Ks. Grzegorz Augustynik i jego „anonimowa’ broszura „Ciekawa historia. O księżach katolickich”.

• Authors: Mariusz Trąba

Title variants

EN

Rev. Grzegorz Augustynik and his “anonymous” brochure “An interesting story. On Catholic priests.” Remarks on the history of Catholic-Mariavite polemics in the Kingdom of Poland in the early 20th century

Abstracts

EN

Fr. Grzegorz Augustynik (1847-1929) was a renowned priest in the Kielce diocese. He is the author of an anonymous brochure entitled “An interesting story. On Catholic priests.” It was written as a response to accusations formulated by Mariavites against Roman Catholic priests. The publication of the brochure is related to the religious conflict and denominational polemics of the early 20th century between Catholics and Mariavites in Dąbrowa Coal District.

PL

Ks. Grzegorz Augustynik (1847-1929) był znanym duszpasterzem diecezji kieleckiej. Jest on autorem wydanej anonimowo broszury pod tytułem Ciekawa historia. O księżach katolickich. Została napisana jako odpowiedź na zarzuty mariawitów kierowane wobec duchownych rzymskokatolickich. Wydanie broszury wiąże się z polemiką wyznaniową, jaka toczyła się na początku XX wieku na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, a w szerszym zakresie na obszarze Królestwa Polskiego, pomiędzy katolikami a mariawitami.

Keywords

PL

Polska; historia Kościoła katolickiego; XX wiek; Zagłębie Dąbrowskie; Dąbrowa Górnicza; mariawityzm; ks. Grzegorz Augustynik

EN

Poland; history of the Catholic Church; 20th century; Dąbrowa Coal District; Dąbrowa Górnicza, Mariavitism; Fr. Grzegorz Augustynik

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2021
• Volume: 28
• Issue: 1
• Pages: 158-176

Dates

published

2021

Contributors

author

Mariusz Trąba

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego – Instytut Historii

• https://orcid.org/0000000158369052

References

• Augustynik G., Modlitwa o nawrócenie kozłowitów, [b.m.w.] 1908.
• [Augustynik G.], Najświętsze Serce Pana Jezusa ratuj nas! Czytania na miesiąc czerwiec o życiu i cudach Pana Jezusa oraz pieśni i modlitwy do Serca Pana Jezusa przez ks. Grzegorza Augustynika Kanonika-Prałata domowego Ojca Świętego Proboszcza Dąbrowskiego, Dąbrowa 1915.
• Augustynik G., Pamiątka o dobrym Pasterzu czyli wspomnienie pośmiertne po ś.p. ks. Józe-fie Dotkiewicz, Warszawa 1914.
• [Augustynik G.], Ciekawa historia. O księżach katolickich, [Dąbrowa Górnicza, ok. 1908].
• Kalendarz Zagłębia Dąbrowskiego 1913, Sosnowiec 1912.
• Katalog kościołów i duchowieństwa diecezji częstochowskiej 1978, red. J. Związek, Często-chowa 1978.
• Pierwsze trzynaście lat mariawityzmu w świetle materiałów archiwalnych. Studium histo-ryczno-pastoralne, opracował i wyboru tekstów dokonał ks. E. Warchoł, Sando-mierz 2014.
• Pius X, Tribus circiter (Rzym, 5 kwietnia 1906 r.), w: E. Warchoł, Proces wydzielania się Związku Mariawitów Nieustającej Adoracji Ubłagania z doktrynalnych i organiza-cyjnych ram Kościoła rzymskokatolickiego, Sandomierz 2003, s. 232-239.
• „Dzwonek Częstochowski” 1907.
• „Przemysłowo-Handlowy Kurier Sosnowiecki” 1902, 1904.
• „Wiadomości Mariawickie” 1909-1910.
• Abramski J., Cmentarze Zagłębia Dąbrowskiego i ziemi zawierciańskiej, Zawiercie 1998.
• Bender R., Społeczne inicjatywy chrześcijańskie w Królestwie Polskim 1905-1918, Lublin 1978.
• Bujak G., Praca społeczna w diecezji kieleckiej w świetle publikacji na łamach miesięcznika dla duchowieństwa „Przegląd Diecezjalny” z lat 1917-1925, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2016, t. 105, s. 5-24.
• Ciesielski M., Ś.p. ks. Władysław Musielewicz, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej”, 13/1919, nr 12, s. 339-342.
• Domański T., Postawy społeczno-polityczne duchowieństwa diecezji kieleckiej w latach 1864-1914, Kielce 2008.
• Gajewski S., Społeczna działalność duchowieństwa w Królestwie Polskim 1905-1914, Lu-blin 1990.
• Galewicz F., Augustynik Grzegorz (1847-1929), w: Słownik biograficzny katolicyzmu spo-łecznego w Polsce, t. 1: A-J, Lublin 1994, s. 8-9.
• Kowalski J., Augustynik Grzegorz (1847-1929), w: Słownik polskich teologów katolickich 1918-1981, red. L. Grzebień, t. 5, Warszawa 1983, s. 57-58.
• Krasnowolski B., Dzieje budowy, architektura i symbolika kościołów św. Aleksandra i Matki Boskiej Anielskiej w Dąbrowie Górniczej, „Nasza Przeszłość”, 98/2002, s. 444-463.
• Krzyżanowski L., Nadanie praw miejskich Dąbrowie Górniczej. Analiza historyczno-prawna, w: Dąbrowa Górnicza. Monografia, red. A. Rybak, A. J. Wójcik, Z. Woź-niczka, t. 3: Dzieje miasta, cz. 1, Dąbrowa Górnicza 2016, s. 365-377.
• Kubicki P., Bojownicy kapłani za sprawę Kościoła i Ojczyzny w latach 1861-1915. Materia-ły z urzędowych świadectw władz rosyjskich, archiwów konsystorskich, zakonnych i prywatnych, cz. 1: Dawne Królestwo Polskie, t. 1: Okólniki rządu rosyjskiego krępu-jące wolność Kościoła, diecezje: kielecka i kujawsko-kaliska, Sandomierz 1933.
• Lechicki Cz., Kozłowska Feliksa (Felicja), imię zakonne Maria Franciszka (1862-1921), w: Polski Słownik Biograficzny, t. 14,Wrocław 1968-1969, s. 637-639.
• Lewalski K., Kościół katolicki wobec społeczno-politycznej rzeczywistości lat 1905-1907, w: Rewolucja 1905-1907 w Królestwie Polskim i w Rosji, red. M. Przeniosło, S. Wiech, Kielce 2005, s. 83-108.
• Łoziński B., Leksykon zakonów w Polsce. Informator o życiu konsekrowanym, Warszawa 1998.
• Mames T. D., Mysteria mysticorum. Szkice z duchowości i historii mariawitów, Kraków 2009.
• Mames T. D., Oświata mariawitów w latach 1906-1935, Warszawa-Bellerive-sur-Allier 2016.
• Mazur K., Mariawityzm w Polsce, Kraków 1991.
• Nadolski P., Struktura narodowościowa i wyznaniowa, w: Sosnowiec. Obraz miasta i jego dzieje, red. A. Barciak, A. T. Jankowski, t. 1, Sosnowiec 2016, s. 718-728.
• Olszewski D., Mariawityzm – początki i rozwój, „Więź”, 1986, nr 2-3, s. 121-132.
• Olszewski D., Początki mariawityzmu. Studium historyczno-pastoralne, „Roczniki Teolo-giczno-Kanoniczne”, 23/1976, z. 6, s. 81-90.
• Olszewski D., Struktura i funkcje parafii w Zagłębiu Dąbrowskim na przełomie XIX i XX wieku, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie”, 4/1997, s. 83-92.
• Palimąka A., Duszpasterstwo parafialne w dekanacie będzińskim w latach 1867-1914, Ka-towice 2020.
• Palimąka A., Życie i działalność duszpasterska ks. Grzegorza Augustynika (1847-1929), w: Na większą chwałę Boga! Księga Jubileuszowa z okazji 60. rocznicy święceń ka-płańskich Księdza Prałata Stefana Gibały, red. K. Kucharczyk, S. Woźniak, A. Pa-limąka, Z. Skipirzepa, Szczepanów-Kraków-Częstochowa-Będzin 2014, s. 333-353.
• Radecki H., Działalność duszpasterska ks. Grzegorza Augustynika – proboszcza w Dąbro-wie Górniczej w latach 1897-1916, „Częstochowskie Studia Teologiczne”, 5/1977, s. 185-210.
• Radecki H., Ksiądz Grzegorz Augustynik jako twórca odnowy duszpasterskiej w Dąbrowie Górniczej w latach 1897-1916, Kraków 1974 (mps).
• Rosińska D., Dzieje parafii w Gołonogu w latach 1675-1951, Dąbrowa Górnicza 2008.
• Rosińska D., Mariawici w Zagłębiu Dąbrowskim do 1914 roku, „Studia Historyczne”, 43/2000, z. 3 (170), s. 513-520.
• Rosińska D., Społeczna rola duchowieństwa w Zagłębiu Dąbrowskim na przełomie XIX i XX wieku, „Studia Historyczne”, 47/2004, z. 1 (185), s. 35-45.
• Różyk W., „Objawienia” Marii Franciszki Kozłowskiej według rękopisu z Archiwum Waty-kańskiego. Studium teologiczne, Świdnica 2006.
• Ryszka Cz., Prałat Grzegorz Augustynik. Twórca Perły Zagłębia, Dąbrowa Górnicza 2009.
• Seweryniak H., Święte Oficjum a mariawici, Płock 2014.
• Sobiech J., Początki ruchu wolnych chrześcijan w Polsce do 1918 roku, „Rocznik Teolo-giczny”, 59/2017, z. 2, s. 299-324.
• Sołtysik E., Zarys dziejów parafii św. Macieja Ap. w Siewierzu, Siewierz 2006.
• Śmiałek M., Śladami przeszłości Zagórza. Ludzie, kościoły, zakłady…, Sosnowiec 2008.
• Trąba M., 100 lat dziejów parafii św. Barbary na Starym Sielcu w Sosnowcu (1908-2008), w: Parafia św. Barbary w Sosnowcu 1908-2008, red. M. Traba, zdjęcia współczesne P. Rozpiątkowski, Katowice 2008, s. 27-48.
• Trąba M., Historia parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach (1911-2011), Katowice 2011.
• Trąba M., Proboszczowie parafii św. Barbary w Sosnowcu, w: Parafia św. Barbary w So-snowcu 1908-2008, red. M. Trąba, zdjęcia współczesne P. Rozpiątkowski, Katowi-ce 2008, s. 49-61.
• Trąba M., Stosunki wyznaniowe na terenie Dąbrowy Górniczej [1795-1914], w: Dąbrowa Górnicza. Monografia, red. A. Rybak, A. J. Wójcik, Z. Woźniczka, t. 3: Dzieje mia-sta, cz. 1, Dąbrowa Górnicza 2016, s. 239-270.
• Trąba M., Stosunki wyznaniowe, w: Historia Czeladzi, t. 1, red. J. Drabina, Czeladź 2012, s. 468-522.
• Warchoł E., Kult Feliksy Marii Franciszki Kozłowskiej w Starokatolickim Kościele Mariawi-tów, „Studia Diecezji Radomskiej”, 7/2005, s. 417-434.
• Warchoł E., Relacja biskupa Jerzego Szembeka na formowanie się ideologii religijnej i kształtowanie się struktury organizacyjnej mariawitów, Radom 2006.
• Zaleska I., Kościół a Narodowa Demokracja w Królestwie Polskim do wybuchu I wojny światowej, Warszawa 2014.
• Związek J., Kościelna przeszłość Myszkowa i okolicy – parafie i dekanat myszkowski, w: K. Miroszewski, J. Durka, M. Nita, J. Związek, Po obu stronach Warty. Zarys dziejów Myszkowa, Myszków 2010, s. 441-491.

Identifiers

DOI

10.21697/sc.2021.28.1.12

Biblioteka Nauki

1832048