Kościoły koprzywnickie na przełomie XVIII/XIX wieku

• Authors: Tomasz Moskal

Title variants

EN

Churches of Koprzywnica in the light of the Visitation Protocol of 1782

Abstracts

EN

In Koprzywnica of the Old Polish period, sources record the functioning of three churches dedicated to All Saints, St Leonard, the Holy Spirit, and the monastery church of St Florian. The oldest was the parish church of All Saints, which served the local parish until 1821. After renovation in the 19th century it became a chapel. Only since 2000 has it become a parish church again. St. Florian’s church served the Cistercians who were brought to Koprzywnica in 1185, and after their dissolution it was transformed into a parish church. The other two were liquidated: St Leonard's in the 16th century and the Holy Spirit's at the turn of the eighteenth and nineteenth centuries.

PL

W Koprzywnicy okresu staropolskiego źródła odnotowują funkcjonowanie czterech kościołów pod wezwaniem: Wszystkich Świętych, św. Leonarda, Ducha Świętego oraz klasztorny św. Floriana. Najstarszym był parafialny pw. Wszystkich Świętych, który służył lokalnej parafii do 1821 r. Po renowacji w XIX w. został kaplicą. Dopiero od 2000 r. na nowo stał się świątynią parafialną. Kościół pw. św. Floriana służył sprowadzonym do Koprzywnicy w 1185 r. cystersom, zaś po ich kasacie został przemianowany na parafialny. Dwa pozostałe zostały zlikwidowane: św. Leonarda w XVI w., zaś Ducha Świętego na początku XIX w. Artykuł ukazuje stan kościołów oraz duchowieństwo koprzywnickie na przełomie XVIII/XIX wieku.

Keywords

PL

Koprzywnica; diecezja sandomierska; cystersi

EN

Koprzywnica; Sandomierz Diocese; Cistercians

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2021
• Volume: 28
• Issue: 1
• Pages: 107-119

Dates

published

2021

Contributors

author

Tomasz Moskal

• Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin

• https://orcid.org/000000020174893X

References

• Biblioteka Seminarium Duchownego w Sandomierzu, sygn. I 1476, „Protokół wizyty generalnej 4 dekanatów koprzywnickiego, połanieckiego, zawichojskiego, opatowskiego odprawiony z rozrządzenia Jaśnie Oświeconego Książęcia Imci Poniatowskiego, biskupa Płockiego, koadiutora z zupełną jurysdykcją, krakowskiego książęcia Siewierskiego, orderów Orła Białego i S. Stanisława kawalera, roku 1782. Przez W. J. X. Stanisława Ptaszyńskiego, kanonika katedralnego Inflanckiego, proboszcza Nowomieyskiego”, s. 119 - 137.
• Chachaj J., Bliżej schizmatyków niż Krakowa… Archidiakonat lubelski w XV i XVI w., Lublin 2020.
• Florek M., O dawnym kościele parafialnym pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Koprzywnicy, „Zeszyty Sandomierskie”, 16/2002, s. 40-44.
• Grocholski H., Powstanie archidiakonatu zawichojskiego i jego najstarsze kościoły do połowy XIV w., „Roczniki Humanistyczne”, 13/1965, z. 2 s. 151-62.
• Jakubowski W., Solarczyk M., Organizacja Kościoła rzymskokatolickiego na ziemiach Polskich od X do XXI wieku, Warszawa-Olsztyn 2011.
• Jop S., Sieć parafialna archidiakonatu sandomierskiego do końca XVI w., „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego KUL”, 7/1958, s. 154-158.
• Jurek T., Biskupstwo poznańskie w wiekach średnich, Poznań 2008.
• Kalendarium dziejów Koprzywnicy, opr. T. Giergiel, Koprzywnica 2018.
• Kiryk F., Urbanizacja Małopolski. Województwo sandomierskie XIII-XVI wiek, Kielce 1994.
• Kowalski W., Uposażenie parafii archidiakonatu sandomierskiego w XV-XVIII wieku, Kielce 1998.
• Kozłowska-Budkowa Z., Szczur S., Dzieje opactwa cystersów w Koprzywnicy do końca XIV wieku, „Nasza Przeszłość”, 60/1983, s. 5-73.
• Kracik J., Konsekracje kościołów i ołtarzy w diecezji krakowskiej w XVII-XVIII w., „Nasza Przeszłość”, 61/1984, s. 111-147.
• Kumor B., Archidiakonat sądecki. Opracowanie materiałów źródłowych do Atlasu historycznego Kościoła w Polsce, „Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne”, 8/1964, s. 271-304; 9/1964, s. 93-286.
• Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1, Kraków 1998.
• Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 4, Kraków 2000.
• Mandziuk J., Historia Kościoła Katolickiego na Śląsku. Średniowiecze, t. 1, cz. 1: (do 1302 roku), Warszawa 2003.
• Moskal T., Biblioteki parafialne w archidiakonacie sandomierskim w XVIII w., Sandomierz 2005.
• Moskal T., Duchowieństwo dekanatu koprzywnickiego w świetle wizytacji z 1782 r., „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 89/2008, s. 321-332.
• Moskal T., Patrocinia kościołów archidiakonatu sandomierskiego do końca XIII wieku, w: Sandomierz. Miasto fascynującej przeszłości. w 730. rocznicę lokacji miejskiej, red. F. Kiryk, R. Chyła, Kraków 2019, s. 107-120.
• Moskal T., Wizytacja parafii Koprzywnica w 1782 roku, „Roczniki Historii Kościoła”, 56/2009, nr 1, s. 213-231.
• Moskal T., Zarys dziejów diecezji sandomierskiej (1818-2018), w: Rocznik Jubileuszowy Diecezji Sandomierskiej 1818-2018, t. 1, red. R. Janiec, P. Tylec, B. Krzos, S. Gurba, Sandomierz 2018, s. 9-10.
• Ożóg K., Korona i krzyż. Czas Piastów i Jagiellonów, Kraków 2012, „Kościół na straży polskiej wolności”, t. 1.
• Polanowski L., Zarys dziejów klasztoru pocysterskiego w Koprzywnicy, „Zeszyty Sandomierskie”, 4/1996, s. 23-26.
• Poniewozik L., Prałaci i kanonicy sandomierscy w okresie średniowiecza, Toruń 2004.
• Rawski J., Podział archidiakonatu sandomierskiego na dekanaty, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 51/1958, s. 231-40, 310-14.
• Rawski J., Wybrane zagadnienia dotyczące administracji kościelnej w widłach Wisły i Sanu, Tarnobrzeg 1997.
• Rocznik Diecezji Sandomierskiej 1994, red. A. Kończak, Sandomierz 1994.
• Rosół L., Początki dziejów parafii Raniżów i jej filii Spie (XIV-XIX w.), Raniżów 2012.
• Rzadkowski W., Gniezno jako stolica prymasów polskich, Gniezno 2010.
• Stępień U., Giergiel T., Dzieje i sztuka dawnej kolegiaty, obecnie katedry sandomierskiej, w: Bazylika katedralna pw. Narodzenia Najświętszej Matyi Panny w Sandomierzu, Sandomierz 2014, s. 11-49.
• Strzelczyk J., Górny J., 1000 lat Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Gniezno 2000.
• Szczepaniak J., Duchowieństwo diecezji krakowskiej w XVIII wieku. Studium prozopograficzne, Kraków 2010.
• Szczepaniak J., Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008.
• Szymański J., Powstanie archidiakonatu wojnickiego i jego organizacja, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, 5/1958, z. 4, s. 81-102.
• Wiącek J., Z przeszłości 4 kościołów koprzywnickich. Muzeum pamiątek po oo. Cystersach w Koprzywnicy, „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, 51/1958, s. 179-184, 223-231, 277-282.
• Wiśniewski J., Dekanat sandomierski, Radom 1915.
• Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1928.
• Wiśniowski E., Prepozytura wiślicka do schyłku XVIII wieku. Materiały do struktury organizacyjnej, Lublin 1976.
• Zimałek M., Początki diecezji sandomierskiej i jej instytucji centralnych (1818-1830), „Zeszyty Sandomierskie”, 1/1994, s. 19-21.
• Zub J., O ratowaniu parafialnego kościoła w Koprzywnicy, „Zeszyty Sandomierskie”, 36/2013, s. 55-61.

Identifiers

DOI

10.21697/sc.2021.28.1.8

Biblioteka Nauki

1832065