Między legendą a kultem. Wokół osoby i dzieła o. Honoriusza Kowalczyka OP (1935-1983)

• Authors: Leszek Zygner

Title variants

EN

Between legend and cult. Around the person and works of Father Honoriusz Kowalczyk OP (1935-1983)

Abstracts

EN

The article discusses the activity of Father Honoriusz Kowalczyk, the academic chaplain of Poznań, whose memory is still alive, even though 40 years have passed since his death. He is considered by many to be a victim of communist repression against the Catholic Church in Poland. That is why he is regarded as a figure who was shrouded in legend during his lifetime, and after his death he became the object of a specific cult.

PL

Artykuł omawia działalność o. Honoriusza Kowalczyka, duszpasterza akademickiego z Poznania, którego pamięć pozostaje wciąż żywa, mimo że od jego śmierci mija 40 lat. Jest on uważany przez wiele osób za ofiarę represji komunistycznych wobec Kościoła katolickiego w Polsce. Uchodzi za postać, która już za życia owiana była legendą, a po śmierci stała się przedmiotem swoistego kultu.

Keywords

PL

o. Honoriusz Kowalczyk; dominikanie; duszpasterstwo akademickie; Kościół katolicki w Polsce

EN

P. Honoriusz Kowalczyk; Dominicans; academic chaplaincy; Catholic Church in Poland

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
• Year: 2023
• Volume: 30
• Issue: 1

Dates

published

2023

Contributors

author

Leszek Zygner

• Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego

• https://orcid.org/0000000198927426

References

• Catalogus conventuum et fratrum Provinciae Poloniae Ordinis Praedicatorum Anno 1979, b.m.r.w.
• Kalendarium Duszpasterstwa Akademickiego, w: Pięćdziesiąta rocznica istnienia Duszpaster-stwa Akademickiego OO. Dominikanów w Poznaniu, Poznań 1987/1988 (maszynopis).
• Kowalczyk H., Pierwsza pielgrzymka duszpasterzy akademickich do Rzymu (fragmenty), w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 56-60.
• Przemówienie prof. Janusza Ziółkowskiego nad trumną zmarłego, w: Dusz Pasterz. Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2000, s. 79-80.
• Wypowiedź ojca Honoriusza w „Radiu Winogrady”, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowal-czyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 20.
• Z kroniki Konwentu Poznańskiego, w: Poznańscy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997, s. 19-36.
• Alexiewicz T., Narodowe przebudzenie, „Kronika Miasta Poznania”, 72/2005, nr 4, s. 145-147.
• Babraj M., To był młody klasztor, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 141-143.
• Bartnik Cz., Podtrzymywał ludzi na duchu, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 144.
• Białecki K., Działalność Kościołów na terenie województwa poznańskiego w latach osiemdzie-siątych XX wieku w ocenie ówczesnych wojewódzkich władz partyjno-państwowych, w: Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Wielkopolsce w latach 1980-1989, red. K. Białecki, Poznań 2011, s. 21-37.
• Biernacka L., „A co czynisz – czyń dobrze”. Ojciec Joachim Badeni. Duszpasterstwo Akade-mickie w latach 1957-1974, w: Poznańscy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997, s. 64-68.
• Borowczyk S., Absolwenci i „Przystań”, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008 , s. 48-50.
• Borowczyk S., Miał dar doprowadzania do bliskości z Bogiem, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 13-15.
• Borowczyk S., „Przystań”. Ojciec Honoriusz Kowalczyk († 1983). Duszpasterstwo Akademic-kie w latach 1974-1983, w: Poznańscy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997, s. 73-83.
• Borowczyk S., Przywracał światu równowagę, w: Dusz Pasterz. Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2000, s. 6-7.
• Borowczyk S., Żył jak wierzył, „W Drodze”, 12/1984, nr 5/129, s. 35-50.
• Czerwiński Z., Wolny Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Niezależny ruch studencki w latach 1980-1981, „Kronika Miasta Poznania”, 72/2005, nr 4, s. 123-144.
• Dabertowa E. R., Brat dla ludzi, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 83-84.
• Dabertowa E. R., Duszpasterz, poeta, świadek. Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), „Biuletyn IPN”, 11/2011, nr 1-2, s. 129-139.
• Dabertowa E. R., Słowo o Autorze, w: H. S. Kowalczyk, Notatnik poetycki, opr. E. R. Daber-towa, Poznań 2012, s. 9-41.
• Dabertowa E. R., „Solidarność” Wielkopolska 1980-1989. Kalendarium, Poznań 1996.
• Dusz Pasterz. Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2000.
• Feldman K., Wystarczyło, jeżeli po prostu był, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 68-69.
• Grajewski A., Kompleks Judasza. Kościół zraniony. Chrześcijanie w Europie Środkowo-Wschodniej między oporem a kolaboracją, Poznań 1999.
• Grzegorczyk J., Nie ustawać w drodze. Ojciec Marcin Babraj, w: Poznańscy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997, s. 202-214.
• Handke W., Dwie teczki, dwa życiorysy – jedno życie esbeka, „Biuletyn IPN”, 7/2007, nr 5-6, s. 62-66.
• Handke W., TW ps. „Kuba”, czyli postscriptum do biografii SB-eka…, „Biuletyn IPN”, 8/2008, nr 10, s. 100-101.
• Jakubowski K., Dominikanin z Duczymina, w: Jak żyć prawdą. O. Honoriusz Kowalczyk OP 1935-1983, Mława 2012, s. 3-6.
• Jak żyć prawdą. O. Honoriusz Kowalczyk OP 1935-1983, Mława 2012.
• Kozacki P., Gotowość i posłuszeństwo..., w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 148-149.
• Krawczak T., Władze PRL wobec Kościoła rzymskokatolickiego w stanie wojennym, w: Ko-ściół i społeczeństwo wobec stanu wojennego, red. W. J. Wysocki, Warszawa 2004, s. 71-95.
• Kruczek J., Poznałem go w ludziach, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 147-148.
• Lenartowski M., Ta rozmowa wystarczyła mi na długo, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowal-czyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 78-79.
• Łuczak A., „Bójcie się ludzi obojętnych...”. Ojciec Honoriusz Kowalczyk (1935-1983), „Biule-tyn IPN”, 18/2018, nr 7-8, s. 105-115.
• Łuczak A., Kowalczyk Stanisław, w: Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976-1989, t. 1, red. M. Łątkowska, Warszawa 2010, s. 217.
• Łuczak A., Ofiary śmiertelne stanu wojennego w Poznaniu 1981-1983. Osoby zmarłe w niewy-jaśnionych okolicznościach, w: Stan wojenny w Wielkopolsce, red. S. Jankowiak, J. Mi-łosz, Poznań 2004, s. 68-81.
• Łukasiewicz Ł, Pomoc represjonowanym politycznie (13 XII 1981 – 4 VIII 1990), w: Poznań-scy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997, s. 115-150.
• Miławicki M., Dominikanie w Polsce po II wojnie światowej – stan badań, w: Komunistyczny aparat represji wobec polskiej prowincji dominikanów, red. M. Miławicki, M. Wenkler, Kraków 2015, s. 7-43.
• Mroczkowski M., Najbliższy przyjaciel, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 143.
• Nawrot E., Kowalczyk Stanisław, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945-1989, red. J. Myszor, t. 1, Warszawa 2002, s. 128-129.
• Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008.
• P., Duszpasterz akademicki stanu wojennego, w: W drugą rocznicę śmierci Ojca Honoriusza – Poznań, 8 V 1985, [Poznań 1985], s. 4-11.
• Pietrowicz A., Powstanie tymczasowego Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność” i pierwszy okres jego działalności (do 28 grudnia 1982 r.), w: Stan wojenny w Wielko-polsce, red. S. Jankowiak, J. Miłosz, Poznań 2004, s. 57-67.
• Pietrowicz A., Zwiernik P., U Pingwinów za metalową bramą, „Biuletyn IPN”, 3/2003, nr 6, s. 41-48.
• Poznańscy dominikanie, oprac. T. Dostatni, Poznań 1997.
• Przepierski S., Był posłany także do mnie, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 40-45.
• Siedlak A., Kapłan i wychowawca, w: Jak żyć prawdą. O. Honoriusz Kowalczyk OP 1935-1983, Mława 2012, s. 7.
• Szłapka M., Działalność ośrodka duszpasterstwa akademickiego oo. dominikanów w Poznaniu w latach 1976-1989, w: Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozy-cją (1976-1989), red. R. Łatka, Warszawa 2019, s. 227-257.
• Szłapka M., O. Honoriusz Stanisław Kowalczyk i o. Tomasz Alexiewicz – sylwetki dominikań-skich opozycjonistów w pierwszych miesiącach stanu wojennego, w: Badania nad źró-dłami do historii XIX i XX wieku. Studia i interpretacje, red. A. Rajewski, J. Józefiak, Poznań 2014, s. 173-184.
• Trojanowiczowa Z., Rósł na naszych oczach, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 67.
• W hołdzie patronowi szkoły. Pamiątka nadania szkole imienia i sztandaru, Duczymin 2013.
• Wiśniewski L., Honoriusz stanie się symbolem naszego życia w komunizmie, w: Ojciec Hono-riusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 145-147.
• Wiśniowski R., Bolała go dwuznaczność, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 11-12.
• Wojcieszyk E., Inwigilacja Kościoła katolickiego przez SB w Poznaniu w latach 1976-1983, w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 160-176.
• Ziółkowski J., Wtedy objawiła się z całą mocą osobowość ojca Honoriusza, w: Ojciec Hono-riusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Borowczyk, Poznań 2008, s. 79-81.
• Zwiernik P., Prasa podziemna opozycji politycznej w Poznaniu od wprowadzenia stanu wojen-nego do porozumień okrągłego stołu 1981-1989, Warszawa–Poznań 2014.
• Zwiernik P., Reakcje aparatu władzy PRL na działalność zakonu dominikanów w Poznaniu (1976-1983), w: Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk OP (1935-1983), red. S. Bo-rowczyk, Poznań 2008, s. 177-189.
• Zygner L., Ojcowie Honoriusz Kowalczyk i Tomasz Alexiewicz – duszpasterze młodzieży aka-demickiej i kapelani poznańskiej opozycji, w: Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją (1976-1989), red. R. Łatka, Warszawa 2019, s. 258-281.
• Zygner L., Okoliczności śmierci o. Honoriusza Stanisława Kowalczyka OP (1935-1983) w kontekście późniejszego zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki oraz innych kapłanów, w: Kościół w obliczu totalitaryzmów, red. W. Polak, W. Rozynkowski, M. Białkowski, J. Kufel, Toruń 2010, s. 744-762.
• Zygner L., Poznańska „Przystań” jako przestrzeń wolności, w: Druki niezależne w Polsce w latach 1945-1990, red. G. Schlender, Kalisz 2018, s. 99-110.
• Żaryn J., Wstęp, w: Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki 1982-1984, t. 1, red. J. Mysiakowska, Warszawa 2009, s. 15-64.

Identifiers

DOI

10.21697/sc.2023.30.1.17

Biblioteka Nauki

28407993