Obecność franciszkańska w Egipcie od końca XVIII wieku do czasów współczesnych

• Authors: Mieczysław C. Paczkowski

Title variants

EN

The Franciscan presence in Egypt from the end of the 18th century to the present day

Abstracts

EN

After more than five centuries of Franciscan presence in Egypt, the situation changed due to Napoleon’s expedition to the banks of the Nile. This fact marked the period of European influence in that region. In some ways, a favorable situation was created for the development of the Roman Catholic community. However, the Franciscan apostolate was not easy. The golden period for the pastoral activity of the Franciscans began with the opening of the Suez Canal. For decades Europeans shaped the character of the pastoral activity in Egypt. In the first half of the 20th century, the Franciscan presence in Egypt grew continuously. With the outbreak of World War II and the establishment of the Arab Republic of Egypt, the situation changed. The Europeans were leaving the country and the Catholic communities were rapidly shrinking. The exodus of Europeans made it necessary to profile new forms of Franciscan presence and to turn to the local population. However, the Franciscan mission did not lose its specificity. Continuing their pastoral care for the remaining faithful, the friars focused their activities on the apostolate among the Copts and also established the Franciscan Center for Oriental Studies in Cairo.

PL

Po ponad pięciu stuleciach obecności franciszkańskiej w Egipcie sytuacja uległa zmianie. Stało się to z powodu wyprawy Napoleona nad Nil. To moment, w którym rozpoczął się okres wpływów europejskich w tamtym regionie. Pod pewnymi względami wytworzyło to także sprzyjające warunki do rozwoju wspólnoty rzymskokatolickiej. Apostolat franciszkański nie był jednak łatwy. Złoty okres dla duszpasterstwa franciszkańskiego nastąpił w chwili otwarcia Kanału Sueskiego. Europejczycy przez dekady nadawali ton charakterowi działalności franciszkańskiej. W pierwszej połowie XX wieku obecność franciszkańska w Egipcie mogła rozwijać się bez przeszkód. Z chwilą wybuchu II Wojny Światowej i powstania Republiki Egiptu sytuacja uległa zmianie. Europejczycy opuszczali Egipt, a wspólnota katolicka szybko się kurczyła. Odpływ Europejczyków spowodował konieczność sprofilowania nowych form obecności franciszkańskiej i zwrócenie się w stronę miejscowej ludności. Zaczęto bardziej starać się o lokalne powołania. Misja franciszkańska nie straciła jednak swojej specyfiki. Szczególny zakres aktywności stanowi duszpasterstwo Koptów i praca naukowo-badawcza we franciszkańskim Centrum Studiów Wschodnich w Kairze.

Keywords

PL

Franciszkanie (zakon); Egipt; misje (historia); Koptowie; Kustodia Ziemi Świętej; chrześcijaństwo wschodnie

EN

Franciscan Order; Egypt; missions (history); Copts; Custody of the Holy Land; Oriental Christianity

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2023
• Volume: 30
• Issue: 1

Dates

published

2023

Contributors

author

Mieczysław C. Paczkowski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika

• https://orcid.org/0000000240452314

References

• Acta S. Congregationis De Propaganda Fide pro Terra Sancta: Parte IV (1852-1872), wyd. P. Pieraccini et alii, Milano-Il Cairo 2021, „Biblioteca Bio-Bibliografica della Terra Santa e dell’Oriente Francescano. Nuova Serie – Documenti”, t. 18, s. 5-500.
• Adinolfi M., Bruzzone G.B., In Terra Santa con i papi, Casale Monferrato 2000.
• Annuaire 1984 du Vicariat Apostolique latin d’Alep (Syrie), [b. m. r.].
• Armanios F., Amstutz A., Emerging Christian Media in Egypt: Clerical Authority and the Visualization of Women in Coptic Video Films, „International Journal of Middle East Studies”, 45/2013, nr 3, s. 513-533.
• Auvergne J.-B., Ristretto con sommario sul progetto di erezione di un nuovo Vicariato Apostolico d’Egitto e di un collegio in Alessandria, Archiwum Kongregacji „De Propaganda Fide” w Rzymie (Acta [1836] 199), s. 260-263.
• Basetti Sani G., In Egitto durante la guerra, https://www.idiariraccontano.org/estratti/in-egitto-durante-la-guerra/ (dostęp: 2.06.2022).
• Bellenzier M., Cronaca della Missione, Chiesa, Convento e Parrocchia di S. Caterina in Alessandria d’Egitto (dagli inizi all’anno 1956), red. L. Cruciani, Cairo 1996, „Studia Orientalia Christiana Collectanea” , t. 26-27.
• Biernat A., Egipskie mocarstwo za rządów Muhammada Alego Paszy, „Forum Politologiczne”, 13/2012, s. 361-371.
• Brogi M.D., Giubileo del Seminario di Gizah (1940-2015), „Provincia Toscana di San Francesco Stimmatizzato dei Frati Minori. Notiziario”, 48/2015, nr 2, s. 35-36.
• Buffon G., Il canale di Suez nell’ottica missionaria. Presenza francescana tra gli operai addetti allo scavo dell’Istmo, „Archivum Franciscanum Historicum”, 103/2010, s. 145-226.
• Buffon G., Les franciscains en Terre Sainte. De l’espace au territoire, entre opposition et adaptation, w: New Faith in Ancient Lands. Western Mission in The Middle East in the Nineteenth and Early Twentieth Centuries, red. H. Murre-van den Berg, Leiden–Boston 2006, s. 65-91.
• Capomasi R., Il convento francescano del Muski al Cairo. Ponte tra Oriente e Occidente, https://www.osservatoreromano.va/it/news/2020-11/quo-257/ponte-tra-oriente-e-occidente.html (dostęp: 12.06.2022).
• Charles-Roux F., France et chrétiens d’Orient, Paris 1939.
• Chéhab Bassilios M., Chiesa copta, il triangolo delle sfide, „Terrasanta”, 8/2013, nr 1, s. 43.
• Chéhab Bassilios M., Le aperture di al-Sisi verso i cristiani d’Egitto, „Terrasanta”, 13/2018, nr 2, s. 43.
• Cole J., Napoleon’s Egypt. Invading the Middle East, New York 2007.
• Custodia Terrae Sanctae, Il Centro Francescano di Studi Orientali Cristiani oggi, https://www.custodia.org/it (dostęp: 12.06.2022).
• Custodia Terrae Sanctae, Necrologio della Custodia di Terra Santa (1900-2001), Jerusalem 2001 (pro manuscripto).
• Custodia Terrae Sanctae, Notizie della Custodia al Cairo, https://www.custodia.org/it (dostęp: 12.06.2022).
• Custodia Terrae Sanctae, Schematismo e famiglie religiose, Jerusalem 2005 (pro manuscripto).
• Custodia Terrae Sanctae, The History of Mouski, https://www.custodia.org/en (dostęp: 12.06.2022).
• Del Guercio G., Una casa per i francescani al Cairo: il convento del Muski, https://www.sanfrancescopatronoditalia.it (dostęp: 12.06.2022).
• Drohojowski J., Pielgrzymka X J. Drohojowskiego, reformata do Ziemi Świętej, Egiptu i niektórych zachodnich i południowych krajów, odbyta w roku 1788, 89, 90, 91, pobożno ciekawej publiczności ofiarowana, t. 1, Kraków 1812.
• Dwornik M., Historia telewizji Al-Dżazira, bezkompromisowej stacji z Kataru, https://reporterzy.info (dostęp: 12.06.2022).
• Elli A., Storia della Chiesa copta, t. 2: L’Egitto arabo e musulmano, t. 3: Appendici, bibliografia, indici, Cairo–Jerusalem 2003, „Studia Orientalia Christiana Monographiae”, t. 13-14.
• Encyklika Fratelli tutti Ojca Świętego Franciszka o braterstwie i przyjaźni społecznej (3.10.2020), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/encykliki/fratelli_tutti_03102020.html (dostęp: 5.05.2022).
• F.-X. M., La lumineuse charité des franciscaines de la Croix du Liban, https://www.la-croix.com (dostęp : 12.06.2022).
• Faccio G.M., Status descriptivus Almae Seraphicae Provinciae seu Custodiae et Missionis Terrae Sanctae Anno Domini MCMLI, Hierosolymis 1951.
• Filip A., Egipt w propagandzie napoleońskiej, „Przegląd Historyczny”, 83/1992, nr 2, s. 237-266.
• Fiorentino W., C’è un secolare rapporto di sintonia e di affetto tra l’Italia e l’Egitto, „Scienza e tecnica”, 68/2005, s. 4-6.
• Franciscan Order in Egypt, https://ofmegypt.org (dostęp: 14.06.2022).
• Frosali S., La ricorrenza della fondazione del Seminario di Gizah, „Provincia Toscana di San Francesco Stimmatizzato dei Frati Minori. Notiziario”, 48/2015, nr 1, s. 15-16.
• Gaffney J., The Egyptian Cinema. Industry and Art in a Changing Society, „Arab Studies Quarterly”, 9/1987, nr 1, s. 53-75.
• Giamberardini G., Accenni storici sulla missione francescana dell’Alto Egitto, „La Voce del Nilo”, 18/1959, s. 157-160; 205-211.
• Goldschmidt A., Modern Egypt. The Formation of a Nation-State, Cairo 1990.
• Guarrera B., La Custodia di Terra Santa in Egitto: il convento del Muski, https://www.custodia.org/it (dostęp: 14.06.2022).
• Historia Kanału Sueskiego, https://docplayer.pl/26657335-Historia-kanalu-sueskiego.html (dostęp: 9.05.2022).
• Kościelniak K., Pluralizm Kościoła katolickiego w Egipcie wczoraj i dziś, „Saeculum Christianum”, 7/2000, nr 1, s. 35-55.
• Kumor B., Egipt: V. Wspólnoty chrześcijańskie, w: Encyklopedia Katolicka, t. 4, red. B. Łukaszczyk i in., Lublin 1983, kol. 695.
• Lentz Th., Pourquoi l’Égypte?, „Revue du Souvenir Napoléonien”, 418/1998, nr 3, s. 10-19.
• Manfredi G., Custodia Aegypti Superioris, w: Historia missionum Ordinis Fratrum Minorum, t. 2: Africa, Roma 1967, s. 89-108.
• Migallah M., Seminario Francescano Orientale di Giza, http://abounamourad.net/ (dostęp: 12.06.2022).
• Mistrih V., In memoriam: P. Ladislaus van Zeelst (1928-1999), „Studia Orientalia Collectanea. Studia – Documenta”, 33/2000, s. 5-6.
• Moretta di P., Stato delle scuole nella custodia della missione durante l’anno 1847, „Notizie della Missione in Terra Santa”, 3/1849, s. 16-18.
• Moskal T., „…Zastaliśmy w zakrystii Turka w zawoju, z brodą ogromną”. Adam Prosper Burzyński OFM (1755-1830) jako prefekt apostolski w Egipcie, w: Kościół w Polsce. Dzieje i kultura, red. J. Walkusz, t. 15, Lublin 2016, s. 71-81.
• Notizie, „Scienza e la fede. Raccolta religiosa, scientifica e letteraria”, 21/1851, s. 268-292.
• Ostant W., „Egipskie ciemności…” – od autorytaryzmu do autorytaryzmu, „Przegląd Politologiczny”, nr specjalny 1/2014, s. 231-252.
• Paczkowski M.C., Franciszkanie nad Nilem, „Ziemia Święta”, 100/2019, nr 4, s. 16-19.
• Pizzi G., The Center for Oriental Studies in Cairo, where dialogue is life, https://www.proterrasancta.org, (dostęp: 12.-6.2022).
• Redazione, Egitto. I francescani da otto secoli impegnati nell'attività spirituale, https://www.sanfrancescopatronoditalia.it (dostęp: 12.06.2022).
• Roberson R. G., The Eastern Christian Churches. A Brief Survey, Roma 1990.
• Rossi B., La Custodia di Terra Santa, Jerusalem 1979.
• Sánchez F.V., Golubovich, Girolamo, w: Dizionario Biografico degli Italiani, t. 57, Roma 2001, s. 629-639.
• Schlicht A., Les chrétiens en Égypte sous Mehemmet Ali, „Le Monde Copte”, 6/1979, s. 44-51.
• Suez Canal Authority, Canal History, https://www.suezcanal.gov.eg (dostęp: 19.05.2022).
• Szteinke A., Polscy Bracia Mniejsi w służbie Ziemi Świętej 1342-1995, Poznań 1999.
• Talatinian B., The Custodes in the History, https://www.custodia.org/en/custodes-history (dostęp: 12.06.2022).
• Trevisan-Semi E., Gli ebrei caraiti tra etnia e religione, Roma 1984.
• Tyszkiewicz M., Dziennik podróży do Egiptu i Nubii, t. 1, Paryż 1963, https://dzieje.pl/aktualnosci/przed-145-laty-otwarto-dla-zeglugi-kanal-sueski (dostęp: 9.05.2022).
• Van Zeelst L., Franciscans in Egypt, w: The Coptic Encyclopedia, t. 4, red. A. S. Atiya, New York 1991, s. 1121-1124.
• Wiśniowski G., Kwerenda w Archiwum Kongregacji Rozkrzewiania Wiary. Informationes, „Biuletyn Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych”, 3/1984, s. 110-115.
• Włoczyk P., Adam Prosper Burzyński OFM (1775-1830) zakonnik – misjonarz – biskup, „Studia Sandomierskie”, 20/2013, nr 1, s. 5-127.
• Włoczyk P., Adam Prosper Burzyński OFM misjonarz w Egipcie na przełomie XVIII i XIX w., „Nasza Przeszłość”, 84/1995, s. 157-196.
• Włoczyk P., Biskupa Adama Prospera Burzyńskiego działalność duszpasterska i stosunek do innowierców, „Nasza Przeszłość”, 93/2000, s. 267-288.

Identifiers

DOI

10.21697/sc.2023.30.1.11

Biblioteka Nauki

28407966