. s. 251
• SOBÓR WATYKAŃSKI II, Dekret o przystosowanej do współczesności odnowie życia zakonnego «Perfectae caritatis», w: SOBÓR WATYKAŃSKI II, Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 259-275.
• ŚW. ATANAZY ALEKSANDRYJSKI, Żywot św. Antoniego. Św. Antoni Pustelnik. Pisma, (przekł. Z. Brzozowska i inni), Warszawa 1987;
• ŚW. AUGUSTYN, Reguła (Ordo monasterii i Praeceptum), przekł. M. Starowiejski, w: Źródła monastyczne, t. 27, Tyniec 2002, s. 149-168.
• ŚW. BENEDYKT Z NURSJI, Reguła, (przekład A. Świderkówna), Tyniec 19972.
• ŚW. FRANCISZEK Z ASYŻU, Reguła zatwierdzona (1223 r.), w: Pisma św. Franciszka z Asyżu (przetłumaczył o. K. Ambrożkiewicz), Warszawa, 19903, s. 86-98.
• ŚW. FRANCISZEK Z ASYŻU, Testament 14-15, w: Pisma św. Franciszka z Asyżu (przetłumaczył o. K. Ambrożkiewicz), Warszawa, 19903, s. 124-127.
• LITERATURA:
• BIANCHI L., La spiritualità del lavoro in alchuni antichi testi monastici, w:
• AA.VV., «La grazia di lavorare». Lavoro, vita consacrata, francescanesimo, (a cura di P. Martinelli e M. Melone), Bologna 2015, s. 301-319.
• BORKOWSKA M., Białe i bure. Historia życia monastycznego w dużym skrócie, Kraków 2005.
• BOSCO V., La Regola di vita. Oltre l’osservanza, Milano 1987.
• BROVETTO C., S. Antonio abate, il Grande, Vita Religiosa 4(1968), s. 251-252.
• CABRA P.G., Essere religiosi oggi, Brescia 1980.
• CABRA P.G., L’organizzazione degli istituti, w: AA.VV., Vita consacrata, un dono del Signiore alla sua Chiesa, Torino 1993.
• CABRA P.G., Riproporre lo stile della «vita degli apostoli» (Lineamenta nr 9), Vita Consacrata 29(1993), s. 701-702.
• CALATI B., S. Regola e tradizione, Vita Monastica 12(1958), s. 51.
• CATTANA V., S. Benedetto, Vita Religiosa, 4(1968), s. 42.
• CIARDI F., Unità e molteplicità delle esperienze di vita consacrata nel dinamismo storico della Chiesa, w: AA.VV., Vita consacrata, un dono del Signiore alla sua Chiesa, Torino 1993.
• CLAUDE M., Pratica della Regola di San Benedetto, Milano 2009.
• COLOMBÁS G. M., Asceti e ascete, Dizionario degli Istituti di Perfezione, Roma 1974, vol. I, col. 917-924.
• COLOMBÁS G.M., Il monachesimo delle origini, Milano 1984.
• CONTI M., Regola Francescana, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. VII, Roma 1983, col. 1471-1487.
• CREMASCHI L. (red.), Pacomio e i suoi discepoli. Regole e scritti, Magnano 1988.
• CREYTENS R., Costituzioni domenicane, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. III, Roma 1976, col. 183.
• DATTRINO L., Il primo monachesimo, Roma 1984.
• DE LORENZI L., La preghiera, anima dell’Evangelo, w: La preghiera nella Bibbia e nella tradizione patristica e monastica (collaborator C. Vagaggini, G. Penco), s. 103-262.
• DE PAOLI V., Conferenze spirituali alle Figlie della Carità, Roma 1980.
• DE VOGÜÉ A., Il monachesimo antico, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. X, Roma 2003, col. 288.
• DE VOGÜÉ A., Regola. I. Visione generale fiflologico-storica delle regole e costituzioni religiose. 2. In Occidente, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. VII, col. 1414-1429.
• DE VOGÜÉ A., Sguardi sul monachesimo, Bologna 2006.
• GOBRY I., Storia del monachesimo. Le origini orientali da sant’Antonio a san Basilio. Il radicamento In Occidente: da san Martino a san Benedetto, vol. 1, Roma 1991.
• GRIBOMONT J., I. Visione generale fiflologico-storica delle regole e costituzioni religiose. I. Antichità, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. VII, col. 1413.
• GRÜN A., Ludzi prowadzić – budzić życie. Co ma do powiedzenia Reguła św. Benedykta tym, którzy zajmują kierownicze stanowiska, Warszawa 2001.
• IHNATOWICZ J., Najstarsze formy życia konsekrowanego i ich rola w Kościele dzisiaj, w: T. Rusiecki (red.), Vita consecrata. Życie ofiarowane Bogu i ludziom, Kielce 2002, s. 11-60.
• KNOWLES D., Il monachesimo cristiano, Milano 1969.
• LENTINI A., S. Benedetto. La Regola, Montecassino 1947.
• LIGABUE L., La testimonianza escatologica della vita religiosa, Roma 1968, s. 117-120.
• LÓPEZ AMAT A., La vita consacrata. Le varie forme dalle origini ad oggi, Roma 1991.
• LOZANO J.M., La comunità pacomiana dalla comunione all’istituzione, Claretianum 15(1975), s. 259.
• MACCA V., Le «Regole» nel rinnovamento della vita religiosa, Informationes SCRIS, 1(1983), s. 88-97.
• PENCO G., Il monachesimo nell’antichità e nell’alto medioevo, Vita Consacrata 20(1984), s. 790-801.
• PICASSO G., Il rinnovamento delle costituzioni nella storia, Informationes SCRIS 9/1(1983), s. 17.
• PRICOCO S., Il monachesimo, Roma-Bari 2003
• PRICOCO S., Il monachesimo, Roma-Bari 2003.
• PRICOCO S., La Regola di san Benedetto e le Regole dei Padri (a cura di S. Pricoco), Milano 1995, s. IX-LIV.
• PRICOCO S., La Regola di san Benedetto e le Regole dei Padri, Milano 1995.
• RAVASI L., Nuovo Codice, nuove costituzioni, nuovo direttorio, in: Il nuovo diritto dei religiosi, Roma 1984, s. 233-245.
• ROCCA G., Approvazione di regole e costituzioni, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. VII, col. 1440.
• ROCCA G., Regola. VI, Le «costituzioni» delle congregazioni moderne, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. VII, col. 1437-1438.
• ROCCA G., Regola. VI, Le «costituzioni» delle congregazioni moderne, Dizionario degli Istituti di Perfezione, vol. VII, col. 1437-1438.
• RUEDA B., Per un ritiro in apertura di un capitolo generale, Vita Consacrata 22(1986), s. 36.
• SCHUSTER A.I., Storia di san Benedetto e dei suoi tempi, Milano 1946.
• TRAPÈ A., S. Agostino, Vita Religiosa 3(1967), s. 524.
• TURBESSI G., Ascetismo e monachesimo in s. Benedetto, Roma 1965.
• TURBESSI G., Introduzione allo studio delle antiche regole, Vita Religiosa 4(1968), s. 151.
• TURBESSI G., Prefigurazioni bibliche e fondamentali della vita religiosa, w: AA.VV., Per una presenza viva dei religiosi nella Chiesa e nel mondo, Torino-Leumann 1970, a cura di A. Favale, s. 182-228.
• TURBESSI G., Regole monastiche antiche, Roma 1974.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2017.60.1.03