Der Streit um die Kolbuszower Transaktion im Lichte der polemischen Abhandlungen „Uwagi w sprawie ordynacji ostrogskiej” von Tomasz Dłuski aus dem Jahr 1754 und „Prawda objaśniona” von Piotr Hadziewicz aus dem Jahr 1756

• Authors: Jolanta M. Marszalska

Title variants

PL

The dispute over the Kolbuszowa transaction in the light of the polemical treaties “Remarks on the Ostrog entail” by Tomasz Dłuski of 1754 and “Truth explained” by Piotr Hadziewicz of 1756

Abstracts

FR

The Ostrog entail was established in 1609. It included 23 towns and about 400 villages. The conflict over the Ostrog ordinance, related to bequests, the death of the successors indicated in the statute, and debts led to its disolution based on the so-called Kolbuszowa transaction (settlement) concluded in 1753. In the treatise issued in 1754, Tomasz Dłuski argued that Janusz Aleksander Sanguszka was not bound by the fee tail law, so he could dispose of it at his own will and discretion. Piotr Hadziewicz, a lawyer and 18th-century journalist, undertook the difficult task of defending the entail, probably at the persuasion of Jan Klemens Branicki.

EN

Ordynacja ostrogska powstała w 1609 roku. Obejmowała 23 miasta i ok. 400 wsi. Konflikt o ordynację ostrogską, związany z zapisami oraz wskutek śmierci wskazanych w statucie następców i zadłużenia doprowadził do jej rozwiązania na podstawie tzw. transakcji (ugody) kolbuszowskiej zawartej 1753 roku.  W wydanym w 1754 roku traktacie Tomasz Dłuski dowodził, iż Janusza Aleksandra Sanguszkę nie obowiązywało prawo ordynackie, toteż mógł nimi rozporządzać według własnej woli i uznania. Trudnego zadania obrony ordynacji, prawdopodobnie za namową Jana Klemensa Branickiego podjął się Piotr Hadziewicz, prawnik i XVIII-wieczny publicysta.

Keywords

PL

ordynacja ostrogska; transakcja kolbuszowska; Janusz Aleksander Sanguszko; traktaty prawnicze; Sejm Wielki

EN

Ostrog entail; Kolbuszowa transaction; Janusz Aleksander Sanguszko; legal treaties; the Great Sejm

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2022
• Volume: 29
• Issue: 1
• Pages: 207-220

Dates

published

2022

Contributors

author

Jolanta M. Marszalska

• Wydział Nauk Historycznych Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa

• https://orcid.org/0000000251125984

Identifiers

DOI

10.21697/sc.2022.29.1.16

Biblioteka Nauki

2139266