The Idea of Theocentrism in The Catholic Environmental Ethics

• Authors: Mariusz Ciszek

Title variants

PL

Idea teocentryzmu w katolickiej etyce środowiskowej

Abstracts

EN

W artykule tym starałem się przedstawić zarys autorskiej koncepcji katolickiej wersji etyki środowiskowej w paradygmacie teocentrycznym. Uważam przy tym, że ekoetyka uprawiana w tym modelu, może okazać się swoistą trzecią drogą pozwalającą na uniknięcie kontrowersji jakie stały się udziałem antagonistycznych względem siebie obozów zwolenników biocentryzmu i antropocentryzmu. Uznałem więc, iż stanowi ona efektywny sposób uprawiania etyki ekologicznej.W dużym skrócie teocentryczna odmiana etyki środowiskowej nakazuje rozpatrywać wszelkie relacje między działaniami moralnymi człowieka a przyrodą, w odniesieniu do Boga, jako Stwórcy przyrody i kosmosu. Przyroda posiada wartość ze względu na Boga - stanowiącego summum bonum w chrześcijańskiej etyce - który ją stworzył i nadal utrzymuje w istnieniu. Wartością autoteliczną w mojej koncepcji etyki środowiska naturalnego jest człowiek, aczkolwiek ta szczególna pozycja nie zwalnia go z odpowiedzialności za los środowiska. Człowiek jako istota wyjątkowa powinien pełnić rolę dobrego strażnika, gospodarza i opiekuna świata przyrody, którą otrzymał w darze od Stwórcy. Natomiast niszcząc przyrodę sprzeciwia się Bogu, a więc grzeszy i czyni zło.Na podstawie moich rozważań ostatecznie przyjmuję, iż człowiek jako byt stanowiący „koronę stworzenia”, jest szczególnie odpowiedzialny za cały otaczający go świat przyrody, któremu należy się szacunek, gdyż jest on darem Stwórcy dla człowieka i powinien zostać zachowany jako dziedzictwo dla przyszłych pokoleń, naturalnie przy współudziale edukacji.

Keywords

PL

teocentrism; anthropocentrism; envinromental ethics; Christianity

EN

teocentryzm; antropocentryzm; etyka środowiskowa; chrześcijaństwo

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2007
• Volume: 5
• Issue: 1
• Pages: 173-178

Dates

published

2007

Contributors

author

Mariusz Ciszek

• Instytut Nauk Społecznych, Akademia Podlaska w Siedlcach,

• https://orcid.org/0000000302943048

References

• Bołoz W., Biblijne podstawy ekoteologii, in: Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, (ed.): J. M. Dołęga, J. W. Czartoszewski, A. Skowroński, Warszawa 2001.
• Ciszek M., Antropocentryczne czy teocentrycznepodstawy chrześcijańskiej etyki środowiskowej?, in: Etyka środowiskowa wyzwaniem XXI wieku (ed.): J. W. Czartoszewski, Warszawa 2002.
• Ciszek M., Antropoprioryczna koncepcja chrześcijańskiej etyki środowiskowej oraz jej implikacje w bezpieczeństwie ekologicznym, in: Ekofilozofia, bioetyka, etyka biznesu. Aktualne problemy współczesności, (ed.): J. Jaroń, Siedlce 2004.
• Ciszek M., Ekologiczne aspekty aretologii jako fundament polityki oraz gospodarki trwałego i zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), in: Problemy X XI wieku. Prawo ochrony środowiska, edukacja środowiskowa i agrobiznes, (ed.): J. W. Czartoszewski, E. Grzegorzewicz, A. W. Świderski, Warszawa 2005.
• Ciszek M., Ekologiczne aspekty katolickiej teologii moralnej, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 2/2004, Warszawa 2005.
• Ciszek M., Etyka środowiskowa (ekologiczna) jako nowa dziedzina etyki na podstawie polskiej literatury przedmiotu, in: Filozofia polska w okresie transformacji ustrojowej, (ed.): W. Słomski, Siedlce 2003.
• Ciszek M., Filozoficzne modele realizowania treści ekologicznych, in: Filozoficzne wizje i modele świata, (ed.): W. Kamiński, S. Konstańczak, Słupsk 2002.
• Ciszek M., ]ózefa M. Dołęgi koncepcja ekofilozofii systemowej, „Doctrina”. Międzynarodowy Przegląd Humanistyczny, nr 2, 2005.
• Ciszek M., Wokół wybranych idei chrześcijańskiego humanizmu ekologicznego, in: Veritas sed doctrina multiplex. Księga pamiątkowa ku czci prof, dr hab. ]ózefa laronia, (ed.): W. Słomski, M. Ciszek , Siedlce 2003.
• Dołęga J. M., Ekologia w teologii i filozofii chrześcijańskiej, in: Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii. Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii, (ed.): A. Papuziński, Bydgoszcz 1999.
• Grzesica J., Ochrona naturalnego środowiska. Problem teologiczno-moralny, Katowice 1983.
• Lorda J. L., Moralność - sztuka życia, Warszawa - Ząbki 1999.
• Łukomski J., Podstawy chrześcijańskiej etyki środowiska naturalnego, in: Ochrona środowiska w filozofii i teologii, (ed.): J. M. Dołęga, J. W. Czartoszewski, Warszawa 1999.
• Łukomski J., Próba zbudowania chrześcijańskiej etyki środowiska naturalnego, Kielce 2000.
• Ślipko T., Zwoliński A., Rozdroża ekologii, Kraków 1999.
• Tyburski W., Główne kierunki i zasady etyki środowiskowej, in: Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii, (ed.): A. Papuziński, Bydgoszcz 1999.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2007.5.1.12

Biblioteka Nauki

1817560