Biskup szafarzem błogosławieństw. Analiza prawno–liturgiczna

• Authors: Marek Saj

Title variants

EN

The bishop as a minister of blessings. A legal and liturgical analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku prawodawca wśród sakramentaliów wymienia konsekracje, poświęcenia i błogosławieństwa. Praktyka życia chrześcijańskiego wskazuje, że najczęściej udzielane są błogosławieństwa. Przedmiotem błogosławieństwa może być osoba, rzecz lub miejsce. Każde błogosławieństwo ma swojego szafarza lub szafarzy ściśle ustalonych. Może to być jeden duchowny, szczególnie wskazany, może też być więcej odpowiedzialnych, np. biskup, prezbiter, diakon. Wśród licznych błogosławieństw są takie, które według ksiąg liturgicznych są zastrzeżone dla biskupa jako ich szafarza. Ogólnie rzecz biorąc, biskup może być szafarzem każdego błogosławieństwa na podstawie ogólnej władzy, jaką ma nad swoim Kościołem partykularnym. Są jednak błogosławieństwa zastrzeżone tylko dla biskupa i są takie, które wymagają od biskupa, aby był ich szafarzem. Istotne w tej kwestii jest również to, na jakiej podstawie to właśnie biskup ma być właściwym szafarzem poszczególnych błogosławieństw. Mówimy tu o podstawie wspomnianych przepisów. Te kwestie są więc przedmiotem niniejszej analizy.

EN

In the Code of Canon Law 1983 the lawmaker ennumerates consecrations, sacrifices and blessings amongst sacramentals. Practice of Christian life shows that blessings are the most commonly conducted. A person, an object or a place can be a subject of blessing. Each blessing has its own minister or ministers strictly established. It can be one clergyman, particularly designated, or it can be more in charge, for example a bishop, a presbyter, a deacon. Amongst numerous blessings there are those which, according to liturgical books, are reserved for bishop as their minister. In general, a bishop can be a minister of each blessing on the basis of the overall power he has over his particular church. But, there are blessings reserved to bishop only, and there are those which demand from bishop to be their minister. What is also important in this issue is the basis on which it is bishop who is to be a proper minister of particular blessings. We speak of basis of the aforementioned regulations. These issues, hence, are the subject of this analysis.

Keywords

PL

Błogoslawieństwa; szafarz; biskup; Błogoslawieństwa; szafarz; biskup

EN

Blessings; ministers; bishop

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2018
• Volume: 61
• Issue: 2

Dates

published

2018-06-09

Contributors

author

Marek Saj

• Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Bibliografia
• Bakalarz J., Miejsca i czasy święte, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. 3, ks. III: Nauczycielskie zadanie Kościoła, ks. IV: Uświęcające zadanie Kościoła, Lublin 1986, s. 376-429.
• Ceremoniał liturgicznej posługi biskupów dostosowany do zwyczajów diecezji polskich, wyd. wzorcowe, Katowice 2013.
• Chwałek J., Dzwon, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, Lublin 1983, kol. 618-619.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Pallottinum 1984.
• Danielski W., Exsultet, w: Encyklopedia katolicka, t. IV, Lublin 1983, kol. 1470-1471.
• Daniluk M., Klauza K., Podręczna encyklopedia instytutów życia konsekrowanego, Lublin 1994.
• Daniluk M., Ksieni, w: Encyklopedia katolicka, t. X, Lublin 2004, kol. 99-100.
• Gajda P., Chrzcielnica, w: Encyklopedia katolicka, t. III, Poznań 1979, s. 347-348.
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska, Pastores dabo vobis, o formacji kapłanów we współczesnym świecie, 25 marca 1992, Libreria Editrice Vaticana 1992.
• Kalendarz diecezji polskich, w: Liturgia Godzin. Codzienna modlitwa ludu Bożego, wyd. drugie, t. I, Pallottinum 2006, s. 105-135.
• Kalinowski L., Katedra, w: Encyklopedia katolicka, t. VIII, Lublin 2000, kol. 1063-1064.
• Kapłaństwo i życie konsekrowane jako wspólnota życia i posługi z Chrystusem, w: II Polski Synod Plenarny (1991-1999), Pallottinum 2001, s. 159-188.
• Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
• Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja liturgiczno-duszpasterska o pogrzebie i modlitwach za zmarłych, 5 maja 1978, w: Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski 1966–1998, oprac. Cz. Krakowiak, L. Adamowicz, Lublin 1999, s. 279-284.
• Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja o muzyce kościelnej, 14 października 2017, https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2017/10/Instrukcja-Konferencji-Episkopatu-Polski-o-muzyce-kos%CC%81cielnej.pdf
• Kongregacja Duchowieństwa, Dar powołania do kapłaństwa. Ratio Fundamentalis institutionis sacerdotalis, 8 grudnia 2016, Poznań 2017.
• Kongregacja Duchowieństwa, Dyrektorium o posłudze i życiu prezbiterów, 11 lutego 2013, Kraków 2013.
• Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, 17 grudnia 2001, Poznań 2003.
• Konieczny M., Sutanna, w: Encyklopedia katolicka, t. XVIII, Lublin 2013, kol. 1233-1234.
• Krukowski J., Miejsca i czasy święte, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. III/2, ks. IV: Uświęcające zadanie Kościoła, red. J. Krukowski, Pallottinum 2011, s. 428-476.
• Martín de Agar J.T., Komentarz do kanonu 1207, w: Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 899–900.
• Mąkinia F., Pisarzak M., Baldachm, w: Encyklopedia katolicka, t. I, Lublin 1973, kol. 1275-1276.
• Mszał Rzymski dla diecezji polskich, wyd. pierwsze, Poznań 1986.
• Nadolski B., Liturgika, t. III: Sakramenty, sakramentalia, błogosławieństwa, Poznań 1992.
• Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, t. 1, Katowice 1994;
• Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, t. 2, Katowice 1994.
• Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza, wyd. wzorcowe, Katowice 2001.
• Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, w: Mszał Rzymski dla diecezji polskich, wyd. pierwsze, Poznań 1986, s. [14]-[63].
• Orędzie paschalne (exsultet), w: Leksykon liturgii, oprac. B. Nadolski, Poznań 2006, s. 1123-1125.
• Paweł VI, Adhortacja apostolska Evangelii nuntiandi, o ewangelizacji w świecie współczesnym, 8 grudnia 1975, w: Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Encykliki, Warszawa 1981, s. 180-218.
• Podlecki Z., Kult prywatny, w: Encyklopedia katolicka, t. X, Lublin 2004, kol. 188.
• Saj M., Błogosławić, poświęcać czy konsekrować?, „Homo Dei” 1 (2011), s. 11-23.
• Saj M., Konstytutywne elementy domu zakonnego, „Prawo Kanoniczne” 51 (2008) nr 3-4, s. 147-166.
• Saj M., Poświęcanie i błogosławienie miejsc świętych, „Prawo Kanoniczne” 56 (2012) nr 2, s. 89-104.
• Saj M., Woda święcona czy pobłogosławiona. Analiza prawno-liturgiczna, "Prawo Kanoniczne" 59 (2016) nr 2, s. 59-72.
• Sobór Watykański II, Dekret o misyjnej działalności Kościoła Ad gentes divinitus, w: Sobór Watykański II, Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, s. 433–471.
• Sobór Watykański II, Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus, w: Sobór Watykański II, Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, s. 236–258.
• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, s. 104–166.
• Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej Sacrosantum Concilium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, s. 48–78.
• Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2006.
• Szewczul B., Pojęcie domu zakonnego i jego znaczenie w życiu zakonnym, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013) nr 2, s. 17-39.
• Szewczul B., Znaczenie erygowania domu zakonnego, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013) nr 3, s. 35-53.
• Wprowadzenie ogólne, w: Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, wyd. trzecie, Katowice 2006, s. 9-18.
• Wprowadzenie teologiczne i pastoralne, w: Obrzędy chrztu dzieci dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, wyd. trzecie, Katowice 2006, s. 19-29.
• Wytrwał T., Opat, w: Encyklopedia katolicka, t. XIV, Lublin 2010, kol. 611-613.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2018.61.2.03