Wpływ błędu i ignorancji co do istoty aktu prawnego na jego nieważność (kan. 126 KPK)

• Authors: KS. GINTER DZIERŻON

Title variants

EN

The impact of error and ignorance about the substance of a legal act on its invalidity(can. 126 CIC)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W prezentowanym artykule przedmiotem uwagi Autora stała się interpretacja kan. 126 KPK dotyczącego wpływu błędu i ignorancji co do istoty aktu prawnego na jego nieważność. Wykazał on, iż błąd i ignorancja są autonomicznymi wadami aktu prawnego. W zakończeniu opracowania polemizując z poglądem Winfrieda Aymansa i Klausa Mörsdorfa stojącymi na stanowsiku, iż pomiędzy kan. 125 § 2 KPK w którym skodyfikowano wpływ podstępu i bojaźni na ważność aktu prawnego i kan. 126 KPK istnieje pewien brak równowagi wyraził on pogląd, iż takie twierdzenie jest nieuprawnione. Zdaniem Autora o skodyfikowaniu tych zasad zadecydowaly inne racje. Twierdzi on, iż w kan. 125 § 2 KPK prawodawca stworzył możłiwość rozwiązania aktu, ponieważ uznał, że w tym wypadku została naruszona zasada sprawiedliwości. Tym sposobem pragnie on chronić tych, którzy zostali pokrzywdzeni. W opinii Autora, inny powód zadecydował natomiast o wprowadzeniu zasady skodyfkowanej w kan. 126 KPK. W tym wypadku zadecydowały o tym racje teoretycznoprawne o podłożu ontologicznym w rozumieniu filozoficznym arystotelesowsko-tomistycznym. W jego przekonaniu, zniekształcenie przedmiotu aktu w jego elementach istotnych będące następstwem błędu (ignorancji) substancjalnego z natury rzeczy nie może generować innych następstw, jak tylko nieważność aktu prawnego.

EN

In the presented article, the author’s attention has become the interpretation of can. 126 CIC regarding the influence of error and ignorance about the substance of a legal act on its invalidity. He proved that error and ignorance are autonomous flaws of a legal act. In the final part of his study, arguing against the views of WinfriedAymans and KlausMörsdorf who believed that there is a certain kind of imbalance between can. 125 §2 CIC (in which the impact of deceit and fear on the validity of a legal act was codified) and can. 126 CIC, he expressed the opinion that such a claim is unjustified. According to the author, other reasons were decisive for codifying these principles. He claims that in can. 125 §2 CIC the legislator created an option of dissolving the act because he considered that in this case the principle of justice was violated. In this way, he aimed to protect those who have been harmed. The author’s opinion is that the introduction of the principle codified in can. 126 CL was determined by other reasons, namely theoretical-legal reasons of ontological basis in the Aristotelian-Thomisticphilosophical sense. In his opinion, the distortion of the subject matter of an act in its essential elements resulting from a substantial error (ignorance) by nature cannot generate consequences other than the invalidity of a legal act.

Keywords

PL

błąd substancjalny; błąd akcydentalny; akt prawny; nieważność aktu prawnego; błąd substancjalny; błąd akcydentalny; akt prawny; nieważność aktu prawnego

EN

substantial error; accidental error; legal act; invalidity of a legal act

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2018
• Volume: 61
• Issue: 1
• Pages: 3-14

Dates

published

2018-04-16

Contributors

author

KS. GINTER DZIERŻON

• Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus-25.01.1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski, Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
• Codex Iuris Canonici Pii X Maximi iussu digestus Benediicti Papae XV auctoritatae promulgatus-25.01.1917, AAS 9 (1917), pars II, s. 1-593.
• Corpus Iuris Civilis, ed. L. H. de la Ponte, Lion 1558-1560.
• ARRIETA J. I., Commento al can. 126 CIC, w: Codice di diritto canonico comentato e leggi complementari, red. J. I. ARRIETA, Roma 2014, s. 140.
• AYMANS W., MÖRSDORF K., Kanonisches Recht, t. 1, Padeborn-München- Wien-Zürich 1991.
• BAURA E., Lezioni di diritto canonico. Parte generale, tłum. G. COMOTTI, Venezia 2010.
• DE PAOLIS V., D’AURIA A., Le norme generali di Diritto Canonico. Commento al Codice di Diritto Canonico, Roma 2008.
• FALCHI F., I vizi della volontà: l’errore (can. 126 CIC) ed il dolo (can. 125 § 2 CIC), w: L’atto giuridico nel diritto canonico, Città del Vaticano 2002, s. 215-225.
• GARCÍA MARTÍN J., Le norme generali del Codex Iuris Canonici, Roma 1999.
• MOSCARELLO G., «Error qui versetur circa id quod substantiam Artus constituit» (can. 126). Studio storico-giuridico, Roma 2001.
• MICHIELS G., Principia generalia de personis in Ecclesia, Parisiis-Tornaci-Romae 1955.
• PINTO P. V., De normis generalibus, w: Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P. V. PINTO, Città del Vaticano 2001, s. 1-109.
• PREE H., Acto jurídico, w: Diccionario general de derecho canónico, red. J. OTADUY, A. VIANA, J. SEDANO, t. 1, Pamplona 2012, s. 169-179.
• PREE H., Allgemeine Normen, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. K. LÜDICKE, t. 1, Essen 1985, ad. 126.
• REDAELLI C., Commento al can. 126 CIC, w: Codice di diritto canonico commentato, Milano 2017, s. 173-175.
• SOBAŃSKI R., Komentarz do kan. 142 KPK, w: J. KRUKOWSKI, R. SOBAŃSKI, Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 1, Poznań 2003, s. 206.
• THÈRIAULT M., Comento al can. 126 CIC, w: Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, red. A. MARZOA, J. MIRAS, R. RODRÍGUEZ- OCAÑA, t. 1, Pamplona 1996, s. 878-879.
• WERNZ P., VIDAL P., Ius canonicum, t. 2, Romae 1923.
• LITEWSKI W., Słownik encyklopedyczny prawa rzymskiego, Kraków 1998.
• RELACZYK I., Ignorantia iuris/error iuris, w: Leksykon tradycji rzymskiego prawa prywatnego. Podstawowe pojęcia, red. A. DĘBIŃSKI, M. JOŃCA, Warszawa 2016, s. 173-174.
• ROZWADOWSKI W., Error, w: Wielka encyklopedia prawa, red. B. SITEK, W. WOŁODKIEWICZ, t. 1., Warszawa 2014, s. 179-180.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2018.61.1.01