Forma zawarcia małżeństwa mieszanego

• Authors: HENRYK STAWNIAK

Title variants

EN

FORM OF A MIXED MARRIAGE

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą pokazania formy zawarcia małżeństwa mieszanego w kontekście zmian w kanonicznym prawie małżeńskim i możliwości dyspensowania od formy. Przybliża się też nowy §3 kan. 1108 KPK w łączności z kan.1127 i uzasadnia, dlaczego tylko kapłan może asystować i błogosławić związek małżeński, gdy jedna strona przynależy do Wspólnoty wschodniej, wykluczając diakona i osobę świecką oraz zwraca się uwagę na podmioty mogące udzielić dyspensy. Wyjaśnia się również znaczenie nowego §3 kan. 1116 w formie nadzwyczajnej zawierania małżeństwa przy poszerzonych uprawnieniach katolickiego ordynariusza miejsca. W końcowej części podejmuje się kwestie waloru prawnego i funkcji formy zawarcia małżeństwa w kontekście aktu formalnego wystąpienia z Kościoła.

EN

The article is an attempt to show the form of entering into a mixed marriage in the context of changes in canonical marriage law and the possibility of dispensation from form. The new §3 can. 1108 of KPK in communication with can.1127 and justifies why only a priest can assist and bless marriage when one party belongs to the Eastern Community, excluding a deacon and a lay person, and an attention is paid to entities that can grant a dispensation. The meaning of the new §3 can. 1116 is also explained in the form of an extraordinary marriage with the extended rights of the Catholic ordinary of the place. In the final part, the issue of legal value and the function of the form of marriage in the context of the formal act of leaving the Church are being addressed.

Keywords

PL

Małżeństwo mieszane; dyspensowanie od formy; zmiana prawa; De Concordia inter Codice; Omnium in mentem; formalny akt wystąpienia z Kościoła; walor formy kanonicznej; Małżeństwo mieszane; dyspensowanie od formy; zmiana prawa; De Concordia inter Codice; Omnium in mentem; formalny akt wystąpienia z Kościoła; walor formy kanonicznej

EN

Mixed marriage; dispensation from form; change of law; De Concordia intern Codice; Omnium in mentem; formal act of withdrawal from the Church; the value of canonical form

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2019
• Volume: 62
• Issue: 2
• Pages: 99-132

Dates

published

2019-06-08

Contributors

author

HENRYK STAWNIAK

• Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Bibliografia
• Źródła
• AAS 62(1970) s. 257-265.
• AAS 77 (1985) s. 771.
• Benedictus XVI, Litterae Apostolicae motu proprio datae Omnium in mentem quedam in Codice Iuris Canonici immutantur, AAS 102(2010), s. 8-10.
• Franciscus, Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus nonnullae normae Codicis Iuris Canonici immutantur, AAS 107 (2016), s. 603.
• Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, [Komentarz.
• Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Episkopatu Polski o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim,(5.09.1986),(odtąd Instrukcja z 1986), w: Papieska Akademia Teologiczna, Małżeństwa mieszane, red. Z.J. Kijas, Kraków 2000, nr 71.
• Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie duszpasterstwa małżeństw o różnej przynależności kościelnej (11.03.1987), (odtąd Instrukcja z 1987), w: Papieska Akademia Teologiczna, Małżeństwa mieszane, red. Z.J. Kijas, Kraków 2000, s.133-143.
• Obrzędy sakramentu małżeństwa dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 1974; Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja o małżeństwach mieszanych ‘Matrimonii sacramentum, AAS 58(1966), nr V; Matrimonia Mixta, nr 11, s. 108.
• Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan, Dyrektorium w sprawie realizacji zasad i norm dotyczących ekumenizmu (25.03.1993), Communio 16(1994) nr 151, [DE].
• Salachas D., Nitkiewicz K., Inter Eclesial Relations between Esternand Latin Catholices, Washington 2009, s. 29
• Studium Romanae Rotae, Corpus Iuris Canonici, II, Commento al Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, a cura gi P.V. Pinto, Libreria Editrice Vaticana 2001, s. 716.
• Literatura
• Abate A., Il matrimonio nelle nova legislazione canonica, Brescia 1985.
• Aznar Gil F., Derecho Matrimonial Canónico, t. 3, Salamanca 2003.
• Catozzolla F., Le modifiche in materia di forma canonica del matrimonio introdotte dal Motu Proprio De Concordia inter Codices, Stato, Chiesa e pluralismo confessionale [Revista telematica (www.statoechiese.it), nr 6/2017, 20 febbraio 2017], s. 32-33.
• Dzierżon G., Administracyjny charakter zezwolenia na zawarcie małżeństwa mieszanego, w: Ecclesia et status, red. A. Dębiński, K. Orzeszyna, M. Sitarz, Lublin 2005, s. 355-375.
• Dzierżon G., Dyspensowanie od formy zawarcia małżeństw mieszanych, Ius Matrimoniale 11(17)2006, s. 93.
• Dzierżon G., Ewolucja doktryny oraz dyscypliny dotyczących przeszkody ‘różności religii’ w kanonicznym porządku prawnym, Warszawa 2008.
• Dzierżon G., Problem konieczności wypełnienia warunków dotyczących stron umowy małżeńskiej określonych przez ustawodawstwo Kościoła Polskokatolickiego w przypadku zawierania małżeństwa mieszanego przez katolika w Kościele polskokatolickim, Ius Matrimoniale 25(2014), nr 4, s. 52-53.
• Dzierżon G., Zmiany zapisów kanonów w obszarze materialnego prawa małżeńskiego na mocy motu proprio „De Concordia inter Codices”, Ius Matrimoniale 28(2017), nr 2, s. 8-7.
• Franciscus, Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus nonnullae normae Codicis Iuris Canonici immutantur, AAS 107 (2016), s. 603.
• Gajda E., Treść zobowiązań składanych przez katolika w celu uzyskania licencji na małeństwo mieszane, w: Plenitudo legis dilectio, red. A. Dębiński, E. Szczot, Lublin 2000, s. 277-282:
• Gajda P. M., Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Biblos, Tarnów 2002, s. 193-195.
• Gefaell P., Commenti al m.p. De Concordia inter Codices, Ius Ecclesiae, 21,1 (2017), s. 166.
• Gefaell P., L’armonizzazione tra i due Codici: problematiche giuridice aperte, w: Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi, L’attenzione pastorale per i fedeli orientali. Profili canonistici e sviluppi legislativi. Atti della giornata di studio tenutasi nel XXV anniversario della promulgazione del Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, Roma, Sala San Pio X, 3 ottobre 2015, Libreria Editrice Vaticana Città del Vaticano 2017, s. 89.
• Góralski W., Dyspensowanie od formy zawarcia małżeństwa w świetle nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego, PK 31(1988) nr 1-2, s. 95-98.
• Górecki E., Jurysdykcja Kościoła katolickiego nad małżeństwem kanonicznym, w: Skutki cywilnoprawne małżeństwa kanonicznego ze szczególnym uwzględnieniem prawa w Polsce, Słowacji i Republice Czeskiej, red. P. Ryguła, Kraków 2014, s. 35-44.
• Grocholewski Z., I matrimoni misti, w: Matrimonio canonico fra tradizione e rinnovamento, Bologna 1991, s. 266n.
• Hendriks J., Giurisdizione ecclesiastica e validitá del matrimonio dei non cattolici, in: AA.VV., „Iustitia et iudicium”. Studi di diritto matrimoniale e processuale canonico in onore di Antoni Stankiewicz, a cura di J. Kowal, J. Llobell, vol. III, LEV, Cittá del Vaticana 2010, s. 1614-1615.
• Jakubiak T., Prawno-liturgiczne aspekty zawierania małżeństw z osobami, które formalnym aktem wystąpiły z Kościoła, w: Kanoniczno-liturgiczne aspekty zawierania małżeństw mieszanych i im podobnych, red. U. Nowicka, Warszawa 2014, s. 52-54.
• Kadzioch G., Il ministro del sacramento del matrimonio nella tradizione e nel diritto canonico latino e oriente, Roma 1997.
• Krzywda J., Ewolucja zasad i norm dotyczących małżeństw mieszanych w świetle wymogów Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościoła Katolickiego, w: Papieska Akademia Teologiczna, Małżeństwa mieszane, red. Z.J. Kijas, Kraków 2000, s. 92.
• Martin de Agar J.T., Le competenze della Conferenza Episcopale: cc. 1126 e 1127 §2, w: I matrimoni misti, Citta’ del Vaticano 1998, s. 151.
• Mingrandi M., Il motu proprio „Omnium in mentem” e il matrimonio canonico. Significo di una innovazione, Quaderni di Diritto Ecclesiale, s. 176.
• Moneta P., I soggetti tenuti ad osservare la forma canonica: il canone 1117 CIC, w: La giurisdizione della Chiesa sul matrimonio e sulla familia, red. J. Carreras, Milano 1998, s. 177.
• Montini G., La procedura di investigazione prematrimoniale é idonea alla comprovazione dello stato libero di fedeli ortodoxi che hanno il matrimonio civile, Periodica XCVII (2008), s. 244-255.
• Montini G.P., Le garanzie o ‘cauzioni’ nei matrimoni misti, Quaderni di Diritto Ecclesiale 5(1992), s. 290.
• Nowicka U., Obowiązywalność kanonicznej formy zawarcia małżeństwa po motu proprio „Omnium in mentem” papieża Benedykta XVI, Prawo i Kościół 3(2011), s. 74.
• Nowicka U., Przeszkoda różności religii, w: Przeszkody małżeńskie w prawie kanonicznym, pod red. W. Góralskiego, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2016, s. 221.
• Ortiz M. A., L’obbligatorietá della forma canonica matrimoniale dopo il m.p. „Omnium in mentem”, Ius Ecclesiae 22(2010), s. 486-492.
• Prader J., La forma del celebrazione del matrimonio, w: Il matrimonio nel Codice dei Canoni delle Chiese Orientali, Citta del Vaticano 1994, s. 286.
• Prader J., Matrimonio in Oriente e in Occidente, Roma 2003, s. 226.
• Sabbarese L., Commento alle modifiche apportate al Codice con il m.p. , Ephemerides Iuris Canonici 57 (2017), s. 616.
• Salachas D., I matrimoni misti nel Codice latino e in quello delle Chiese Orientali cattoliche, w: I matrimoni misti, Citta’ del Vaticano 1998.
• Salachas D., Il Sacramento del matrimonio nel Nuovo Diritto Canonico delle Chiese orientali, Bologna 1994.
• Salachas D., Nitkiewicz K., Inter Eclesial Relations between Esternand Latin Catholices, Washington 2009.
• Sobański R., Recepcja normy kanonicznej, Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 23/24 (199-91), s. 62-83.
• Stawniak H., Małżeństwa mieszane, Ateneum Kapłańskie 148(2007), s. 1(587) s. 26-30.
• Stawniak H., Modyfikacje przepisów dotyczących formy zawarcia małżeństwa wprowadzone przez papieża Franciszka, w: Chrzest i małżeństwo – harmonizacja przepisów, red. H. Stawniak, R. Kamiński, Warszawa 20118, s. 94-104.
• Syryjczyk J., Kanoniczne prawo karne. Część szczegółowa, Warszawa 2003.
• Szabó P., Matrimoni misti ed ecumenismo. Prospettive del riconoscimento ortodosso dei matrimonii misti con specjale riguardo al caso della celebrazione cattolica, Ius Ecclesiarum vehiculum caritatis, s. 235-259.
• Wierzchanowski R., Czy jeszcze katolik? Wystąpienie z Kościoła formalnym aktem, Warszawa 2017.
• Żurowski M. Al., Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Katowice 1987.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2019.62.2.05