Nieważność aktu prawnego dokonanego pod wpływem przymusu (kan. 125 § 1 KPK)

• Authors: GINTER DZIERŻON

Title variants

EN

Invalidity of a juridic act placed out of force (can. 125 § 1 CIC)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

 Z przeprowadzonych analiz nad treścią kan. 125 § 1 KPK wynika, iż pryncypium skodyfikowane w tej regulacji pochodzi z prawa naturalnego. „Ratio legis” tej zasady wynika z faktu, iż zastosowany przez sprawcę przymus sprzeciwia się pryncypialnej zasadzie miłości, godzi w godność osoby ludzkiej naruszając jej fundamentalne prawo do wolności decyzyjnej. Cechami charakterystycznymi mechanizmów ujętych w tej normie są: po pierwsze, działanie fizyczne skierowanie bezpośrednie na ciało ofiary; po drugie, brak możliwości podjęcia aktu ludzkiego; po trzecie, działanie zmierzające do kategorycznego ograniczenia wolności wyboru ofiary, czego skutkiem jest niezaistnienie aktu prawnego. Zdaniem autora, zasada określona w kan. 125 § 1 KPK jest oczywistością, dlatego nie widzi on potrzeby jej kodyfikacji. W jego przekonaniu, uczyniono to jednak ze względu na to, aby nie było wątpliwości do wyartykułowanych skutków jakie wywołuje przymus fizyczny w przypadku wystąpienia hipotezy określonej w tym kanonie.

EN

The analyses of the content of can. 125 § 1 CIC proves that the principle codified in this regulation originates from natural law. “Ratio legis” of this law results from the fact that the force used by a violator stands in opposition to the principled rule of love and undermines the dignity of a human person by violating the fundamental right to freedom of will. Characteristic features of the mechanisms described in this norm are: firstly, physical force inflicted on a person’s body; secondly, lack of possibility to perform a human act; thirdly, actions intended to explicitly restrain one’s freedom of will, as a result of which a juridic act is considered as never to have taken place. The author’s opinion is that the regulation included in can. 125 § 1 CIC is obvious and therefore no codification should be necessary. He believes that the norm was codified so that there would be no doubts concerning the articulated results of physical force in the case of a hypothesis described in this canon.

Keywords

PL

akt prawny; przymus; niezaistnienie aktu prawnego; akt prawny; przymus; niezaistnienie aktu prawnego

EN

juridic act; force; invalidity of a juridic act

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2017
• Volume: 60
• Issue: 4
• Pages: 3-13

Dates

published

2018-10-07

Contributors

author

GINTER DZIERŻON

References

• Źródła
• Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus-18.10.1990, AAS 82 (1990), s. 1045-1363; Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, tłum. L. Adamowicz, M. Dyjakowska, Lublin 2002.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus-25.01.1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski, Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
• Codex Iuris Canonici Pii X Maximi iussu digestus Benediicti Papae XV auctoritatae promulgatus-25.01.1917, AAS 9 (1917), pars II, s. 1-593.
• PIUS XII, Litterae Apostolicae motu proprio datae Cleri sanctitate-2.06. 1957, AAS 39 (1957), s. 433-463.
• PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI RECOGNOSCENDO, Coetus Studii «De personis phisicis et moralibus». Sesssio IV, Communicationes 21 (1989), s. 137-164.
• Opracowania
• AYMANS W., MÖRSDORF K., Kanonisches Recht, t. 1, Padeborn – München – Wien – Zürich 1991.
• DE PAOLIS V., D’AURIA A., Le norme generali di Diritto Canonico. Commento al Codice di Diritto Canonico, Roma 2008.
• CHIAPPETTA L., Il Codice di Diritto Canonico, t., 1, Roma 1996.
• DOSSETTI G., La violenza nel matrimonio in diritto canonico, Milano 19982.
• DZIERŻON G., Niezdolność do zawarcia małżeństwa jako kategoria kanoniczna, Warszawa 2002.
• FALCHI F., Violenza (en el acto jurídico), w: Diccionario general de derecho canónico, red. J. OTADUY, A. VIANA, J. SEDANO, t. 7, Pamplona 2012, s. 918.
• LITEWSKI W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998.
• MICHIELS G., Principia generalia de personis in Ecclesia, Parissis-Tornaci-Romae 19552.
• MOLANO E., Commento al can. 125 CIC, w: Codice di Diritto Canonico e le leggi complementa, red. J. ARRIETA, Roma 2007, s. 139-140.
• NAVARRETE U., La „vis vel metus”, difetto e vizio del consenso, w: La „vis vel metus” nel consenso matrimoniale canonico (can. 1103), Città del Vaticano 2006, s. 11-31.
• PREE H., Allgemeine Normen, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. K. LÜDICKE, t. 1, Essen 1985, ad 125.
• REDAELLI C., Commento al can. 125 CIC, w: Codice di diritto canonico commnetato, Milano 20174, s. 173 - 174.
• REGATILLO E., Institutiones iuris canonici, Santander 1961.
• REHLIS T., Vis, w: Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego. Podstawowe pojęcia, red. A. DĘBIŃSKI, M. JOŃCA, Warszawa 2016, s. 388.
• ROBLEDA O., La nulidad del acto jurídico, Roma 1964.
• SOBAŃSKI R., Komentarz do kan. 125 KPK, w: J. KRUKOWSKI, R. SOBAŃSKI, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1, Poznań 2003, s. 204 - 206.
• STANKIEWICZ A., Vizi della volontà: la violenza (can. 125 §§ 1- 2 CIC) e la „condicio sine qua non” (can.126 CIC), w: L’atto giuridico nel diritto canonico, Città del Vaticano 2002, s. 185-200.
• THÉRIAULT M., Comento al can. 125 CIC, w: Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, red. A. MARZOA, J. MIRAS, R. RODRÍGUEZ – OCAÑA, t. 1, Pamplona 1996, s. 825-827.
• URRUTIA F., De normis generalibus. Adnotationes in Codicem: Liber I, Romae 1983.
• WERNZ F., VIDAL P., Ius Canonicum, t. 2, Romae 1923.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2017.60.4.01