Przedawnienie skarg i działań z tytułu naruszeń będących przestępstwami kanonicznymi

• Authors: DARIUSZ BOREK

Title variants

EN

The prescription of penal actions and operations resulting from canon delicts violation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Naruszenia stanowiące przestępstwa kanoniczne wywołują określone skutki prawne, zarówno karne, jak i pozaprawne. Wśród skutków ściśle karnych można znaleźć możliwość pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności. W tym celu Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. klasyfikuje dwa rodzaje działań związanych z popełnionym przestępstwem: skargę kryminalną (actio criminalis) oraz działanie w celu wykonania kary (action ad poenam exsequendam), czyli skargę penalną. Naruszenie będące przestępstwem może pociągać za sobą inne, niekarne skutki, jak np. skargę o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem (actio ad damna reparanda), stwierdzenie przeszkody do święceń, wydalenie z instytutu zakonnego. Przedawnienie, które jest przedmiotem niniejszego artykułu, jest więc związane z różnymi możliwymi skutkami, jakie niesie ze sobą naruszenie stanowiące przestępstwo kanoniczne.Mając na uwadze wszystkie te możliwe skutki naruszeń stanowiących przestępstwa kanoniczne, zasadne wydaje się ustalenie materii przedawnienia. Próbując znaleźć odpowiedzi na te pytania, autor stara się skupić na następujących zagadnieniach: 1.Przedawnienie.1.1.Zagadnienia wstępne. 1.2.Główne pojęcia i elementy. 2. Przedawnienie w ramach odpowiedzialności karnej 2.1. Wymierzanie i wykonywanie kary. 2.2. Deklarowanie kary. 2.3. Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary. 3. Przedawnienie w ramach odpowiedzialności cywilnej i dyscyplinarnej 3.1. Działanie w celu naprawienia szkody. 3.2. Wydalenie z instytutu zakonnego.

EN

Violations constituting canon delicts incur certain legal effects, both penal and non penal. Among strictly penal effects one can find a possibility to call a perpetrator to account. In order to do this The Canon Law Code of 1983 classifies two types of actions connected with the committed delict:   a criminal action (actio criminalis) and an action to execute a penalty (action ad poenam exsequendam), or a penal action. A violation which is a crime may result in other, non penal effects such as an action to repair the damage caused by the crime (actio ad damna reparanda), a declaration of an obstacle to ordination, or a dismissal from a religious institute. The prescription, which is the subject of this article, is thus connected with different possible effects incurred by a violation constituting a canon delict. Keeping all those possible consequences of violations constituting canon delicts, it seems legitimate to establish the matter of the prescription. Trying to find the answers to these questions, the author tries to focus on the followingissues:1.Prescription.1.1.Introductoryissues. 1.2.Principalterms and elements. 2. Prescription within penal responsibility 2.1. Imposing and executing a penalty. 2.2. Declaring a penalty. 2.3. Delicts reserved to the Congregation for the Doctrine of the Faith. 3. Prescription within civil and disciplinary responsibility 3.1. Action to repair damage. 3.2. Dismissal from a religious institute.

Keywords

PL

Przestępstwo; kanoniczne prawo karne; kanoniczny proces karny; skarga o naprawienie szkód; przedawnienie; przestępstwa zarezerwowane dla Kongregacji Nauki Wiary; cywilna odpowiedzialność; dyscyplinarna odpowiedzialność; wydalenie z instytutu; Przestępstwo; kanoniczne prawo karne; kanoniczny proces karny; skarga o naprawienie szkód; przedawnienie; przestępstwa zarezerwowane dla Kongregacji Nauki Wiary; cywilna odpowiedzialność; dyscyplinarna odpowiedzialność; wydalenie z instytutu

EN

Delict; penal canon law; penal canon process; criminal action; action to execute a penalty; prescription; delicts reserved to the Congregation for the Doctrine of the Faith; civil responsibility; disciplinary responsibility; dismissal from the institute

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Prawo Kanoniczne
• Year: 2019
• Volume: 62
• Issue: 3
• Pages: 55-88

Dates

published

2019-09-07

Contributors

author

DARIUSZ BOREK

• Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Biblilgrafia
• Źródła
• Pontificio Consiglio per i Testi Legislativi, Dichiarazione circa la celebrazione dei sacramenti da parte dei sacerdoti che hanno attentato il matrimonio, 19 maggio 1997, „Communicationes” 29 (1997), s. 17-18.
• Sacra Congregatio Episcoporum et Regularium, Praescriptionis in causis criminalibus ecclesiasticis, Acta Sanctae Sedis 30 (1897-1898), s. 677-678, cały tekst odpowiedzi Kongregacji znajduje się na str. 677-698.
• Joannes Paulus II, Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum Sanctitatis Tutela, 30 aprilis 2001, AAS 93 (2001), s. 737-739.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Epistula a Congregatione pro Doctrina Fidei missa ad totius Catholicae Ecclesiae Episcopos aliosquae Ordinarios et Hierarchos interesse habentes: de delictis gravioribus eidem Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis, 18 maii 2001, AAS 93 (2001), s. 785-788.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Breve relazione circa le modifiche introdotte nelle Norme de gravioribus delictis riservato alla Conregazione per la Dottrina della Fede, 15 luglio 2010, AAS 102 (2010), s. 432-434.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra fidem necnon de gravioribus delictis (21.05.2010), AAS 102 (2010), s. 419-434.
• Pontificium Consilium de Legum Textibus Interpretandis, Acta et documenta PCCICR, Conregatio Plenaria diebus 20-29 octobris 1981 habita, Typis Polyglotiis Vaticanis 1991, s. 565-574.
• Tribunale Apostolico della Rota Romana, Decreto c. Ragni, 16 febbraio 1993, „Ius Ecclesiae” 6 (1994), s. 217-229.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum generale de delicto attentatae sacrae ordinationis mulieris, 19.12.2007, AAS 100 (2008), s. 403.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum quo ad Paenitentiae sacramentum tuendum, 23.09.1988, AAS 80 (1988), s. 1367.
• Congregatio pro Doctrina Fidei, Breve relazione circa le modifiche introdotte nelle Norme de gravioribus delictis riservato alla Conregazione per la Dottrina della Fede, 15 luglio 2010, AAS 102 (2010), s. 432-434.
• Segreteria di Stato, Rescript from Audience of His Holiness, „Ius Ecclesiae” 8 (1996), s. 193.
• Franciscus, Litterae apostolicae m.p. Communis Vita, 19.04.2019r., w: http://www.vatican.va/content/francesco/la/motu_proprio/documents/papa-francesco-motu-proprio-20190319_communis-vita.html.
• Literatura
• Astigueta D.G., Delitti imprescrittibili nella Chiesa?, „Periodica” 101 (2012), s. 103-158.
• Bączkowicz F., Prawo Kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, tom 3, Opole 1958.
• Borek D., Concursus in delicto. Formy zjawiskowe przestępstwa w kanonicznym prawie karnym (studium prawno-historyczne), Warszawa 2014.
• Borek D., La dimissione dei reigiosi a norma del can. 694 del Codex del 1983: è una pena espiatoria latae sententiae?, Commentarium pro Religiosis et Missionariis 81 (2000), n. I-II, s. 67-95.
• Borek D., Przestępstwa zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wary (Normy materialne i procesowe), Tarnów 2019.
• Borek D., Wydalenie z instytutu zakonnego w świetle aktualnie obowiązującego kanonicznego prawa karnego, Tarnów 2016.
• Borras A., Les sanctions dans l’Eglise, Parigi 1990.
• Brown Ph.J., Prescription and Statutes of Limitation, w: Canon Law Society of America, Proceedings of the Seventieth Annual Convention, Kansas City, Missouri, Washington 2008, s. 383-481.
• Ciprotti P., Diritto penale canonico, Enciclopedia giuridica Treccani, Istituto della Enciclopedia Italiana, t. 11, Roma 1989, s. 13.
• Cito D., La prescrizione in materia penale, w: Processo penale e tutela dei diritti nell’Ordinamento canonico, a cura di D. Cito, Milano 2005, s. 208-233.
• Cito D., Questioni sulla prescrizione dell’azione criminale /art. 7 m.p. Sacramentrum sanctitatis tutle/, w: Quaderni di Ius Missionale a cura di Papale Claudio, Città del Vaticano 2016, s. 27-44.
• Cucci G. - Zollner H., Chiesa e pedofilia. Una ferita aperta. Un approccio psicologico-pastorale, Venezia 2010.
• Czajka S., Przedawnienie w prawie karnem kanonicznem, Lublin 1934.
• De Paolis V. - Cito D., Le sanzioni nella Chiesa, Roma 2000.
• De Paolis V.- D’Auria A., Le Norme Generali. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro Primo, Roma 2008.
• De Paolis V., Norme de gravioribus delictis riservati alla Congregazione per la Dottriona della Fede, „Periodica” 91 (2002), s. 273-312.
• J. Llobell, I delitti riservati alla Congregazione per la Dottrina della Fede, Quaderni della Mandola 5 Milano 1997, s. 237-278.
• Krukowski J. - Sobański R., Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego. Tom I, Księga I Normy Ogólne, Poznań 2003.
• Lega M. - Bartoccetti V., Commentarius in iudicia ecclesiastica iuxta Codicem iuris canonici, IV Roma 1889-1905.
• Llobell J., Il giusto processo penale nella Chiesa e gli interventi (recenti) della Santa Sede, „Archivio Giuridico” 232 (2012) nr. 2, s. 165-224.
• Llobell J., Sull’interruzione e sulla sospensione della prescrizione dell’azione penale, „Ius Ecclesiae” 25 (2013), s. 641-661.
• Myrcha M., Prawo karne. Kara, tom II, Warszawa 1960.
• Paglialunga S., La prescrizione ne diritto penale canonico, „Periodica” 107 (2018), s. 327-357.
• Papale C., Il processo penale canonico. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro VII, Parte IV, Città del Vatocano 2012.
• Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, Tom IV, Olsztyn 2009.
• Pighin B.F., Diritto penale canonico, Venezia 2008.
• Renati C.G., Prescription and derogation from prescription in sexual abuse of minors cases, „The Jurist” 67 (2007), s. 503-519.
• Sánchez Girón J.L., Algunos interrogantes en la disciplina codicial sobre la prescripción de la acción criminal, w: Iustitia et Iudicium. Studi di diritto matrimoniale e processuale canonico in onore di Antoni Stankiewicz, a cura di Janusz Kowal e Joaquín Llobell, Vol. IV, Città del Vaticano 2010, s. 2167-2185.
• Scicluna Ch.J., Procedura e prassi presso la Congregazione per la Dottrina della Fede ai Delicta Graviora, w: Processo penale e tutela dei diritti nell’ordinamento canonico, pod red. D. Cito, Milano 2005, s. 279-301.
• Skonieczny P., Koncepcja przedawnienia kanonicznego. Uwagi prawnoporównawcze i teoretycznoprawne do kan. 197 KPK (kan. 1540 KKKW), ze szczególnym uwzględnieniem kanonizowanej ustawy polskiej, „Prawo Kanonicze” 56/1 (2013), s. 3-30.
• Skonieczny P., Przesłanki przedawnienia kanonicznego ze szczególnym uwzględnieniem kanonizowanej ustawy cywilnej polskiej, „Prawo Kanoniczne” 57/2 (2014), s. 91-128.
• Stokłosa M., Przedawnienie skargi kryminalnej w prawie kanonicznym, „Prawo Kanoniczne” 56 (2013) nr 4, s. 139-154.
• Syryjczyk J., Sankcje w Kościele. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2008.
• Urru A.G., Punire per salvare. Il sistema penale nella Chiesa, Roma 2001.
• Woestmen W.H., Ecclesiastical Sanctions and the Penal Process. A Commentary on the Code of Canon Law, 2 ed., Ottawa 2003.
• Wójcik B. - Krukowski J.- F.Lempa, Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego, T. 4, Lublin 1987.

Identifiers

DOI

10.21697/pk.2019.62.3.03