Sztuka i wiara w poglądach i twórczości Antoniego Wiwulskiego

• Authors: Krzysztof Stefański

Title variants

EN

Art and faith in the views and works of Antoni Wiwulski

Abstracts

EN

Antoni Wiwulski (1877-1919) was an artist who in his work combined the passion of an architect and sculptor. He is mainly known for his two monumental works: the Grunwald Monument of Cracow (1910) and Three Crosses of Vilnius (1916). However, his oeuvre is much more extensive and in addition to architectural works includes dozens of smaller sculptural artworks. His creative activity cannot be assessed without a closer look at the artist’s life and convictions. Wiwulski’s art is an expression of a complex personality shaped in the course of the vicissitudes of life, heavily influenced by his mother and the religiosity she instilled in him. His art was subordinated to basic values: religion and national duties, which we find evidence in the rich correspondence he left behind.

PL

Antoni Wiwulski (1877-1919) był artystą, który łączył w swojej twórczości pasję architekta i rzeźbiarza. Znany jest głównie dzięki swoim dwóm pomnikowym dziełom: krakowskiemu Pomnikowi Grunwaldzkiemu (1910) i wileńskim Trzem Krzyżom (1916). Jednak jego dorobek jest znacznie obszerniejszy i obok dzieł architektonicznych obejmuje dziesiątki mniejszych prac rzeźbiarskich. Jego twórczości nie można rozpatrywać bez bliższego spojrzenia na życie artysty i jego poglądy. Sztuka Wiwulskiego jest bowiem wyrazem złożonej osobowości ukształtowanej w toku zmiennych kolei życia, pod dużym wpływem matki i zaszczepionej mu przez nią religijności. Jego sztuka podporządkowana była podstawowym wartościom: religii i obowiązkom narodowym, czego poświadczenie można odnaleźć w bogatej pozostawionej przez niego korespondencji.

Keywords

PL

Antoni Wiwulski; sztuka polska XX wieku; polska architektura sakralna XX wieku; rzeźba polska XX wieku; sztuka Wilna XX wieku

EN

Antoni Wiwulski; Polish art of the 20th century; Polish sacred architecture of the 20th century; Polish sculpture of the 20th century; art of Vilnius of the 20th century

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2023
• Volume: 30
• Issue: 1

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof Stefański

• Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego

• https://orcid.org/0000000296867463

References

• Biblioteka Seminarium Duchownego we Włocławku, Teczka: A. Wiwulski, Dokumenty, Korespondencja, bez sygn.
• Cello, Antoni Wiwulski (sylwetka anegdotyczna), „Kurjer Warszawski”, 1910, nr 193, s. 8.
• Kontkowski L., Jezuicki kościół Serca Jezusa w Krakowie, „Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce”, 1985, t. 64, s. 113-165.
• Kotkowska-Bareja H., Pomnik Chopina, Warszawa 1970.
• Kozyrska A., Edward Ropp. Życie i działalność, Lublin 2004.
• Kronika. Budowa kościoła Serca Jezusowego, „Dziennik Wileński”, 1917, nr 120 (27 V), s. 3.
• Kurczewski J. Pamiątka zbudowania i poświęcenia Trzech Krzyżów w Wilnie na Górze Trzykrzyskiej w roku 1916, Wilno 1916.
• Lang E., Wiwulski Antoni, w: Saur/De Gruyter, Allegmeines Künstler-Lexikon. Die Bildenen Künstler aller Zeiten und Völker, Hrsg. A. Beyer, B. Savoy, W. Tegethoff, Bd 117: Wittmer-Yi, Berlin-Boston 2022, s. 12
• Lietuvos mokslu akademijos Vrublevskiu biblioteka (Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich), Wilno, sygn. RS. F. 100-353, 255-462, 463, 464.
• Lukšionytè-Tolvaiškienè N., Antanas Vivulskis 1877-1919, tradiciju ir modernumo derme, Vilnius 2002.
• Łopieński T., Okruchy brązu, Warszawa 1982.
• Nowy kościół w Wilnie, „Życie Ilustrowane”, 1907, nr 10, s. 74-75.
• Pamięci zmarłych. Ś.p. Antoni Wiwulski, „Kwartalnik Chyrowski. Deo. Patriae. Amicitiae”, 1919, nr 4, s. 95-96.
• Paszkiewicz M., Ks. Karol Lubianiec 1866-1942, Białystok 1983.
• Poklewski J., Antoni Wiwulski (1877-1919) spadkobierca i kontynuator ideowego dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej, „Przegląd Wschodni”, 2001, t. 7, z. 4 (28), s. 1377-1396.
• Poklewski J., Maryjne sanktuarium pielgrzymkowe w Szydłowie na Żmudzi, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, t. 45, Toruń 2014, s. 131-154.
• Poklewski J., Wileńskie Trzy Krzyże, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, t. 44, Toruń 2013, s. 163-182.
• Sprawozdanie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych za 1919 roku, Warszawa [1920].
• Stefański K., Antoni Wiwulski jako architekt, „Biuletyn Historii Sztuki”, 56/1994, nr 1-2, s. 57-70.
• Stefański K., Kaplica w Szydłowie. Dzieło Antoniego Wiwulskiego, w: Miraże natury i architektury. Prace naukowe dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Bernatowiczowi, Łódź 2021, s. 483-500.
• Świątek F., Jasny i mocny duch. Antoni Wiwulski 1877-1919, Wilno 1939.
• Zych, Kaplica nad Morskim Okiem, „Świat”, 1911, nr 11, s. 17.

Identifiers

DOI

10.21697/sc.2023.30.1.15

Biblioteka Nauki

28408006